Bedrijven en belanghebbenden kunnen aan de slag met MVO-risicomanagement. Een overzichtelijk stappenplan helpt hen risico’s te identificeren, waar nodig te prioriteren en aan te pakken. Minister Ploumen van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking lanceerde de speciale webpagina’s tijdens de SER-werkconferentie over ‘Due Diligence’ op 6 maart 2014.

Wat is MVO-risicomanagement?
De Nederlandse overheid, werkgevers- en werknemersorganisaties, consumenten en maatschappelijke organisaties verwachten dat bedrijven zakendoen met respect voor mensenrechten en milieu. Internationaal is dat vastgelegd in de OESO richtlijnen en de UN Guiding Principles on Business and Human Rights (UNGPs). Een centraal begrip hierin is ‘due diligence’ of MVO-risicomanagement – hieronder wordt het proces verstaan waarbij bedrijven de daadwerkelijke en mogelijke negatieve impact van hun handelen in kaart brengen, voorkomen en beperken en verantwoording afleggen over hoe zij omgaan met de geïdentificeerde risico’s. Bij de uitwerking van due diligence staan niet de risico’s voor het bedrijf centraal, maar de rechten van en mogelijke en daadwerkelijke risico’s op negatieve impact voor andere belanghebbenden, zoals werknemers en lokale gemeenschappen.

Waarom is MVO-risicomanagement van belang?
Ondernemen brengt risico’s met zich mee. Zeker als een bedrijf internationaal zaken doet, zijn de risico’s vaak anders dan we in Nederland gewend zijn. Een bedrijf kan bijvoorbeeld direct of indirect betrokken raken bij kinderarbeid, levensgevaarlijke werksituaties zoals in de textielsector in Bangladesh of extreem lange werktijden. Ook Nederlandse bedrijven lopen risico’s. Ze zijn bovendien vaak onbekend met de internationale richtlijnen.

Concrete aanpak
Maar hoe pakt een ondernemer MVO-risicomanagement aan? Om welke risico’s gaat het? Hoe kan hij deze risico’s herkennen en vooral voorkomen? En welke bijdrage kunnen belanghebbenden zoals vakbonden, omwonenden, lokale gemeenschappen, NGO’s, en experts hieraan leveren? 
De SER-commissie IMVO heeft een stappenplan ontwikkeld om ondernemers te helpen antwoord te geven op deze vragen en hun beleid en bedrijfsprocessen aan te passen op de risico’s die zij lopen.

Om focus te geven aan het stappenplan is besloten de nadruk te leggen op één thema, mensenrechten. Dit thema is van groot belang. Bovendien is dit een prominent onderwerp in de laatste herziening van de OESO-richtlijnen in 2011. De OESO-richtlijnen zijn echter breder en hebben ook betrekking op werkgelegenheid en arbeidsverhoudingen, milieu, corruptie, consumentenbelangen en belastingen. Voor al deze zaken vragen de richtlijnen van bedrijven om risico’s op negatieve impact te identificeren en MVO-risicomanagement toe te passen.  

Stappenplan
Het stappenplan is te vinden op de website van de SER en biedt veel achtergrondinformatie, nuttige verwijzingen, voorbeelden van andere bedrijven en concrete hulpmiddelen. Het stappenplan is ontwikkeld door de SER in samenwerking met werkgevers- en werknemersorganisaties, NCP, MVO Nederland, RVO, OECD Watch en het Ministerie van Buitenlandse Zaken.

Minister Ploumen roept bedrijven op aan de slag te gaan
Minister Ploumen van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking sprak de verwachting uit dat veel bedrijven nu echt aan de slag gaan met MVO-risicomanagement: “Het gaat om ‘knowing and showing’, weten waar MVO-risico’s zitten en laten zien hoe je die minimaliseert. Dit stappenplan is een praktisch hulpmiddel om gestructureerd de risico’s in kaart te brengen en een toegesneden beleid te ontwikkelen. Steeds meer bedrijven ontwikkelen zo’n beleid, en met dit stappenplan hebben zij nu een prachtig startpunt. Ook achterblijvers moeten nu mee.”

SER-initiatief IMVO
Het stappenplan maakt deel uit van de themarapportage ‘due diligence’. De SER-commissie IMVO heeft zich voorgenomen in de periode 2013-2015 middels een aantal thema’s verdieping en praktische handvatten te bieden voor de verdere implementatie van de internationale normen op het gebied milieu, arbeidsomstandigheden en mensenrechten. In 2013 is gekozen voor het thema ‘due diligence’ met speciale aandacht voor het terrein van mensenrechten en de daarbij behorende fundamentele arbeidsnormen.

Naar het stappenplan MVO-risicomanagement
Naar de themarapportage Due Diligence