Excellenties, dames en heren,

De verschrikkelijke gebeurtenissen na de verwoestende aardbeving voor
de Japanse kust hebben ons weer eens pijnlijk duidelijk gemaakt welke
elementaire krachten in de natuur zitten. Wij voelen allen met het
Japanse volk mee en hopen dat de situatie daar spoedig zal verbeteren.

De effecten van de tsunami hebben ons ook op niet mis te verstane wijze
duidelijk gemaakt welke betekenis een veilige en duurzame
energieproductie heeft. De gevolgen van de klimaatverandering en de
eindigheid van onze huidige energiebronnen zijn voor ons al langer
reden om over een CO2-arme, energie-efficiënte toekomst na te denken.
De actuele gebeurtenissen in Japan onderstrepen nog eens nadrukkelijk
hoe belangrijk het is, het aandeel van zon, wind en water in onze
energievoorziening te verhogen. Duurzaamheid is het trefwoord hier –
dat is eigenlijk niets nieuws.

Wist u dat grote delen van Europa waren ontbost toen het Romeinse rijk
in elkaar stortte? Uitgebreide bossen werden veranderd in landbouwgrond
of moesten als brandstof dienen. Hout en voedingsmiddelen waren van
doorslaggevende betekenis voor het voortbestaan van het Romeinse rijk.
De Romeinen haalden alles uit hun primaire energiebron om aan hun
kortetermijn behoeften te voldoen. Welke gevolgen dat voor de
navolgende generaties zou hebben, daar dachten zij niet aan. En de
gevolgen zouden verreikend zijn. Zo werd de ondergang van een
beschaving die op het eerste gezicht onaantastbaar leek, ook door een
niet-duurzame omgang met energiebronnen veroorzaakt.

Wat de Romeinen overkwam, zou men vandaag “Peak Wood” noemen: uitputten
van hulpmiddelen na het bereiken van de maximale productie.

Vandaag staan wij aan het begin van een tijdperk waarin hetzelfde lot
dreigt en wel meteen vier keer: peak olie, peak gas, peak kolen en peak
uranium.

Laten wij ervoor zorgen dat de geschiedenis zich niet herhaalt. Laten
we bewijzen dat wij lering getrokken hebben uit de geschiedenis. Wij
hebben de kennis en wij hebben de technologie om het beter te doen.

De kernfusieprocessen aan de oppervlakte van de zon zijn een van de
belangrijkste bronnen van onze energievoorziening. Fossiele
brandstoffen zijn niets anders dan opgeslagen fotovoltaïsche energie;
wind ontstaat door warmteverschillen op de aardoppervlakte. Bij
zonne-energie geeft de naam al de inhoud van het programma aan.

Met behulp van de zon zou het mogelijk zijn om ons energieprobleem op
te lossen. Om de dertig minuten neemt de aarde namelijk voldoende
zonlicht op om de hele wereld een jaar lang van energie te voorzien. Om
de dertig minuten!

Hier ligt onze uitdaging. Dit potentieel moeten we benutten. Hier
kunnen wij de krachten van de natuur in ons voordeel gebruiken.

En u, dames en heren, u speelt hierbij een belangrijke rol.

In Saksen heeft zich in de afgelopen twintig jaar een vruchtbaar
innovatieklimaat ontwikkeld voor de fotovoltaïsche industrie. Grote
spelers hebben zich hier gevestigd en het onderzoekslandschap biedt een
hoge mate van kwaliteit en diversiteit. Industrie en wetenschap hebben
hun krachten gebundeld en synergieën zijn ontstaan. Op deze manier zijn
niet alleen innovaties en belangrijke technologische ontwikkelingen tot
stand gekomen, maar heeft de hele regio economische dynamiek gewonnen.

Dergelijke innovatieve oplossingen ontstaan mijns inziens het best in
een sfeer van nieuwsgierigheid, van passie voor nieuwe ideeën en van
geëngageerd ondernemerschap. Een dergelijke sfeer proef ik hier!

Bij mijn bezoek vandaag aan SolarWatt heb ik mij er zelf van kunnen
overtuigen welke resultaten deze synergie en dynamiek tot stand
brengen.Tijdens mijn gesprekken heb ik vernomen dat de chipindustrie in
Saksen een belangrijk technologieveld is. In de afgelopen twintig jaar
is bewezen dat een groot deel van de kennis uit de chipindustrie ook
voor de ontwikkeling van efficiëntere zonnepanelen gebruikt kan worden.
Deze benadering heeft Saksen tot een pionier op het gebied van de
fotovoltaïsche technologie gemaakt.

