Een van de sprekers in de Utrechtse Fabrique was William McDonough. De Amerikaanse architect is één van de auteurs van de ‘moeder der moderne duurzaamheidsliteratuur’ ‘^Cradle to Cradle: Remaking the way we make things’. Een filosofie die strijdt tegen vervuiling, uitputting en verspilling. In het ideale plaatje van McDonough worden alle gebruikte materialen of biologisch afgebroken of technisch hergebruikt in nieuwe producten. Hierdoor ontstaat een oneindige biologische en technologische kringloop. ‘Afval is voedsel’, herhaalde McDonough zijn befaamde oneliner nog maar eens. Duurzaamheid anno 2009 vraagt volgens de architect om een nieuw bewustzijn: ‘Je kunt problemen niet oplossen vanuit het referentiekader waarin diezelfde problemen zijn veroorzaakt.’ McDonough hield een pleidooi voor een gezonde balans tussen commerciële, ecologische en sociaal-maatschappelijke ambities.
Samen bouwen aan duurzaamheid
Ook in het betoog van bestuursvoorzitter Gerard van de Aast draaide het om de juiste balans. De bestuursvoorzitter ontvouwde onder meer de duurzaamheidsvisie van VolkerWessels: ‘Onze ambitie is een optimaal evenwicht tussen gezonde bedrijfsresultaten en het behartigen van belangen van klanten, medewerkers, milieu en samenleving.’ PlusWonen, Climate Ready, energieconsulenten, Smart Building Concept, WarmCO2, OCAP, de Groene Overweg en Park 20?20: Van de Aast presenteerde een reeks duurzame projecten en initiatieven waarin VolkerWessels intensief samenwerkt met partners. ‘Samen bouwen aan duurzaamheid’, refereerde de bestuursvoorzitter aan de titel van zijn betoog. ‘Maar duurzame projecten maken voor opdrachtgevers alleen is niet genoeg. Wij willen als concern ook zelf stappen zetten en vooruitgang boeken op het gebied van duurzaamheid. Onze carbon footprint, inkoop, afval, kantoren, ons wagenpark, materieel en materialen; we willen onze eigen prestaties beter zichtbaar maken en verbeteren. VolkerWessels staat middenin de samenleving. Onze opdrachtgevers en partners mogen verwachten dat we integer en zorgvuldig handelen. Duurzaamheid staat daarbij hoog op de agenda.’
‘Niet klakkeloos kosten maken’
In een videoboodschap daagde ook inleider Dik Wessels de aanwezigen uit om samen aan duurzaamheid te bouwen en elkaar te inspireren: ‘Er breekt een andere tijd aan. Juist nu is innovatie ontzettend belangrijk. VolkerWessels wil graag met u investeren in duurzame producten en nieuwe ideeën. Ik hoop dat deze duurzaamheidsdag daaraan kan bijdragen.’ Eén van de partners van het concern is TNT: een bedrijf dat tot de absolute koplopers behoort in Nederland als het gaat om duurzaamheid. Onlangs werd hun door Ufkes Apeldoorn gebouwde distributiecentrum in Veenendaal uitgeroepen tot duurzaamste gebouw van Nederland. Aan Boele & van Eesteren de uitdaging om dat kunstje bij het nieuwe groene hoofdkantoor van TNT in de Haarlemmermeer te evenaren. Directeur Flip Verwaaijen van TNT Real Estate was één van de sprekers en deelnemer aan het discussiepanel onder leiding van Felix Rottenberg. Net als Van de Aast benadrukte Verwaaijen dat duurzaamheid niet per definitie duur is en zelfs voordelig kan zijn. ‘Ja’; duurzaamheid kan betaalbaar zijn en ja; je kunt geld verdienen met duurzaamheid’, verzekerde Verwaaijen. ‘Door te durven, door creatief te zijn, fatsoenlijk zaken te doen en vooral te blijven nadenken.’ Volgens de directeur moet je niet klakkeloos kosten maken: ‘Zo hanteren wij bijvoorbeeld bij het realiseren van onze duurzame panden het principe van Total Cost of Ownership en vragen we de markt om mee te denken over hoe wij kosten kunnen besparen.’
Opvoeden
Thom Aussems merkt in de praktijk dat door de economische realiteit van vandaag ‘een stapje terug wordt gedaan’ als het gaat om duurzaamheid. ‘Die alledaagse werkelijkheid dwingt je soms om keuzes maken’, ervaart de directeur van de Eindhovense woningcorporatie Trudo. ‘Als corporatie ligt onze eerste prioriteit bij allerlei sociale problematiek en vraagstukken. Duurzaamheid is zeker een thema, maar ik moet eerlijk zeggen dat het niet permanent bovenaan onze agenda staat.’ Rottenberg wendde zich tot Dietmar Werner: Moeten jullie je opdrachtgevers soms opvoeden?’, vroeg de gespreksleider de directeur van Volker Wessels Vastgoed. Werner: ‘Ik denk dat we ons vooral moeten concentreren op de informatievoorziening. Niet alleen aan onze opdrachtgevers, maar met name ook aan de consument. We hebben binnen het concern allerlei technische oplossingen, maar bijvoorbeeld ook energieconsulenten in huis om ook particulieren bewuster te maken van zowel duurzaamheid als het kostenplaatje.’ Werner doelde onder andere op het woonconcept Climate Ready dat de consument voortdurend direct inzicht geeft in zijn verbruik en energierekening.’
Vastberaden
Bij TNT blijven ze ook in deze stevige storm vastberaden. ‘Duurzaamheid nu loslaten, is een gemiste kans’, concludeert Verwaaijen. ‘Het vergt soms creativiteit en doorzettingsvermogen, maar je moet principiële keuzes durven maken. Je moet ook in crisistijd je ambities recht overeind houden.’