Het grootste deel van werkend Nederland wil ook ná corona meer blijven thuiswerken en minder én duurzamer reizen tussen huis en werk. Dit blijkt uit een grootschalig representatief onderzoek onder werkend Nederland, uitgevoerd door onafhankelijk onderzoeksbureau I&O Research in opdracht van de Coalitie Anders Reizen.

  • De gemiddelde thuiswerkende Nederlander wil ook in het post-coronatijdperk zeker voor de helft van de contracturen thuis blijven werken.
  • Vier op de tien werkende Nederlanders (41%) wil in de toekomst minder vaak tot helemaal niet reizen en dan vooral de benzine- of dieselauto laten staan (51%).
  • Meer dan de helft wil evenveel of meer met fiets of ‘benenwagen’.

Kortom, kijkend naar de wensen van werknemers is er een groot potentieel te zien voor de reductie van CO2-uitstoot. Opmerkelijk genoeg hebben 6 op de 10 werkgevers nog niets gecommuniceerd over de manier van werken ná corona en wil een deel van de werkgevers weer terugkeren naar het oude normaal. “We hebben nú de kans om het werken en reizen te herdefiniëren,” stelt directeur Hugo Houppermans van de Coalitie Anders Reizen. “Wie toch teruggaat naar het oude normaal, ziet binnenkort talent vertrekken.”

Omslag in denken nodig

Met het versoepelen van de coronamaatregelen piept en kraakt de definitie van hoe een ‘normale werkweek’ eruit zou moeten zien. Tegelijkertijd betekent hybride werken voor veel bedrijven een omslag in denken. Van hiërarchie en controle naar een cultuur die uitgaat van vertrouwen, vrijheid en eigen verantwoordelijkheid. Werkgevers ervaren stevige dilemma’s: enerzijds hebben werknemers behoefte aan globale richtlijnen over de wijze waarop het ‘hybride werken’ (deels op kantoor en deels thuis) moet worden ingevuld; anderzijds blijken Nederlandse werknemers sterk te hechten aan de keuzevrijheid om thuis te mogen werken (71%) maar ook naar de werkplek te mogen (74%). Dit maakt dat veel werkgevers huiverig zijn een nieuwe norm te stellen waarbij voortaan een substantieel deel van de werkweek thuis wordt gewerkt.

Hybride werken biedt werkgever kansen in ‘the war for talent’

Het onderzoek is een van de meest diepgaande en uitgebreide onderzoeken sinds de coronapandemie naar thuiswerken in Nederland, omdat het niet alleen ingaat op de voorkeuren van werknemers maar het ook thema’s als leiderschap, bedrijfscultuur, werkgeluk en mobiliteit behandelt. Zo laat het onderzoek zien dat werkenden het liefst zélf willen bepalen hoe, waar en wanneer ze werken. Deze keuzevrijheid draagt bij aan een hoger werkgeluk. Houppermans: “Dan moet je dus nu niet iedereen terug naar kantoor fluiten. We hebben een wereldwijde crisis van anderhalf jaar achter de rug. Laat oude waardepatronen los die het hybride werken nog in de weg staan. Anders doen we onszelf en onze leefomgeving tekort. Werkgevers kunnen het moment benutten.”
Ook identificeert het onderzoek volgens Houppermans meerdere kansen voor werkgevers. “Om een voorbeeld te noemen: bijna de helft (45%) van de werkende Nederlanders zegt dat het niet meer uitmaakt waar ze wonen om hun beroep te kunnen uitoefenen. Dit betekent dat werkgevers bij het werven van talenten kunnen putten uit een grotere vijver. In de ‘war for talent’ kunnen ze zich bovendien onderscheiden door hybride werken te faciliteren.”

De ‘middle manager’ heeft sleutelrol bij hybride werken

Een andere opvallende uitkomst is volgens onderzoeker Mireille Koomen van I&O Research dat de ‘middle manager’ een sleutelrol heeft in het al dan niet laten slagen van hybride werken. “Strategische, tactische en praktische zaken liggen op één bureau bij de ‘middle manager’, die de schakel vormt tussen de top van de organisatie en de werknemer. Daarbij blijkt uit het onderzoek: hoe beter de manager in staat is om zijn of haar mensen op afstand te begeleiden, hoe liever mensen thuis willen werken.” Een team leiden op afstand vraagt volgens Koomen om specifieke vaardigheden, iets waar veel leiders logischerwijs nog in moeten groeien. “Een mogelijk risico is dat de ‘middle manager’ de eigen behoeften, waarden en overtuigingen projecteert op medewerkers, die zich genoodzaakt voelen om naar kantoor te komen.”
Volgens Houppermans gaan bedrijven dat gesprek over hiërarchische verhoudingen, persoonlijke posities en waardepatronen nog vaak uit de weg. “En dat terwijl de coronacrisis onze prioriteiten heeft verlegd. Door lange-termijnvragen en visies met je hele bedrijf te bespreken, voorkomen we dat het nieuwe werken een corona-incident wordt. Laat het dan maar even ongemakkelijk zijn.”

Met ruim 6.000 deelnemers omvangrijk onderzoek naar voorkeuren rondom hybride werken in Nederland
Het onderzoek werd afgelopen maanden uitgevoerd onder ruim 2.000 werkenden uit het onderzoekspanel van I&O Research (representatief voor heel werkend Nederland) en ruim 4.000 werkenden binnen de Coalitie Anders Reizen. Ook werden verdiepende panelsessies gehouden met bestuurders en directeuren van 32 grote Nederlandse bedrijven onder leiding van prinses Laurentien. Het onderzoek biedt tal van praktische inzichten en handvatten die werkgevers kunnen helpen om het hybride werken vorm te geven met oog voor mens en leefomgeving.

Over het onderzoek

Dit onderzoek is voortgekomen uit een breed initiatief vanuit de wetenschap, NGO’s en bedrijfsleven. Betrokken zijn Tilburg University, Alliantie Digitaal Samenleven en diverse deelnemers van de Coalitie Anders Reizen.