Nederlandse ondernemers die zakendoen in ontwikkelingslanden zien veel winstkansen voor hun bedrijf. Daarnaast willen ze steeds vaker positief bijdragen aan de lokale maatschappij, maar ze vinden het lastig om dat concreet te maken. Dit blijkt uit een onderzoek onder bijna 1200 mkb’ers, dat MVO Nederland voor het vierde jaar op rij heeft gevoerd.
Ongeveer een op de tien respondenten doet zaken in ontwikkelingslanden, een deel via een agent of groothandel. Als reden om hier te ondernemen wordt het vaakst ‘winstkansen’ (41%) genoemd. Twee derde van deze ondernemers zegt dan ook dat ‘uitbreiding van activiteiten’ de belangrijkste reden is om in het land actief te blijven. De meest genoemde belangrijke trend binnen hun eigen branche is ‘de aantrekkende markt’.
Verantwoord zakendoen in ontwikkelingslanden
Ondernemers die zakendoen in ontwikkelingslanden vertonen relatief veel MVO-gedrag en zien in maatschappelijk verantwoord ondernemen en duurzame productie belangrijke markttrends. Ze voelen zich ook steeds vaker verantwoordelijk voor maatschappelijke kwesties in de landen waar ze zakendoen. Tegelijk heeft een groot deel moeite om MVO concreet te maken. 48% stelt nooit eisen aan arbeidsomstandigheden, 63% neemt geen milieusparende maatregelen, 31% stelt geen MVO-eisen aan zakenrelaties en 60% neemt niet deel aan een keteninitiatief of keurmerk.
Er is ook nog veel onwetendheid over MVO. 46% van de ondernemers kan geen maatschappelijk thema noemen in het land waarmee ze zakendoen (zoals armoede, corruptie of milieuvervuiling). In 2015 constateerde MVO Nederland al dat een kwart van de internationale ondernemers zichzelf heel duurzaam vindt, maar tegelijk nauwelijks besef heeft van lokale maatschappelijke problemen.
“Het is positief dat veel Nederlandse ondernemers ontwikkelingslanden associëren met winstkansen en duurzaam zakendoen, maar we moeten kritisch blijven op het MVO-gehalte van hun bedrijvigheid. Ondernemers hebben vaak meer invloed op hun keten dan ze denken. MVO Nederland helpt hen bij het identificeren van MVO-risico’s en het verzilveren van duurzame businesskansen.”
– Marjolein van Gendt, onderzoekscoördinator MVO Nederland
MVO Nederland heeft extra onderzoek laten doen naar MVO-gedrag in zes specifieke branches met internationale ketens: tuinbouw, leer, textiel, chemie, stedelijke ontwikkeling en maritiem. In al deze sectoren is over de laatste jaren een toename van MVO-gedrag te zien. Ondernemers in textiel en leer blijken relatief het minst bezig met MVO, al laten vooral de textielondernemers in 2016 een flinke verbetering zien. Het afsluiten van het Convenant Duurzame Kleding zal hierin een rol spelen.
Ondernemers in de tuinbouw zeiden de afgelopen jaren het vaakst bezig te zijn met MVO (2016: 78%). Zij kennen bovendien hun keten bijzonder goed (‘ja’ antwoordt 82% in 2016), net als ondernemers in chemie (82%). Voor chemiebedrijven geldt dit waarschijnlijk dankzij de strenge Europese wetgeving op het gebied van toegestane chemicaliën in producten (REACH). Ondernemers in beide sectoren zeggen ook het vaakst dat ze ‘energie steken in innovatie’.
Ondernemers vinden op MVORisicoChecker.nl eenvoudig hun weg door potentiële MVO-risico’s in de ontwikkelingslanden waarmee ze zaken (willen) doen.
De factsheet van het onderzoek is beschikbaar op: mvonederland.nl/publicatie/
Het IMVO Thermometeronderzoek is uitgevoerd door Conclusr en Sustainalize, in opdracht van MVO Nederland.