We koersen af op een vernietiging van onze leefomgeving, stelt Willem Schramade. Hij is hoogleraar Finance aan Nyenrode Business Universiteit en geeft college in het programma ESG for Boards, dat onderdeel uitmaakt van de serie Board Essentials. “Er is een grote ommezwaai nodig. De uitdaging daarbij is dat bedrijven zelf de regie pakken, in plaats van zich te laten verrassen door de uitdagingen die op hun pad komen.”

Een duurzaamheidsstrategie draagt bij aan milieubewustzijn, kan kosten op de lange termijn verminderen, de reputatie verbeteren en veerkracht creëren tegen marktveranderingen. Volgens Schramade is langetermijnwaardecreatie de belangrijkste voorwaarde om als organisatie succesvol te zijn op het gebied van ESG (Environmental, Social en Governance). “Ik kan mij storen aan het feit dat veel bedrijven vooral bezig zijn met compliance: het naleven van wet- en regelgeving. Maar eigenlijk span je daarmee het paard achter de wagen. Wat organisaties zouden moeten doen is zichzelf afvragen wat hun bestaansrecht is. Welke behoeften vervullen zij? Welke problemen lossen ze op?”

Brede waarde

In zijn college in ESG for Boards richt Schramade zich op sustainable finance: het aanreiken van tools die bestuurders helpen om investerings- en financieringsbeslissingen te nemen voor betere resultaten op de lange termijn. Hij pleit daarbij voor het sturen op brede waarde, waarbij sociale en ecologische zaken financieel uitgedrukt worden en hun omvang en belang duidelijker zichtbaar worden. “Dit maakt het voor bedrijven makkelijker om ESG-doelen te verankeren in de strategie van de organisatie en verantwoording af te leggen aan hun aandeelhouders.”  Organisaties zouden volgens Schramade vaker op zoek kunnen gaan naar alternatieven om die brede waarde te creëren. “Stel je een automobielbedrijf voor. Levert deze alleen auto’s, of biedt het bedrijf mobiliteitsoplossingen? Bij dit laatste kun je ook denken aan het faciliteren van deelauto’s of het verhuren van elektrische fietsen. Zo kan het bedrijf meer waarde creëren voor zijn klanten.”

Waardevenster

Schramade zoekt tijdens zijn college zoveel mogelijk aansluiting bij de vraagstukken van deelnemers. “Ze snappen vaak wel dat het anders moet, maar ze weten niet goed hoe. Ik vind het leuk om mensen te helpen een bepaalde richting op te gaan. Natuurlijk heb ik geen panklare oplossingen, want ik ken de organisaties waar ze werken onvoldoende. Maar ik reik wel tools aan die ze direct in hun bedrijf kunnen toepassen en die hen helpen om bepaalde afwegingen te maken.” Een voorbeeld daarvan is het waardevenster dat Schramade zelf ontwikkelde. Dit model maakt expliciet waar financiële waarde ten koste gaat van sociale of ecologische waarde. Het model laat vier kwadranten zien waarbij het ‘win-win kwadrant’ de best mogelijke uitkomst is. Er wordt dan zowel financiële waarde gecreëerd als ecologische en sociale waarde. “Een actueel voorbeeld van zo’n win-winsituatie betreft een voorstel van de vijf grootste pensioenfondsen van Nederland, waarin ze zeggen bereid te zijn om miljarden te steken in de energietransitie.”

Dialoog

“Voor bestuurders is het belangrijk om de verbinding te zoeken, zowel met de aandeelhouders als met de medewerkers”, zegt Schramade. “Door naast financiële doelen ook ecologische en sociale doelen te stellen, wordt het gemakkelijker om de dialoog aan te gaan over de te maken keuzes. Zo kan je bijvoorbeeld beter uitleggen dat een tijdelijke financiële dip op de lange termijn gepaard gaat met het realiseren van de sociale en ecologische doelen. Daarnaast is het voor bestuurders ook belangrijk om de juiste informatie boven tafel te krijgen zodat zij goed onderbouwde beslissingen kunnen nemen. Daarom ga ik met de deelnemers aan het programma ook in op het soort vragen dat zij kunnen stellen aan de verantwoordelijken binnen hun organisatie. Wat ik deelnemers vooral wil meegeven is dat kosten geen reden mogen zijn om iets niet te doen. Het gaat er vooral om hoe je het anders kan doen en ervoor kunt zorgen dat daarin wat te kiezen valt.”