Het verduurzamen van verpakkingen is een belangrijke maatschappelijke opgave voor de supermarktbranche. Daarom heeft het CBL, samen met haar leden, een aantal heldere doelen opgesteld voor het verminderen van verpakkingen, het gebruiken van duurzaam materiaal en de recyclebaarheid van verpakkingen. Wat was de status daarvan in 2020? Dat wordt toegelicht in de op 2 december gepubliceerde Verpakkingsrapportage 2020. ‘In 2025 ligt er twintig procent minder verpakkingsmateriaal in de supermarkten en is 95 procent van het verpakkingsmateriaal recyclebaar.’
Om de overkoepelende ambitie te behalen, werken supermarkten aan zes doelstellingen. Zo is 82 procent van de primaire en secundaire verpakkingen nu al recyclebaar. Ook is tachtig procent van het papier en karton in die verpakkingen FSEC/PEFC-gecertificeerd en/of van gerecycled materiaal.
Een derde doelstelling is om veertig procent post-consumer recycled content te hebben in PET-flessen en -trays (in primaire verpakkingen). Post-industrial recycled content is recyclaat voortkomend uit gebruikte verpakkingen en producten door de consument. Post-industrial content komt voort uit industrietakken. Supermarkten hebben in 2020 laten zien 42 procent post-recycled content in de PET-flessen en -trays toe te passen. Dit betreft zowel post-consumer als post-industrial recyclaat.
Recyclebaarheid belangrijk
Duidelijk is dat verpakkingen om producten er niet zomaar zijn. Verpakkingen hebben vele belangrijke functies. Denk bijvoorbeeld aan de voedselveiligheid en het tegengaan van beschadigingen waardoor voedsel niet geconsumeerd, maar verspild kan worden. Dat deze verpakkingen zo duurzaam en recyclebaar mogelijk moeten zijn, staat ook beschreven in het Brancheplan Duurzaam Verpakken 2019-2022. Ondanks dat de overkoepelende doelstelling op recyclebaarheid is behaald, is er wel nog werk aan de winkel voor diverse verpakkingscategorieën. Zo is slechts 31 procent van de kunststof primaire verpakkingen goed recyclebaar. Hier gaan supermarkten mee aan de slag, zoals onder meer is afgesproken in het Plastic Pact.
Waar is nog werk aan de winkel?
Voor de doelstelling om vijftien procent post-consumer recycled content in overige primaire en secundaire kunststofverpakkingen te hebben, geldt dat in 2020 gemiddeld vijf procent hiervan wordt toegepast in primaire verpakkingen. Daarmee is deze doelstelling nog niet behaald. Het behalen is lastig, omdat er geen voedselveilig polypropeen (PP) en polyetheen (PE) beschikbaar zijn. De supermarktbranche ziet kansen voor het gebruik van recycled content in flacons voor schoonmaakmiddelen en schoonheidsproducten en gaat hier dan ook mee aan de slag.
De doelstelling om een weggooiwijzer afgebeeld te hebben op honderd procent van de primaire verpakkingen, is een work in progress. Voor supermarkten met internationale verpakkingen is deze doelstelling moeilijk te behalen, omdat op die verpakkingen geen Nederlandse weggooiwijzer afgebeeld mag worden. Om deze doelstelling in 2022 te behalen, wordt momenteel gekeken naar Europese weggooiwijzers.
De supermarktbranche heeft in 2020 955.278 ton verpakkingsmateriaal gebruikt. Dat is gemiddeld 71.803 kilogram voor elke miljoen verkochte huismerkproducten: 71,8 gram per product. De vooruitgang op gewichtsreductie wordt in 2022 gemeten. De ambitie is om de hoeveelheid verpakkingsmateriaal (primair en secundair) in 2022 met tien procent gereduceerd te hebben.
Binnen het duurzame verpakkingsproces hebben diverse doelstellingen invloed op elkaar. Zo kan een verschuiving van lichte materialen zoals kunststof naar zwaardere materialen zoals papier en metaal leiden tot een betere recyclebaarheid maar een hoger gewicht materiaal. Bij een keuze voor het juiste verpakkingsmateriaal kijken supermarkten naar de totale milieu-footprint van het verpakkingsportfolio, van grondstof tot consument.
Vervolgstappen
Jennifer Muller, Manager Duurzaamheid van het CBL, geeft aan dat de branche een belangrijke eerste stap heeft gezet met deze nulmeting en vol energie zal doorwerken aan het behalen van alle doelstellingen: “De supermarktbranche heeft de huidige status van het verpakkingsproces in kaart gebracht. De supermarkten, aangesloten bij het CBL, zijn vastberaden voortdurend aan verbeteringen te werken. Zo zal zowel in de eigen ketens als met andere ketenpartijen, zoals leveranciers, recyclers, sorteerders en afvalverwerkers, gekeken worden hoe de doelstellingen van 2022 en 2025 volledig behaald kunnen worden. Er is namelijk actie vanuit alle schakels in de keten en overheden zoals gemeenten en het Rijk nodig om het verpakkingsproces zo duurzaam mogelijk in te richten.” Een nieuwe balans zal in ieder geval in 2022 worden opgemaakt.
