Dames en heren,

Hartelijk welkom op het FME jaarevent. Ik vind het een eer om hier als nieuwe FME voorzitter, en als jullie ambassadeur in Den Haag en Brussel, op dit eerste fysieke Jaarevent na de coronacrisis te mogen staan. Het is voor ons allen een hectisch jaar geweest. We zijn geconfronteerd met de gevolgen van de corona epidemie. Een aantal van onze bedrijven is hierdoor enorm geraakt. Maar we zijn er doorheen gekomen!

Dames en heren, we staan voor een andere enorme uitdaging, de grootste van deze eeuw: de energietransitie. Die kunnen júllie tot een succes maken. Maar dan moeten jullie wel nú versnellen! Jullie zullen de komende tijd alle zeilen moeten bijzetten om sneller te verduurzamen. In 1990 is besloten dat we tot 2030 50% minder CO2 zouden uitstoten. Nu, na 30 jaar, staat de teller op een reductie van 25%. Dat betekent dat we de komende 8 jaar nog eens 25% moeten reduceren. Dat is een opgave, maar eentje die we moéten oppakken. Het gaat hier allereerst om het milieu.

Wubbo Ockels vertelde me eens dat hij tijdens zijn ruimtereis zo ontzettend geschrokken was van hoe dun de dampkring is die onze planeet beschermt. We zijn zo ongelofelijk kwetsbaar. Het moet écht anders. Zo snel mogelijk. Jullie moeten je als ondernemers steeds weer aanpassen aan nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen; jullie bestaansrecht hangt ervan af.

Consumenten, politiek en de hele maatschappij kijken, terecht, naar jullie als het gaat om duurzaam ondernemen. Gaan jullie nu niet mee in deze transitie, gaat je onderneming ten onder. Sommigen van jullie vinden ‘duurzaam ondernemen’ een moeilijke term. En dat snap ik. Ik heb er in mijn vorige carrière ook mee te maken gehad. Ik ben CEO geweest van een mammoettanker en van speedbootjes. Ik weet hoe het is. Je hebt een business te runnen, je hebt te maken met grote belastingdruk, je hebt last van bureaucratie. En dan moet je nu ook nog eens je productieprocessen in razendsnel tempo verduurzamen, wat niet alleen ingewikkeld is, maar ook veel geld kost.  Maar jullie kúnnen het. Dat heb ik met eigen ogen gezien tijdens de vele bedrijfsbezoeken die ik de afgelopen maanden heb gedaan. Jullie innovatief vermogen is enorm. Jullie technologische innovaties bieden oplossingen voor duurzame energie. Het zit in jullie DNA om constant processen en producten te verbeteren.

Ik geef een paar voorbeelden van een aantal mooie bedrijven:  De contactloze magnetische koppelingen van Zytec besparen 600 ton CO2 per jaar (340 huishoudens) en hebben een korte terugverdientijd van slechts 1,5 jaar. Lely Industries maakt innovatieve stalsystemen waarmee de uitstoot van stikstof enorm gereduceerd wordt en die goedkoper zijn dan het uitkopen en het saneren van boeren. De knijper op de neus waarmee we achter de bus aanfietsten is voorgoed verleden tijd met de waterstofbussen van VDL. Alfen maakt nu net zoveel laadpalen in een dag als ze voorheen in een maand deden. En het idee van Airbus om passagiers in te zetten als energiebron, door de stoel de lichaamswarmte van de reiziger op te laten vangen en te gebruiken om elektriciteit te genereren, klinkt futuristisch, maar is dat zeker niet.

Dames en heren, de energietransitie moet een obsessie voor jullie allemaal worden. Je moet ermee gaan slapen en ermee wakker worden. Door de energietransitie nú met beide handen aan te pakken, nemen jullie niet alleen je maatschappelijke verantwoordelijkheid, maar creëren jullie ook nieuwe verdienmodellen. Maar dan moeten jullie wel koploper worden bij de innovaties die de energietransitie vormgeven. Mijn oom, boer Bertus, zei altijd: “Wie achter de kudde aanloopt, loopt in de stront!” En hij had gelijk. Of je bent frontrunner en je boort nieuwe markten aan, of je loopt in de schaduw van je concurrent achter de feiten aan.  Dus ga niet op elkaar zitten wachten en ga gewoon beginnen. Ga nóg meer energie besparen. Energie die niet verbruikt wordt, hoeft ook niet te worden opgewekt.

Energiebesparing kan niet alleen snel, maar is ook verreweg de goedkoopste manier om de klimaatdoelen te realiseren. Bedrijven die oplossingen voor energiebesparing hebben, kunnen nieuwe markten aanboren. Voor andere bedrijven is energiebesparing kostenbesparing.
Daarnaast, dames en heren: waterstof heeft de toekomst! Nú al moeten jullie na gaan denken over welke rol je wil gaan spelen in de toekomstige toeleveringsketen van waterstof. En natuurlijk staat ook het elektrificeren van productieprocessen hoog op de agenda. Maar Nederland heeft nog niet de juiste infrastructuur. Ik ga me de komende tijd in Den Haag hard maken voor de juiste randvoorwaarden. Ook zal ik de politiek in Nederland én in Brussel aanspreken op haar verantwoordelijkheid voor het creëren van een gelijk speelveld. Dit is een conditio sine qua non.
Innovaties redden het vaak niet omdat er een gebrek is aan opschalingsbudgetten; budgetten die Duitsland en Frankrijk wel hebben. Als jullie innovaties de energietransitie succesvol maken en dan een langzame dood sterven omdat de overheid geen thuismarkt creëert: over my dead body! En de 5,6 miljard aan Europees geld dat voor ons klaarligt, waar het demissionaire kabinet nog steeds, als enig Europees land (!), geen aanspraak op heeft gemaakt, zal ik desnoods persóónlijk gaan ophalen.

Maar júllie zijn nu aan zet om de schoonste en efficiëntste technologieën en producten voor het toekomstige energiesysteem te ontwerpen en op de markt te brengen. Blijft je innovatie hangen in het luchtledige, bel mij! Want jullie innovaties kunnen Nederlands exportproduct nummer 1 worden.

Theo Henrar, voorzitter FME