Ketenintegratie
Om een gepast antwoord te kunnen geven op de genoemde uitdagingen wordt gezocht naar mogelijkheden voor het verhogen van de efficiëntie van de bestaande installaties enerzijds en het verbeteren van de toegevoegde waarde van de geproduceerde producten anderzijds. Aangezien de mogelijkheden om binnen bestaande kaders verregaande verbeteringen door te voeren uitgeput raken, erkent de chemische industrie de noodzaak voor ketenintegratie of voor intensieve samenwerking tussen verschillende bedrijven binnen en buiten de chemische sector.
De chemische fabriek van nu zal daarom een ingrijpende metamorfose doormaken. De op zichzelf staande fabriek verdwijnt en netwerken van fabrieken komen daarvoor in de plaats. De succesfactor van deze ketens van ‘fabrieken van de toekomst’ wordt bepaald door optimaal gebruik te maken van elkaars materiaalstromen.
De combinatie van Cradle to CradleÃ?? en Chemical LeasingÃ?? (innovatieve leasingconcepten van chemieproducten en chemiegerelateerde services) wordt gezien als een van de mogelijke einddoelstellingen voor de transitie naar effectievere duurzame businessmodellen die door leveranciers en producenten van chemieproducten kunnen worden geadopteerd. Niet alleen voorwerpen (een huis, een auto) maar ook technologiecomponenten en de chemieproducten (atomen, moleculen, materialen en mengsels daarvan), waaruit voorwerpen zijn samengesteld, kunnen in de toekomst ontworpen worden binnen leasing-modellen waardoor een eenvoudige terugname van deze materialen kan worden gerealiseerd.
De door Royal Haskoning recent afgeronde studie ‘Chemical Leasing’ (in opdracht van OVAM, Plan C) heeft het duurzaamheidspotentieel in Vlaanderen geïnventariseerd en de implementatieproblematieken in kaart gebracht. Als vervolg wordt de daadwerkelijke economische haalbaarheid en duurzame effectiviteit getoetst aan de hand van concrete casussen. Dit gebeurt binnen het project ‘Tabachem’ (Take Back Chemicals) in opdracht van MIP Vlaanderen en in lijn met de FISCH agenda.
Win-win-win situatie
Het project, dat recent van start is gegaan, zal met concrete business cases aantonen of in de gevallen waar reststromen van chemieproducten nu reeds worden teruggenomen als afvalstoffen (Take Back Waste) een lease-sale-model mogelijk is. Hierbij zullen de reststromen worden teruggedrongen en/of als chemieproducten worden teruggenomen (Take Back Chemicals) waardoor een win-win-win situatie ontstaat voor de leverancier/producent van chemieproducten, de eindgebruiker van deze chemieproducten en ons milieu. Dit concept wordt in teamverband uitgewerkt door Royal Haskoning, Essenscia, A-Worx, Board of Innovation, VITO, Universiteit Antwerpen en de bedrijfspartners DNCP (De Neef Chemical Processing), Tessenderlo Chemie, Solvay en Janssen Pharmaceutica.
Transitie naar een groene kringloopeconomie
“Het TaBaChem-project is een volgende stap in de vergroening, verjonging en vernieuwing van het industriële weefsel in Vlaanderen en ligt in lijn met de doelstellingen geformuleerd binnen Vlaanderen in Actie, hét toekomstproject van de Vlaamse overheid, en het witboek ‘Een nieuw industrieel beleid voor Vlaanderen’. TaBaChem sluit tevens aan bij de visie op de ontwikkeling van de chemische industrie zoals Royal Haskoning deze heeft beschreven in haar ‘Fabriek van de Toekomst: 2040’. Centraal in deze toekomstverkenningen staat de ‘fabriek van de toekomst’: een productie- en dienstenbedrijf dat klantgerichte oplossingen aanbiedt met een hoge toegevoegde waarde. Zoals vastgelegd in het Vlaamse materialendecreet, staat hierbij een efficiënt en effectief grondstofgebruik waarbij materiaalkringlopen worden gesloten voorop.