Een vergelijkbare ontwikkeling heeft ook in de Nederlandse
chipindustrie plaatsgevonden. Mede hierdoor behoren Duitsland en
Nederland vandaag tot de technologische leiders op dit gebied.

Wij kunnen het ons niet veroorloven op onze lauweren te rusten. Wij
kunnen ons alleen staande houden in de concurrentiestrijd met andere
economieën als het ons lukt, deze technologische voorsprong te
behouden. Als wij samenwerken en onze knowhow met elkaar delen, kan dat
de positie van onze beider economieën versterken. Kennis kent immers
geen grenzen.

Een goed voorbeeld voor een dergelijke samenwerking is de coöperatie
tussen het Nederlandse onderzoeksinstituut ECN en de Duitse onderneming
Roth & Rau. Samen hebben zij een installatie ontwikkeld waarmee de
blauwe antireflectielaag op de zonnepanelen aangebracht wordt. Roth &
Rau heeft met dit geheel door ECN ontwikkeld proces tot dusver
wereldwijd ongeveer twintig productielijnen verkocht, met een
productiecapaciteit van circa 500 megawatt-peak per jaar. Dat komt
overeen met ongeveer 140 miljoen zonnepanelen per jaar en met circa
tien procent van de wereldwijde productiecapaciteit.

De goede ervaringen in de Duits-Nederlandse samenwerking sterken ons in
ons vertrouwen om ook de volgende stappen te ondernemen. Laten wij
samen verder werken aan het nog doelmatiger en doeltreffender maken van
zonnepanelen, zodat onze infrastructuur op het postfossiele tijdperk is
voorbereid.

Wij mogen hierbij alleen niet vergeten dat de uitdagingen waarvoor de
wereld staat niet alleen met technologische innovaties overwonnen
kunnen worden. In het jaar 2050 zullen, naar het zich laat aanzien,
negen miljard mensen met energie, voedingsmiddelen en water moeten
worden verzorgd. Dit betekent dat wij ook op het gebied van
energie-zuinigheid en energiebesparing beter moeten worden en dat wij
ons een duurzamere levensstijl eigen moeten maken. Wij moeten daarom op
het nationale en het internationale vlak actief worden.

In 2009 heb ik zelf in Heerhugowaard de zogenaamde “Stad van de Zon”
mogen openen, een van de grootste energieneutrale woonwijken van de
wereld. Hier wordt net zo veel energie geproduceerd als er door de
verschillende functies – wonen, werken, verkeer – wordt verbruikt. Ook
dergelijke ontwikkelingen dienen ondersteund te worden en ook hier
kunnen we veel van elkaar leren.

Duurzame energieproductie en ontwikkeling zijn uiteraard mondiale
onderwerpen. In dit verband zou ik graag op de belangrijke VN
conferentie willen wijzen die volgend jaar in Rio de Janeiro over
duurzame ontwikkeling gehouden wordt en beter bekend staat als “Rio
+20”. Op deze topconferentie moet een nieuwe wereldwijde verplichting
tot duurzame ontwikkeling en groene groei worden bereikt en zullen er
oplossingen voor de grote uitdagingen op het gebied van klimaat, water
en energie geformuleerd worden. Ook hier gaat het om internationale
samenwerking en het is goed om te weten dat Duitsland en Nederland ook
hier zij aan zij staan.

Dames en heren,

Het bedrijfsleven en de mensen zijn afhankelijk van een stabiele,
betrouwbare en vooral duurzame energievoorziening. De eindigheid van de
fossiele brandstoffen, de klimaatverandering en veiligheidskwesties
dwingen ons ertoe, in toenemende mate in te zetten op energiebronnen
zoals zon, wind en water. De hiermee samenhangende taken bieden de
innovatieve en creatieve ondernemingen in onze twee landen geweldige
kansen.

Voor alle betrokkenen wordt het nog een zware klus om te klaren – u
bent er al mee begonnen. Met uw innovatieve oplossingen creëert u de
voorwaarden, zodat wij het potentieel van de zon volledig kunnen
benutten. Op deze manier bewijst u de wereld een dienst. Zodat wij
kunnen profiteren van de krachten van de natuur.

Juist om deze reden heb ik de uitnodiging voor dit seminar bijzonder
graag aangenomen. Hier gebeurt immers iets. Hier, in deze zaal, in dit
gebouw, op deze campus ontmoeten vandaag wetenschappers en innovatieve
ondernemers uit Duitsland en Nederland elkaar om van gedachten te
wisselen. Samenwerking brengt ons verder. Samenwerking tussen industrie
en wetenschap, tussen overheid en bedrijfsleven en tussen Duitsland en
Nederland.

Op weg naar een zonnige toekomst van duurzaamheid en economische
kracht.

Ik wens u veel succes bij deze uitdagende taak.