In de afgelopen anderhalf jaar zijn er ruim 90 duurzaamheidskeurmerken en –logo’s in Nederland bijgekomen. Dit blijkt uit een inventarisatie van voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal. “Geen wonder dat er veel verwarring bestaat over wat zo’n bloemetje, blaadje of aardbol op een product nu betekent,” aldus directeur Vera Dalm. Om duidelijkheid te scheppen in het woud van keurmerken lanceert Milieu Centraal haar nieuwe online keurmerkenwijzer. Hierin staat informatie over ruim 170 duurzaamheidskeurmerken en –logo’s.
Keurmerken kunnen een milieuvriendelijke keuze in de winkels makkelijker maken. Er verschijnen echter erg veel fabrikantenlogo’s en keurmerken die niet allemaal goed gecontroleerd worden. Dat schept verwarring. Op www.keurmerkenwijzer.nl staan alle duurzaamheidskeurmerken nu overzichtelijk op een rij en zijn onderling te vergelijken op milieuvriendelijkheid, dierenwelzijn, eerlijke handel en de betrouwbaarheid van de controle. “Het zou helpen als producenten zo veel mogelijk gebruik maken van reeds bestaande, bekende en betrouwbare duurzaamheidskeurmerken”, zegt Dalm.
Misleidende dolfijntjes op blik tonijn
Sommige logo’s zijn misleidend. Op blikjes tonijn staan vaak plaatjes van een dolfijn met de tekst ‘dolfijnvriendelijk gevangen’. De consument denkt wellicht dat hij een duurzame keuze maakt door zo’n blikje te verkiezen boven een blikje zonder logo. Er zijn zeker tien variaties op dit logo, waarvan er maar bij één sprake is van betrouwbare controle. Voor al deze logo’s geldt dat bijvangst van dolfijnen alleen bij specifieke visserij een rol speelt: bij de vangst van de geelvintonijn in het oostelijk deel van de Stille Oceaan. Voor tonijn die elders is gevangen, en voor skipjacktonijn, is er geen probleem met dolfijnen en heeft het logo dus geen betekenis. Ook belangrijk: het logo stelt geen eisen aan overbevissing van tonijn, noch aan bijvangsten van ander zeeleven. Het is daarom beter om af te gaan op het betrouwbare MSC-keurmerk voor duurzaam gevangen wilde vis.
Ik kies bewust slaat op gezondheid, niet op duurzaamheid
De betekenis van het logo: Ik kies bewust blijkt onvoldoende duidelijk te zijn. Mensen denken dat het iets zegt over duurzaamheid of milieu, terwijl het gaat over gezondheid. Ook het logo van ‘Der Grüne Punkt’ blijkt verwarring op te leveren: mensen kunnen denken dat het product bestaat uit gerecycled materiaal, maar het vertelt alleen dat bedrijven voor de afvalscheiding en -verwerking hebben betaald. Andere voorbeelden van verwarrende keurmerken zijn de keurmerken ‘niet getest op dieren’ op cosmetica, of het ‘chloorvrij gebleekte papier’: voor beide geldt dat dit al gangbare praktijk is in Europa en het product dus niet onderscheidend maakt van vergelijkbare producten.