Volgens de Ellen MacArthur Foundation – de stichting die de plasticsoep in de oceaan wil terugdringen via circulariteit – hergebruiken grote retailbedrijven gemiddeld slechts twee procent van hun verpakkingen. Mede daardoor verdwijnt elke minuut nog altijd 20.000 kilo plastic in de zee.

Om dit aan te pakken heeft deze milieuorganisatie een verbintenis opgesteld die een einde moet maken aan de wegwerpeconomie. De New Plastics Economy Global Commitment is ondertekend door grote merken als H&M, Pepsi, Mars en Coca-Cola en moet bedrijven aansporen om over zes jaar 25 procent van hun verpakkingen te recyclen. In het kader van transparantie heeft Coca-Cola onlangs laten weten dat het in 2017 drie miljoen ton plastic heeft geproduceerd en dat de grootverbruiker dit aantal drastisch wil terugdringen.

Waar moet een organisatie beginnen?

Het ondertekenen van de Ellen MacArthur-verbintenis door grootverbruikers laat zien dat deze bedrijven de wil hebben om hun plastic voetafdruk daadwerkelijk te verkleinen. Tegelijkertijd is ook duidelijk dat er gezocht moet worden naar nieuwe innovatieve oplossingen die de enorme productie van plastic een halt toeroepen en hergebruik op grote schaal mogelijk maken. Alleen wanneer plasticproducenten nieuwe innovaties creëren en omarmen, wordt het grootschalige en vaak onnodig eenmalig gebruik van plastic verminderd.

Het nadeel is dat veel bedrijven niet precies weten waar ze moeten beginnen met de aanpak voor het terugdringen van nieuw plastic gebruik. Dat is ook logisch want er is geen vastomlijnde methodiek die kan hierbij kan helpen. Elk bedrijf moet een eigen aanpak ontwikkelen afhankelijk van de doelstelling en mogelijkheden van de organisatie. Wel kan ik adviseren om methodisch en groot te denken en altijd drie stappen in het achterhoofd te houden: ReThink, ReDesign en ReBrand.

ReThink: Heroverweeg de manier waarop jouw product bij de klant terechtkomt. Is het bijvoorbeeld mogelijk om zonder afvalplastic te werken via circulariteit of door simpelweg het gebruik van plastic te verminderen? In veel gevallen is het antwoord: ja. Het helpt om daarbij een doelstelling te formuleren (waar wil je staan in 2025) en in kaart te brengen hoeveel en welke plastics momenteel al worden gebruikt. Kijk om je heen hoe andere bedrijven het doen. Zo kun je op zoek naar winstgevende lease- of gebruiksconstructies.

We zijn zo ook te werk gegaan bij meubelfabrikant Gipsen. Het bedrijf had de ambitie om koploper te worden wat betreft de circulaire economie in de meubelbranche. In 2016 wilde het bedrijf de dopjes onder de stoelen produceren van hergebruikt plastic. We hebben de doelstelling echter flink opgeschroefd: de volledige meubels moeten op den duur gemaakt zijn van circulaire materialen. Groot denken en rigoureus durven te veranderen spelen dan ook een belangrijke rol in deze fase.

ReDesign: Herontwerp het product of pas de materialen aan. Is het mogelijk om afvalplastic te vermijden of de herbruikbaarheid van (nieuwe) materialen te vergroten? Je gooit als het ware de organisatie grotendeels om: je bekijkt productie- en logistieke processen, vergroot waar mogelijk het hergebruik van plastic en past het bedrijfsmodel aan.

Met Gispen zijn we gaan kijken hoe we een design sofa van 100 procent gerecycled plastic konden maken. Dat betekent echt opnieuw beginnen: je kijkt naar het ontwerp en de materiaalkeuze. Daarmee gaat ook je inkoop-, productie en assemblageproces op de schop. Door afvalinzamelaars, kunststofrecyclingbedrijven, machinebouwers, ontwerpers, ingenieurs en de Technische Universiteit Delft samen te brengen, hebben we een designbank gecreëerd die is vervaardigd van meer dan 95 procent hergebruikte producten. We gebruikten onder meer 3D-printing voor het frame, waardoor de bank eenvoudig te monteren en demonteren is en het gebruik van lijm bijvoorbeeld niet nodig is. Het linnengoed is gemaakt van gerecycleerde polyestervezels.

ReBrand: Zorg dat de veranderingen binnen je organisatie niet onopgemerkt blijven. Deel het succes of inspireer je medewerkers en de buitenwereld.

Grote positieve veranderingen wil je voor het voetlicht brengen. Medewerkers zijn bijvoorbeeld je beste ambassadeurs. Als zij enthousiast zijn, dragen ze die positieve vibe ook uit naar anderen en vertellen ze over de positieve veranderingen. Breng het verhaal daarom tot leven door je bijvoorbeeld aan wereldwijde doelen en initiatieven te verbinden zoals de Sustainable Development Goals. Of vermeld in het geval van Gispen op de website de samenwerkingen die hieruit zijn voortgekomen, bijvoorbeeld met de provincie Zuid-Holland en de Rijksoverheid.

Wanneer anderen geïnspireerd raken door jouw circulaire verhaal straalt dat af op je organisatie en dit leidt weer tot nieuwe samenwerkingen of afnemers. Daarmee is het terugdringen van plastic niet alleen essentieel voor de toekomst van de volgende generatie, maar ook voor de toekomst van je eigen bedrijf.

Willemijn Peeters, CEO Searious Business