De Nederlandse zuivelsector heeft in 2019 vooruitgang geboekt bij de verduurzaming van de keten. Dit staat in de onlangs verschenen Sectorrapportage Duurzame Zuivelketen van Wageningen Economic Research. Uit de rapportage blijkt dat de melkveehouders en zuivelondernemingen op vrijwel alle duurzaamheidsdoelen beter presteerden dan in het voorgaande jaar.
Jaarlijks beoordeelt Wageningen Economic Research de verduurzaming van de zuivelketen op verzoek van de Duurzame Zuivelketen. Dat is het samenwerkingsverband waarin melkveehouders en zuivelondernemingen streven naar een toekomstbestendige zuivelsector. De prestaties worden gemeten aan de hand van elf thema’s. Daaraan zijn doelstellingen gekoppeld die in 2020 behaald moeten worden.
In 2019 is dat inmiddels bij vijf thema’s het geval. De doelen voor verantwoord antibioticagebruik, energie-efficiëntie, weidegang, verantwoorde soja en voor fosfaatexcretie zijn gerealiseerd. De doelen voor de thema’s broeikasgasemissie, duurzame energieproductie, levensduur melkkoeien en ammoniakemissie zijn in 2019 nog niet gerealiseerd. Voor dierenwelzijn en biodiversiteit hebben de doelen betrekking op de ontwikkeling van monitoringssystematieken waarin ook nog stappen te zetten zijn.
Klimaatneutrale groei in zicht
Op de thema’s waar de doelen nog niet zijn behaald, is wel vooruitgang zichtbaar. Zo komt het doel ‘klimaatneutrale groei’ na drie achtereenvolgende jaren van reductie in zicht. Voor het tweede doel gerelateerd aan broeikasgassen, 20% reductie ten opzichte van 1990, geldt dat de afstand tot het doel nog vrij groot is.
Dankzij een toename van productie van zonne-energie wekte de sector in 2019 meer duurzame energie op. Inmiddels wordt ruim 6% van de totale energiebehoefte gedekt door productie van duurzame energie. De afstand tot het doel voor 2020 (16%) is nog groot, wat mede komt door de gehanteerde methode waarbij alleen windmolens en covergistings-installaties die in eigendom zijn van melkveebedrijven worden meegeteld. Zou alle duurzame energieproductie op landbouwgrond van melkveebedrijven worden meegeteld, dan zou dit doel ruimschoots zijn behaald.
Koeien worden ouder
Ook is de levensduur van melkkoeien verbeterd. Na drie jaren van daling kwam de gemiddelde levensduur van een melkkoe in 2019 ruim twee maanden hoger uit vergeleken met 2018. Ook ging het beter met de reductie van ammoniak. Voor het tweede achtereenvolgende jaar nam de ammoniakemissie af. Op basis van voorlopige cijfers ging het in 2019 om een daling van 4 procent ten opzichte van 2018. Overigens geldt zowel voor de levensduur van melkkoeien als voor ammoniakemissie dat de afstand tot het doel nog aanzienlijk is.
Voor de thema’s dierenwelzijn en biodiversiteit waren er doelen voor het ontwikkelen van een monitoringssystematiek. Voor dierenwelzijn is in 2019 een monitoringssystematiek beschikbaar, maar is er nog geen nulmeting uitgevoerd en nog geen sectordoel vastgesteld. Voor biodiversiteit is in 2019 een monitoringsinstrument beschikbaar op individueel bedrijfsniveau, maar er moeten nog stappen worden gezet om te komen tot een monitoringssystematiek op sectorniveau waarmee een nulmeting kan worden uitgevoerd en een sectordoel kan worden vastgesteld.
