Terwijl de stormen over ons heen razen zagen we in de partijprogramma’s geen aanwijzingen dat het politieke circus in Den Haag beseft wat er aan de hand is.
‘Klimaat’ is een trefwoord dat overal voorkomt, evenals het sleetse ‘duurzaam’, dat aan alle denkbare plannetjes en producten wordt gehangen. Verwante voornemens gaan over elektrificatie van het vervoer, batterijen, windparken en waterstof. Goede voornemens, zelden voorzien van een technische of economische uitwerking.
Dat klimaatactivisten de hete toekomst vrezen is terecht, en het verdriet is groot, maar wat alom ontbreekt is het besef van de volle omvang van de wereldwijde ontregeling, en met name het wetenschappelijke hoofdstuk. Daardoor is er een scheefstand gegroeid tussen het activisme, de cijfers, en dus de hoop dat de klimaatsverandering spoedig zal stoppen. Reality Blindness domineert.
Nederland is een belangrijke speler in Europa, maar niet daarbuiten, en wat wij ook willen en roepen, onze acties zullen nauwelijks enig effect sorteren.
De curve van de CO2-emissies en Global Warming gaat nog steeds stijl omhoog. Olie, gas en steenkool zijn nog altijd voor 80% de belangrijkste energieleverancier in de wereld, de overige 20% komt van waterkracht en kerncentrales, en dat patroon zal pas over enkele decennia veranderen.
Het aandeel duurzame energie knabbelt hier inmiddels zo’n 7% van af, maar we komen te laat. Omdat het energieverbruik exponentieel blijft groeien, moet dat tempo omhoog, om tenslotte de fossiele bronnen pas tegen 2060 – 2075 te kunnen inhalen. Het helpt niet als dan wordt beloofd dat al in 2030 de klimaat doelen (Lees CO2-neutraal) gehaald zal worden, en dat de opwarming meteen stopt als de fossiele bronnen worden verboden, zoals Al Gore heeft gezegd. Het gehalte CO2 in de lucht van dan 450ppm zal dan blijven hangen tot de opnamecapaciteit van de oceaan en de bossen voldoende groot is, en dat zal niet gebeuren vóór 2100, en dan nog zullen de concentraties nog heel lang hoog blijven. De klimaatmodellen worden stelselmatig aangepast aan de laatste gebeurtenissen, die met grote schokken op ons afkomen, en de prognoses worden steeds grimmiger.
Naast het IPCC is er een andere coalitie van klimatologen ontstaan, die uitgaat van de zwartste scenario’s, en naast de z.g. mitigatie (aanpak bij de bron) en de adaptatie, werken aan planmatige koeling modellen. Dat is nieuw. De oude aanpak werkt niet meer.
In hoog tempo zijn er honderden modellen gemaakt en innovaties uitgedacht om tijdig in te grijpen. De aarde staat in de fik, roep de brandweer!
Dit soort concepten worden SRM, Solar Radiation Modification, genoemd. Marine Cloud Brightening (MCB) komt het dichtst in de buurt van biomimicry omdat het natuurlijke proces van sea-spray wordt geïmiteerd. Daardoor worden piepkleine zout-aerosolen als condensatiekernen in het lagere wolkendek gebracht, die hun water vervolgens over kleinere druppeltjes verdelen en daardoor witter worden en langer als wolk blijven bestaan. Hierdoor wordt meer zonlicht teruggekaatst. Dit is een manier om tijdelijk de aarde af te koelen.
Het offshore bedrijf Ampelmann heeft voor april in het Midden-Oosten een eerste test met een windturbine op stapel staan, die via de wieken deze aerosolen verdampt. T.z.t. moeten er enkele duizenden sproeisystemen staan en varen/vliegen (drones), die de wolkendeken bouwen tegen binnenkomende zonnestralen.
Een heel ander concept is WaterWattS, een weinig bekende methode die de natuurlijke ionisatie van water als energiebron gebruikt om waterstof te produceren. Daarbij onttrekt het warmte aan het water. Als het op grote schaal wordt gedaan, draagt het bij aan de afkoeling van de oceanen, waardoor het effect van het smelten van de Noordpool en daarmee de stijging van de zeespiegel wordt verzacht. Er zijn nog geen openbare publicaties.
