Bio-specialist Eosta / Nature & More is de samenwerking met een groot aantal klanten aangegaan om de werkelijke kosten van gangbare groente en fruit zichtbaar te maken voor Europese consumenten. De grensverleggende campagne is inmiddels gelanceerd door retailers en natuurvoedingswinkels in Nederland (Ekoplaza), Duitsland (Alnatura, Denn’s), Verenigd Koninkrijk (groothandel Langridge), Zweden (Fruktbudet), Finland (supermarkt SOK) en later dit seizoen in Denemarken (Årstiden, DANSK) en België (Bioplanet).

Nature & More stelt dat veel gangbare groente en fruit die momenteel beschikbaar zijn in de EU te goedkoop zijn omdat ze de kosten van een negatieve impact op milieu en sociale samenhang verbergen. Adviesbureaus schrijven dikke duurzaamheidsrapporten voor bedrijven, maar de verborgen kosten op productniveau worden niet bekend gemaakt aan consumenten. Althans, dat was de situatie tot nu toe. Nature & More deelt deze informatie nu in samenwerking met biologische retailpartners om consumenten te overtuigen dat biologisch eten niet te duur is, maar gangbaar eten te goedkoop.

Sinds afgelopen mei, afhankelijk van beschikbaarheid liggen bij bio peren, ananassen, sinaasappels en citroenen in supermarkten en natuurvoedingswinkels door heel Europa informatiekaartjes die de werkelijke kosten van voedsel tonen. In Nederland bijvoorbeeld worden de kaartjes bij bio Nature & More fruit van Ekoplaza.

De kaartjes tonen een bloem waarvan de zes bloemblaadjes de verborgen kosten tonen voor klimaat, water, bodem, biodiversiteit, sociale cohesie en gezondheid van gangbare en groente en fruit. Ter vergelijking tonen de kaartjes ook de werkelijke kosten voor biologisch vers product van dezelfde regio. Nature & More directeur Volkert Engelsman zegt: “Het belang van deze informatie is aanzienlijk, omdat we momenteel geen accuraat beeld krijgen van de werkelijke kosten van voedselproductie.”

Engelsman noemt als voorbeeld de perenteelt in Argentinië (er gaan grote hoeveelheden peren naar de EU): “Als je kijkt naar verborgen kosten voor klimaat, constateer je dat er kunstmest en pesticiden worden gebruikt in de gangbare teelt. Deze worden geproduceerd met behulp van fossiele brandstoffen, wat leidt tot broeikasgasemissies. Tegelijkertijd gebruiken de telers minder compost om de bodemvruchtbaar te houden, dus de hoeveelheid koolstof in de bodem neemt af en minder CO2 blijft opgeslagen in de bodem.”

Verborgen kosten
De kosten van zulke effecten kunnen nu berekend worden. In 2014 heeft de wereldvoedselorganisatie van de VN een methode ontwikkeld om de verborgen kosten van de voedselproductie te berekenen. Het onderzoek heeft onder meer een tabel met constanten opgeleverd waarmee de verborgen kosten van watergebruik, watervervuiling en broeikasgasemissies, naast andere duurzaamheidsaspecten, kunnen worden berekend.

Met deze methode heeft Eosta de verborgen klimaatkosten laten berekenen voor niet-biologische peren in Argentinie, te weten 3144 euro per hectare jaar. De verborgen kosten voor watervervuiling en bodemerosie zijn resp 752 en 1163 euro per hectare. Belastingbetalers moeten uiteindelijk de kosten betalen die de overheid kwijt is voor waterzuivering, irrigatiesubsidies of kosten die worden afgeschoven op de toekomst. Die kosten zullen uiteindelijk betaald worden door onze kinderen – met rente.

Eosta heeft ook de werkelijke kosten laten berekenen voor biologisch peren van de Argentijnse teler Hugo Sanchez in de Rio Negro vallei. In totaal leverden de biologische peren een maatschappelijk voordeel op van minstens 2287 euro per hectare. De voordelen voor biodiversiteit, gezondheid en sociale cohesie zijn daarin nog niet meegenomen. Per kilo leverden Nature & More’s biologische peren een voordeel op van 5,7 cent per kilo, ondanks een 17% lagere productie per hectare. Eosta oprichter Engelsman voegt toe: “De cijfers bewijzen ons punt: biologisch is niet te duur, maar gangbaar is te goedkoop!”