Uit nieuwe analyses van TenneT blijkt dat buiten ‘de spits’ op het elektriciteitsnet maar liefst 9,1 gigawatt aan vermogen beschikbaar is. Dankzij het nieuwe tijdsduurgebonden contract kan zo in een keer ruim 40% van de huidige nationale piekvraag naar elektriciteit beschikbaar gesteld worden aan geïnteresseerde partijen op de wachtlijst. 

Vrijwel overal in Nederland heeft het elektriciteitsnet tijdens de spits de maximale capaciteit bereikt en ‘zit het net vol’. Waar dit het geval is komen partijen die een nieuwe of zwaardere aansluiting aanvragen op de wachtlijst. Als onderdeel van het Landelijk Actieprogramma Netcongestie ontwikkelen netbeheerders, toezichthouder, het ministerie en marktpartijen nieuwe contractvormen die de ruimte op het net buiten de spits, de zogenaamde restruimte, beschikbaar maken voor geïnteresseerden. Flexibele contractvormen, zoals het nieuwe tijdsduurgebonden transportrecht, vormen een stuk van de puzzel om dit te realiseren.

Tijdsduurgebonden transportrechten

Tijdsduurgebonden transportrechten (TDTR) geven partijen die zijn aangesloten op het hoogspanningsnet van TenneT recht op transport gedurende een vastgesteld aantal uren per jaar, minimaal 85% van de tijd. Dat kan zowel om afname en invoeding van elektriciteit gaan. Tijdens de overige 15% van de tijd kan TenneT, bijvoorbeeld bij verwachte piekmomenten, een (gedeeltelijke) beperking in de afname of invoeding van elektriciteit opleggen. Deze beperkingen deelt TenneT minimaal een dag van tevoren met de klant. TDTR is met name interessant voor bedrijven die flexibel met hun energiegebruik kunnen omgaan, zoals batterijsystemen, de procesindustrie en bedrijven met eigen noodvoorzieningen. De verwachting van TenneT is dat flexibele netgebruikers door een combinatie van een TDTR en het slim inspelen op tijdsafhankelijke tarieven tot maximaal 65% kunnen besparen op de nettarieven.

Een enorme stap

Maarten Abbenhuis, COO van TenneT: “Overal in Nederland werken we aan de uitbreiding van het elektriciteitsnet. Daarnaast moeten we het net ook slimmer gebruiken en de restruimte buiten de ‘spits’ beter benutten. Hierin zetten we vandaag een enorme stap. We hebben ruim 9 gigawatt om te vergeven aan onze klanten op de wachtlijst. Dat is echt gigantisch veel!”

Ondanks de enorme hoeveelheid vermogen die TenneT vrijspeelt voor klanten op de wachtlijst, is er meer interesse voor deze nieuwe contractvorm dan dat er op dit moment ruimte is. In totaal hebben partijen bij TenneT voor ruim 70 gigawatt aanvragen voor een TDTR-contract ingediend. Het merendeel van deze partijen zijn grootschalige batterijparken, waarbij sommige partijen meerdere, soms tientallen, aanvragen hebben gedaan. De hoeveelheid aangevraagd TDTR-vermogen is aanzienlijk hoger dan de huidige piekvraag naar elektriciteit in Nederland. Deze piekvraag bedraagt ongeveer 19 gigawatt en stijgt naar verwachting tot ongeveer 27 gigawatt in 2030. Het aansluiten van 70 gigawatt aan flexibel vermogen is dan ook veel meer dan naar TenneT’s verwachting economisch levensvatbaar is in het elektriciteitsnet. TenneT schat dit voor grootschalige batterijen voor 2030 in op ongeveer 5 gigawatt. Abbenhuis: “Dit laat aan de ene kant het succes van deze flexibele contractvormen en de bereidheid van de markt zien om hierop mee te bewegen. Anderzijds moeten we nog steeds een grote groep geïnteresseerde partijen teleurstellen die bij TenneT een aansluitverzoek hebben ingediend.”

First come, first served-principe

Het afgelopen jaar heeft TenneT kleinschalig samen met een aantal klanten gewerkt aan de productontwikkeling van TDTR. Zo kreeg Giga Storage voor een grootschalige batterijinstallatie in Delfzijl het eerste TDTR-contract en in het Zeeuwse Vlissingen tekenden Lion Storage en TenneT recent zo’n nieuw contract. Met de uitgevoerde analyses is TenneT nu klaar voor de grootschalige uitrol van TDTR. Hoeveel van de beschikbare 9,1 GW aan capaciteit exact toegekend kan worden, hangt af van de te leggen ‘capaciteitspuzzel’ van alle aanvragen en het beschikbare vermogen per locatie. Van de beschikbare 9 gigawatt is inmiddels 2,3 gigawatt toegekend. De rest van de capaciteit verdeelt TenneT, rekening houdend met maatschappelijk prioriteren, op basis van het ‘first come, first served-principe’.

Verdeling van de 9 gigawatt TDTR-ruimte

TenneT komt op basis van de nieuwe analyses tot de conclusie dat er 9,1 gigawatt aan restruimte op het net is die door TDTR-contracten ingevuld kan worden. Het gaat om 4 gigawatt ruimte op het 380.000 en 220.000 volt hoogspanningsnet en 5,1 gigawatt op het 150.000 en 110.000 volt hoogspanningsnet. De gevonden ruimte op de 150.000 en 110.000 volt hoogspanningsnetten zijn per provincie of regio onderverdeeld.

Op dit moment voert TenneT ook berekeningen uit voor de restruimte die de regionale netbeheerders kunnen inzetten via zogenaamde tijdsblokgebonden transportrechten, bijvoorbeeld voor de nachtelijke uren. De resultaten hiervan worden voor de zomer verwacht.