Steeds meer wetenschappers zijn ermee bezig, op universiteiten in de Verenigde Staten, Europa, Australië en China, met zowel rekenmodellen als laboratoriumproeven. De broodnodige tests in de buitenlucht zijn als gevolg van de oppositie vertraagd.
Het Witte Huis heeft in 2022 een beleidsvisie over Planet Cooling gepubliceerd, de experimenten aldaar door o.a. Harvard, worden grotendeels op z’n Amerikaans gefinancierd door private weldoeners.
De Europese Unie heeft eveneens in een eerste visie opgeroepen om beleid, onderzoek en uitvoering ter hand te nemen.
De tegenbeweging roert zich met manifesten om deze gang van zaken te stoppen en het onderzoek te verbieden. Symptoombestrijding mag niet, de oorzaak gaat over koolstofdioxide die door fossiele brandstoffen wordt uitgestoten, en je moet dus de fossiele industrie aan banden leggen, zo luidt het protest.
Het woord Geo-Engineering is gevallen, ofwel het manipuleren van de broze atmosfeer in het uniform van Dr. Faust zelf. Men vergeet dat die krachten al eeuwenlang niets anders hebben gedaan. Massale destructie is het gevolg; zee, land, lucht, bodem, bossen, flora en fauna, alles is aangetast. Er bestaat geen aardse maagdelijkheid meer, ondanks haar mooie naam GAIA. Het verschil is dat die verkrachting is ontstaan uit eeuwenoude onwetendheid en moderne welvaartsgroei, en dat deze brandweer bestaat uit het tegendeel, namelijk weloverwogen blusapparatuur.
Kritische artikelen waarschuwen voor mogelijke rampen met de regenval, de waterhuishouding, de voedselproductie, flora en fauna, en zien over het hoofd dat die rampen er allemaal al zijn. Niets doen betekent dat dit alles definitief uit de hand loopt, want er is geen alternatief, en wel doen betekent dat je de invasie van het kwaad te lijf gaat.
Merkwaardig is in dit verband de opkomende politieke steun voor nieuwe kerncentrales. We weten dat de bouw ervan standaard twee keer zo lang duurt dan gepland, dat de protesten en beroepsprocedures jaren in beslag nemen, dat de kosten uit de hand zullen lopen en dat uranium-voorraden eindig zijn; volgens Noorse wetenschappers al tegen 2035-2040 uitgeput of te duur.
Kerncentrales dwingen tot een vestiging van de z.g. Atoomstaat I[1], een wereld van hypercontrole en angst, een toegangspoort tot proliferatie en terrorisme. Daarbij vergeleken zijn de gasvoorraden onder Groningen kinderspel: met bestaande technieken de bodem stabiliseren en de CO2-emissie beperken, het hele land warm en de industriële warmtevoorziening gegarandeerd. Bovendien, als bijvangst, enkele honderden miljarden euro’s verdiend.
Het energie- en klimaatprobleem is complex, des te wonderlijker is het dat besluiten en plannen steeds weer op de schouders van lokale partijen worden gelegd. Politici en talkshows grossieren in onzinnigheden, en de gesprekspartners knikken tevreden. Planet Cooling staat in de kennisinstituten niet op de agenda. Alleen de TU-Delft beschikt over de nodige expertise.
Straks zijn alle auto’s elektrisch, is de fossiele industrie verslagen, ligt er een waterstofnet, en bestaat het landschap uit zonnepanelen en windturbines, maar houdt de kust 2, 3 of 4 meter zeespiegelstijging niet meer tegen.
Onze landgenoten vluchten naar de Eiffel en de Harz, en lezen verbijsterd over politieke partijen die in 2023 klimaatdoelen nastreefden die blind waren voor wat er werkelijk moet gebeuren.
Wouter van Dieren
[1] de titel van een boek door de filosoof Robert Jungk.