Op 3 november heeft Tata Steel Nederland haar Groen Staal-plan 2030 ingediend bij het ministerie van Economische Zaken en Klimaat voor de maatwerkaanpak. Het plan van Tata Steel Nederland richt zich op drie concrete zaken waarmee significant aan Nederlandse én Europese klimaatdoelstellingen wordt bijgedragen, de impact op de directe leefomgeving wordt verminderd en Tata Steel Nederland én Nederland circulairder worden. Het plan is belangrijk veranderd ten opzichte van het vorige plan, met in het nieuwe plan meer nadruk op de omgeving, focus op een andere technologie, maar met dezelfde klimaatambitie. 

Concrete doelstellingen

  1. Schoon: Tata Steel Nederland heeft het voornemen om prioriteit te geven aan het verminderen van fijnstof en stikstofdioxiden. Die hebben volgens extern onderzoek de meeste impact op de directe leefomgeving1). Naast maatregelen die wij nu al treffen tegen het verminderen van fijn stof, bevat het plan bovenwettelijke maatregelen om de grondstofopslagen, die bij het Groen Staal-plan horen, te overkappen. Deze overkappingen voorkomen verwaaiing van fijn stof en grof stof. Voor het terugbrengen van de uitstoot van stikstofoxiden voert Tata Steel Nederland al maatregelen uit, zoals de bouw van de grootste DeNOx-installatie van het land bij de Pelletfabriek, die in 2025 in bedrijf komt en waarmee de emissies van NOx bij die fabriek met ongeveer 80% zullen verminderen.
  2. Groen: Vanaf 2030 wordt door de Tata Steel-fabrieken in IJmuiden jaarlijks 5 miljoen ton CO2 minder uitgestoten conform de eerder gemaakte afspraken in de Expression of Principles in 2022. Deze vermindering compenseert de jaarlijkse CO2 uitstoot van 385 duizend inwoners van Nederland (gebaseerd op berekeningen van het CBS2)). De klimaatdoelstelling wordt bereikt door Hoogoven 7 en Kooks- en Gasfabriek 2 (die uiterlijk in 2029 sluit), te vervangen door een zogenaamde Direct Reduced Iron Plant (DRP) gecombineerd met een Electric Arc Furnace (EAF).
  3. Circulair: De inzet van schroot wordt door Tata Steel Nederland verhoogd van 17% naar ongeveer 30% van de totale jaarlijkse productie vanaf 2030. Dat komt overeen met dezelfde hoeveelheid staal van 65 miljard blikjes, waar per blikje 13 gram staal in wordt verwerkt. Hierdoor wordt de afhankelijkheid van het bedrijf van primaire grondstoffen ook lager.

“Ik ben trots op dat we dit aangepaste plan nu kunnen indienen. Ons plan adresseert niet alleen de klimaatdoelstellingen maar ook en vooral de zorgen van de omgeving. Hierdoor is ons plan beter geworden voor de IJmond en voor Nederland. We hebben er hard aan gewerkt om dit voor elkaar te krijgen. Ons staal maakt onderdeel uit van ieders dagelijkse leven, steeds vaker in duurzame producten. En ons groene staal zal dat blijven doen.”  – Hans van den Berg, CEO van Tata Steel Nederland

Een veranderd bedrijf met nieuwe fabrieken

Het Groen Staal-plan is een zeer grote stap om de impact op de omgeving en het klimaat zo snel mogelijk te verminderen. Het is wellicht de grootste industriële transitie in Nederland de komende jaren. Deze kost tijd, vereist vergunningen en veranderingen op de site in IJmuiden. Er wordt nu al hard aan gewerkt om dit in 2030 te realiseren. Tata Steel Nederland is ondertussen volop in gesprek met de ministeries van Economische Zaken en Klimaat, en van Infrastructuur en Waterstaat, met de provincie Noord-Holland, met leveranciers en klanten over het Groen Staal-plan. En daarnaast ook met omwonenden en andere belanghebbenden in de directie omgeving. Binnenkort start een aanvullende participatieronde voor de wijzigingen in het aangepaste plan ten opzichte van het eerdere plan. De nu nieuw aangekondigde maatregelen zoals de overkappingen volgen een eigen participatieproces zodra deze verder zijn uitgewerkt.

Reductie van fijnstof

De grootste reductie van fijn stof (en grof stof) wordt in het nu ingediende plan bereikt door in 2030 alle grondstoffen die nog nodig zijn voor het maken van groen staal te gaan overkappen. Hiermee kan stofverwaaiing worden voorkomen.

De eerder genoemde klimaatdoelstelling wordt bereikt door Hoogoven 7 en Kooks- en Gasfabriek 2 (die uiterlijk in 2029 sluit) te vervangen door een zogenaamde Direct Reduced Iron Plant (DRP) gecombineerd met een Electric Arc Furnace (EAF).

De werking van een Direct Reduced Iron Plant (DRP) en een Electric Arc Furnace (EAF)

De DRP zal in eerste instantie op aardgas gaan draaien. Deze installatie kan zonder aanpassing ook op waterstof draaien. Dat zal ook gebeuren zodra waterstof in voldoende hoeveelheden en tegen de juiste prijs beschikbaar komt. De waterstofmarkt is op dit moment volop in ontwikkeling en verschillende partijen, ook de overheid, werken hard om deze beschikbaarheid van de grond te krijgen.

Het direct gereduceerde ijzer uit deze DRP wordt ingezet in de EAF en aangevuld met een veel grotere hoeveelheid schroot dan Tata Steel Nederland nu gebruikt, wat het bedrijf veel circulairder maakt.

Voor de transitie is steun nodig

Het Groen Staal-plan is een transitie waarmee een miljardeninvestering gemoeid is. Net als bij onze Europese concurrenten kan deze transitie niet zonder financiële steun van de overheid plaatsvinden. Met de indiening van het aangepaste Groen Staal-plan is een nieuwe fase ingegaan. De volgende stap is dat de overheid het plan nauwkeurig zal bestuderen en dat Tata Steel Nederland en de Nederlandse overheid verder met elkaar gaan praten om tot een definitieve maatwerkovereenkomst te komen zodat tot uitvoering van het plan over kan worden gegaan.

Belangrijk onderdeel van de gesprekken met de overheid is de concurrentiepositie van Tata Steel Nederland. Door onder andere de kustligging is Tata Steel Nederland op dit moment één van de meest concurrerende staalproducenten van Europa. Echter, doordat de kosten voor het gebruik van energie (bijvoorbeeld netwerkkosten) in Nederland de komende jaren aanzienlijk hoger worden dan in andere Europese landen loopt deze positie gevaar. Zolang dit in Europa niet gelijkgeschakeld is, kunnen deze hogere kosten niet aan de markt worden doorberekend. Verdere investeringsmogelijkheden van Tata Steel Nederland worden als gevolg hiervan beperkt. Dit moet worden opgelost zodat de groene transitie van Tata Steel in Nederland kan worden gerealiseerd.

De focus van Tata Steel Nederland ligt nu volledig op deze eerste fase van de transitie. De tweede fase zal vanaf 2030 in gaan. De zogenoemde ‘final investment decision’ zal worden genomen als de maatwerkovereenkomst en de vergunningen er zijn.

1) RIVM, De bijdrage van Tata Steel Nederland aan de gezondheidsrisico’s van omwonenden en de kwaliteit van hun leefomgeving; RIVM-rapport 2023-0171, figuur 73, p 251 
2) CBS, Wat is onze broeikasgasvoetafdruk?