Het geopolitieke speelveld verandert razendsnel. Spanningen op het wereldtoneel dwingt Europa om strategische keuzes te maken, met een sterke focus op decarbonisatie en concurrentievermogen. Dit roept cruciale vragen op voor financiële instellingen: hoe worden fondsen zoals die van de European Investment Bank (EIB) in de toekomst ingezet? Wat betekent de wijziging van de EU Taxonomy voor de financiering van banken en beleggingen? En hoe kunnen banken hun klanten (Scope 3) blijvend motiveren om te investeren in duurzaamheid? Om hierop in te spelen, organiseerden we als goodberries recent een rondetafelgesprek met leiders van ABN Amro, a.s.r., DLL, Rabobank, SBR Nexus, Triodos, Unigarant en Univé.
Tijdens het World Economic Forum in Davos onderstreepte Ursula von der Leyen dat klimaat nog steeds hoog op de agenda staat. Tegelijkertijd worden regels zoals de CSRD, EU Taxonomy en CSDDD versimpeld via het veelbesproken Omnibus voorstel, van de Europese Commissie, waardoor 80% van de bedrijven niet meer hoeft te rapporteren over niet-financiele datapunten. Dit voorstel raakt de hele financiële sector en roept belangrijke strategische vragen op. De volgende stappen binnen de Europese setting zijn nog deels ongewis en hebben sowieso een forse doorlooptijd (zie figuur):
Tijdens het rondetafelgesprek kwamen drie belangrijke thema’s naar voren:
- Duurzaamheidsrapportage
De eerste banken en verzekeraars (“wave 1”, jaarverslag 2024) publiceren deze weken hun jaarverslagen, met daarin de nieuwe Sustainability Statements, vaak zo’n 40 tot wel 100 pagina’s aan niet-financiële kwalitatieve en kwantitatieve informatie. De financiële instellingen die later gaan rapporteren (“wave 2”) volgen dit nauwgezet en houden de mogelijke reductie van ESRS-datapunten in de gaten. De verwachting is dat de sector steeds meer uniforme datapunten voor niet-financiële informatie gaat hanteren. - Duurzaam Ondernemen & Financiering
Europese bedrijven zullen, mede door Von der Leyens oproep tot onafhankelijkheid, meer investeren in decarbonisatie en groene energie en het wegnemen van knelpunten, zoals netcongestie. Toch kan de financiering hiervan een uitdaging vormen, mede door de spanningen tussen defensie-uitgaven en groene investeringen. Banken en investeerders zoeken naar manieren om de energietransitie te blijven ondersteunen, ondanks de huidige vertraging en de onduidelijkheid over de herijking van de EU Taxonomy. - Scope 3 data-uitdagingen
Het Omnibus-voorstel beperkt waardeketen-data tot VSME-normen (Tier 1), terwijl platforms zoals EcoVadis, SBTi en CDP aanvullende eisen stellen. Financiële instellingen vrezen dat dit kan leiden tot proxy-rapportage en nog meer grijs gebied bij samenwerking met klanten en accountants. Ook zou het kunnen leiden tot verschillende standaarden waarin in de keten uitvragen worden gedaan. Financiële instellingen zouden juist die belangrijke rol moeten pakken in het zetten van de juiste standaarden en daarmee het bieden van duidelijkheid en consistentie naar bedrijven.
Vooruitblik: de impact van het Omnibus voorstel
Grote financiële instellingen kunnen zich niet veroorloven stil te zitten. Het Omnibus voorstel beïnvloedt niet alleen hun eigen jaarverslagen, maar ook de manier waarop zij financiële producten structureren en met klanten omgaan. Dit vraagt om strategische herpositionering en samenwerking tussen financiële instellingen, bedrijven en beleidsmakers.
Uit onze maandelijkse uitvraag bij 50-70 bestuurders blijkt dat ‘moreel kompas’ en ‘business kansen’ ook na het uitbrengen van het Omnibus voorstel, de belangrijkste drijfveren zijn voor het hebben van een strategische ambitie op duurzaamheid. Gevolgd door compliance met wet- en regelgeving en risicomanagement. Kortom, het verlichten van rapportageverplichtingen moet niet verward worden met minder ambitie op de onderliggende ESG agenda.
Op zoek naar antwoorden? Doe mee aan de dialoog
Directieteams staan voor grote beslissingen en zoeken antwoorden. Een open dialoog met andere organisaties en bestuurders is daarbij essentieel. Daarom organiseert goodberries in 2025 diverse rondetafelgesprekken over strategische duurzaamheidsthema’s op haar locatie in het oude centrum van Utrecht.
Auteurs:
Janneke van Raak (managing director en co-founder van goodberries) heeft een achtergrond als Bedrijfseconoom en leidinggevende in de financiële sector. Ze adviseert leiderschapsteams over duurzaamheidstrategie en governance. Door haar achtergrond en Black Belt in Lean, strategievorming en Lean Startup, weet zij duurzame transities te versnellen bij organisaties. Ook is zij docent ESG & CSRD bij Board Company.
Wouter van ’t Hoff (partner & reporting specialist van goodberries) heeft meer dan 15 jaar ervaring met duurzaamheidsverslaglegging en ESG ratings. Hij is de sleutelpersoon achter verschillende koploper-jaarverslagen en toprankings in ratings als Sustainalytics, DJSI en CDP. Hij ziet verslaggeving en ratings als een essentieel onderdeel om financiële instellingen en corporates hun duurzame transformatie te doen versnellen. Ook hij is hij docent Externe Verslaggeving bij Nyenrode.