Een jaar geleden, ongeveer een maand na COP26, vroeg iemand mij of bedrijven hun CO2-emissies versneld omlaag brachten als gevolg van het evenement. Ik antwoorde toen dat het nog te vroeg was om een effect te zien. Nu, bijna een jaar later, lijkt er echt wel iets veranderd te zijn. De vele ‘net-zero’ doelstellingen die rond COP26 werden aangekondigd waren belangrijk, en niet alleen als blijk van de verantwoordelijkheid die het bedrijfsleven hiermee neemt. Voor het eerst committeerden grote bedrijven zich ook aan het reduceren van emissies in hun waardeketen (scope 3), bij leveranciers en klanten. De effecten hiervan beginnen nu duidelijk te worden.
Scope-3 emissies: conceptueel lastig maar effectief als stimulans
Scope 3 vertegenwoordigt de indirecte broeikasgasemissies die plaatsvinden in de waardeketen van het rapporterende bedrijf, zowel ’upstream’ in aanlevering als ‘downstream’ wanneer producten of diensten het bedrijf verlaten hebben. Denk daarbij aan emissie van inkoop, distributie, gebruik van producten of diensten en afvalverwerking.
Gemiddeld vertegenwoordigen scope 3 emissies ongeveer 75% van de totale uitstoot van een bedrijf, met substantiële verschillen tussen sectoren.1
Scope 3 is een ingewikkeld concept. Bedrijven klagen over gebrek aan zichtbaarheid en controle, omdat ze afhankelijk zijn van de informatie die leveranciers en andere partijen in de waardeketen verstrekken. Scope 3 komt met het risico dat emissiereductie meerdere malen meegeteld wordt. De scope 3 emissies van een bedrijf zijn tenslotte de scope 1 emissies van een ander bedrijf.
Als mechanisme om bedrijven aan te zetten om hun CO2-uitstoot te verlagen. Wanneer meerdere bedrijven zich verantwoordelijk voelen voor dezelfde emissies is het waarschijnlijker dat ze actie ondernemen – en dat ze samenwerking aangaan om sneller voortgang te maken.
Recent zie ik steeds meer signalen dat bedrijven elkaar steeds concretere vragen beginnen te stellen over hun CO2-uitstoot. Ik heb voorbeelden gezien waar bedrijven een bepaalde mate van voortgang moeten tonen, bijvoorbeeld stap 3 van de CO2-prestatieladder, om te mogen bieden voor het leveren van een product of dienst. En tenders die een specifieke duurzame brandstof voorschrijven voor transport. Sommige bedrijven geven financiële prikkels aan leveranciers om emissiereductie doelen te halen. Zuivelbedrijf Arla Foods, bijvoorbeeld, heeft recent aangekondigd dat het boeren meer zal betalen voor melk als ze nieuwe duurzaamheidsdoelen halen.2
Hoe kunnen bedrijven zich voorbereiden op de verscherpte aandacht voor scope 3 emissies?
Veel bedrijven zijn pas recent aan de slag gegaan met scope 3 emissies, ondanks de recente aandacht. Een recente analyse van de klimaatrapportage van grote bedrijven constateerde dat slechts 13% van de onderzochte bedrijven alle ‘materiele’ scope 3 emissies rapporteren. Slechts 34% heeft een geverifieerd scope-3 doel voor de korte termijn, en 4% heeft een lange-termijn, science-based scope 3 doel.3
Het is belangrijk dat bedrijven snel beter grip op scope 3 emissies krijgen. De vragen van klanten of investeerders zullen alleen maar toenemen, zeker nu bekent is geworden dat rapportage van scope 3 emissies verplicht zal worden onder de EU CSR Directive.
Wat kunnen bedrijven doen om zich voor te bereiden?
Het begint bij het in kaart brengen van scope 3 emissies, waar mogelijk met data van leveranciers en andere partners in de waardeketen. Waar dat niet mogelijk is kunnen standaard emissiefactoren en aannames helpen met een eerste inschatting. Vervolgens kan een plan gemaakt worden voor het verbeteren van de beschikbaarheid en verzameling van data voor de volgende rapportage.
Daarnaast is het belangrijk dat bedrijven zich voorbereiden op vragen van klanten of andere stakeholders over de CO2-uitstoot. Bij Simply Sustainable gebruiken we een gestructureerde, 3-staps aanpak. Eerst inventariseren we de bestaande emissiereductieplannen, maatregelen en voortgang, om zo helder te krijgen welke claims het bedrijf kan maken. Vervolgens leggen we bestaande claims langs bestaande standaarden voor communicatie over duurzaamheid, zoals de Green Claims Code in Groot-Brittannië en de Milieureclamecode in Nederland. Deze check is belangrijk om zeker te zijn dat claims geloofwaardig en verdedigbaar zijn, op basis van stevig bewijs. Tenslotte, waar bestaande activiteiten voor emissiereductie niet voldoende zijn om te voldoen aan externe voorschriften of interne ambities, adviseren wij hoe het bedrijf in realistische, haalbare stappen daarnaartoe kan werken.
Sytze Dijkstra, Netherlands Country Manager bij Simply Sustainable
_________________________________________________________________________
1 Scope 3 trends US climate disclosure rule. World Resources Institute.
2 Dairy co-op Arla to pay farmers more for milk if climate targets met. The Guardian.
3 EcoAct. The 2022 Corporate Climate Reporting Performance Report. Oktober 2022.
4 ESG Today. ISSB Confirms Scope 3 Emissions Will Be Included in IFRS’ Climate Disclosure Standard. October 2022.