Europa streeft naar een energie neutrale economie in 2050 om de wereld leefbaar te houden voor volgende generaties. Daarvoor is allerlei EU-wetgeving in werking gesteld, waaronder de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Dit houdt in dat grote en beursgenoteerde bedrijven verplicht zijn transparant te rapporteren over hun duurzaamheidsprestaties. Door de ketenwerking raakt de CSRD ook kleine(re) bedrijven. De VSME – een vrijwillige rapportagestandaard voor het MKB – biedt hiervoor handvatten (nog in concept). Daarover meer in deze blog.

Vrijwillig rapporteren: nog niet zo gek als het klinkt…

In het algemeen hebben MKB-bedrijven de neiging om weinig te vertellen over hun maatschappelijke impact. Daardoor heeft de buitenwereld geen goed beeld van het MKB als het gaat om duurzame ontwikkeling. Vanuit dat perspectief en wet- en regelgeving, maar ook voor jou als ondernemer, is het van belang om meer daarover te laten zien en horen. Zeker in de huidige krappe arbeidsmarkt waarbij starters de banen voor het uitzoeken hebben en kritisch zijn. Het maken van positieve impact is steeds vaker een doorslaggevende factor bij het kiezen van een baan.

Vrijwillig rapporteren levert dus voordelen op zoals;

  • Het verbeteren van interne (informatie)processen
  • Efficiënt(er) gebruik van middelen en materialen
  • Versterkte (concurrentie)positie
  • Gunstige voorwaarden bij leningen
  • Additionele punten bij aanbestedingen
  • Meer vertrouwen tussen jou en je klanten
  • Voldoen aan de verwachtingen van jouw (toekomstige) medewerkers en de markt
  • Anderen helpen te voldoen aan wet- en regelgeving, zoals de CSRD

Voor grote bedrijven geldt de verplichte CSRD

CSRD-plichtige bedrijven (zie tabel hieronder) zullen binnen afzienbare tijd vanuit de CSRD hun contracten met leveranciers en klanten gaan heroverwegen. Zij zullen kiezen voor partners die betrouwbare en verifieerbare data paraat hebben om te voorkomen dat hun rapportage problemen geeft. Maar het gaat verder dan dat!

De uitgebreide standaarden (ESRS-en) voor CSRD-plichtige (grote) bedrijven bevatten maar liefst 1.200 kwalitatieve en kwantitatieve datapunten waarover gerapporteerd kan worden. Aan de hand van een zogenaamde ‘dubbele materialiteitsanalyse’ wordt bepaald welke ESG-thema’s (Environment, Social en Governance) relevant zijn voor het eigen bedrijf, de keten en andere belanghebbenden (stakeholders). Per thema vereisen de standaarden rapportage over de huidige status van beleid, actieplannen, doelen en prestaties. Aan sommige datapunten zul jij dus ook moeten voldoen of inzicht moeten geven.

Als MKB-er krijg je hier ook mee te maken

Ook banken en investeerders moeten zich verantwoorden vanuit de voor hun geldende EU-wetgeving (SFDR) over hoe zij hun kapitaalstromen aanwenden voor een duurzame economie. Als je binnenkort een (verlenging van een) lening voor een investering wil afsluiten, dan zal jouw bank naast financiële ook niet-financiële vragen stellen. Denk hierbij aan de CO2-uitstoot van jouw product of dienst, en/of werkomstandigheden en de (gelijke) beloning van jouw eigen en ingehuurd personeel.

Hoe sluit de VSME aan op de CSRD

De VSME-standaarden (Voluntary sustainability reporting standard for non-listed SMEs, nu nog concept) volgen dezelfde ESRS-structuur (beleid, actieplannen, doelen en prestaties), maar zijn veel compacter. Deze, meer proportionele standaarden, zullen ook als uitgangspunt dienen bij de uitvraag door CSRD-plichtige bedrijven om zo willekeur te voorkomen. De grootte van jouw onderneming bepaalt het detailniveau van milieu (E), sociale (S) en zakelijke gedragskwesties (G) waarover je kan rapporteren.

Voor een micro-onderneming geldt bijvoorbeeld de basismodule. Daarbij wordt per ESG-thema duidelijk aangegeven welke informatie je moet toelichten, maar alleen als het betreffende thema voor jouw bedrijf van toepassing is. Dit is tevens het minimumvereiste voor de kleine en middelgrote ondernemingen, die naast een materialiteitsanalyse ook per materieel thema (de onderwerpen die er echt toe doen voor jouw bedrijf en de maatschappij) moeten aangeven wat het beleid is en de bijbehorende actieplannen, doelen en prestaties.

Handig dus om te weten wanneer je gezien wordt als micro, klein, middelgrote of grote  onderneming[1]:

Criteria* Micro Klein Middelgroot Groot (CSRD-plichtig)
Balanstotaal ≤ €350.000 ≤ €4 miljoen ≤ €25 miljoen > €25 miljoen
Netto omzet ≤ €700.000 ≤ €8 miljoen ≤ €50 miljoen > €50 miljoen
Medewerkers ≤ 10 ≤ 50 ≤ 250 > 250

*Je valt in de betreffende categorie wanneer je voldoet aan minimaal twee van de drie criteria.

VSME: goede start voor je 1e rapportage

De VSME helpt je dus om de juiste informatie een gestructureerde manier aan te leveren aan grote klanten en leveranciers. Je geeft zo een duidelijk overzicht van wat jij doet aan duurzame ontwikkeling en met welke initiatieven je positief bijdraagt aan de maatschappij. Door volgens de VSME te rapporteren zit je zelf aan het roer en ontkom je de komende tijd aan een tsunami van vragenlijsten, ronde tafels, interviews van deze partijen. Je kunt immers een rapportage met gevraagde datapunten bij hen aanleveren. Door de transparantie en feitelijke informatie over je duurzaamheidsinspanningen, kun je jouw verhaal op een veel geloofwaardigere en overtuigendere manier delen, wat kan leiden tot een sterkere merkperceptie en klantenbinding. Niet wachten dus, maar gewoon gaan doen!

[1] Definitie volgens de EFRAG

Elise Vonk, Hanneke Oude Elberink-Schieving en Wouter van ’t Hoff, allen zelfstandig adviseur op het gebied van duurzaamheid en aangesloten bij het duurzame ZZP-collectief De Zwerm