Vandaag maakte Bouwend Nederland de Top 25 van meest duurzame publieke opdrachtgevers bekend. Als winnaar komt de provincie Noord-Brabant uit de bus, gevolgd door de gemeenten Amersfoort en Hollands Kroon. Ondanks de klimaatdoelen wordt slechts in een kwart van de openbare aanbestedingen op duurzaamheid gegund. Uit de volledige analyse van 2018 blijkt onder meer dat in 73,1% van alle openbare aanbestedingen duurzaamheid geen rol speelt. 

De 25 opdrachtgevers uit onderstaande lijst onderscheiden zich, omdat zij wel zwaar(der) gunnen op duurzaamheid. In opdracht van Bouwend Nederland analyseert de Stichting Aanbestedingsinstituut Bouw & Infra sinds 2016 alle openbare aanbestedingen op de mate van gunning op duurzaamheid. Dit onafhankelijke instituut adviseert opdrachtgevers en -nemers om de kwaliteit in aanbestedingen te vergroten.

Juryrapport

“Ik wil de provincie Noord-Brabant van harte feliciteren met het behalen van de titel ‘Meest duurzame publieke opdrachtgever’,” zegt Jos van Alphen, Adviseur Aanbestedingsrecht bij het Aanbestedingsinstituut en samensteller van de Top 25. “Zij hebben bij enkele grote wegenbouwprojecten duurzaamheid als doorslaggevend criterium mee laten wegen bij de gunning van de opdracht. Hierdoor konden ondernemers zich op duurzaamheid onderscheiden en innovaties aanbieden. De gemeente Amersfoort kreeg net als de provincie Noord-Brabant 4 sterren, zij eindigden op de tweede plek omdat ze erg consistent zijn in het toepassen van duurzaamheidsambities in hun aanbestedingen. Er werd flink ingezet op duurzaam circulair materiaalgebruik en de reductie van CO2 uitstoot.”

Analyse

Uit de volledige analyse van 2018 blijkt onder meer dat in 73,1% van alle openbare aanbestedingen duurzaamheid geen rol speelt. In de overige 26,9% werd wel gewerkt met duurzame gunningscriteria. Maar als er werd gegund op duurzaamheid telde dat in 58,4% van de gevallen voor 15% of minder mee in de gunning. “Ondanks dat de grote lijn teleurstellend is, ben ik blij dat er ook opdrachtgevers zijn die zich positief onderscheiden!”, zegt Helen Visser, Programmamanager Duurzaamheid bij Bouwend Nederland. “Daarom zetten wij deze duurzaamheidsambassadeurs graag in het zonnetje, en hopen dat zij als voorbeeld dienen voor publieke opdrachtgevers die buiten deze lijst vallen.”

Achtergrond van analyse

Bouwend Nederland pleit al jaren voor meer kwaliteit in aanbestedingen, met meer aandacht voor duurzaamheid en niet alleen gunnen op laagste prijs. “Vanuit onze achterban horen we al geruime tijd dat duurzame innovaties vaak niet gerealiseerd worden, omdat hier binnen de aanbesteding geen ruimte voor is,” zegt Visser. “Ook horen we dat contracten met langjarig onderhoud en beheer steeds minder worden toegepast. Dergelijke contractvormen stimuleren juist het maken van doordachte duurzame keuzes, waarvan zowel opdrachtgevers en opdrachtnemers langjarig profiteren.”

Gecommitteerd aan klimaatdoelen

Het is mogelijk dat Nederland in 2050 energieneutraal, circulair en klimaatbestendig is, maar dit vereist forse systeemwijzigingen en investeringen. Om dit te realiseren zijn onder andere verdere duurzame innovaties vanuit de markt noodzakelijk. “Ik hoop dat deze lijst als katalysator werkt voor andere opdrachtgevers om dit onderwerp nu echt serieus te nemen”, benadrukt Visser. “Laten we de schouders eronder zetten om gezamenlijk de klimaatdoelen te halen.”

Toelichting op totstandkoming

“Voor deze Top 25 zijn alle openbare aanbestedingen uit 2018 geanalyseerd,” zegt Van Alphen. “Hieruit zijn alle aanbesteders nader bekeken die minimaal 7 projecten openbaar hebben aanbesteed. Dat leverde een lijst van 83 kandidaten op.” Er is geen onderscheid gemaakt in omvang van de geanalyseerde projecten. De gunningscriteria met de meeste impact op duurzaamheid werden het zwaarst beloond. Opdrachtgevers werden beoordeeld op de gemiddelde score over al hun aanbestedingen. “De publieke opdrachtgevers in de Top 25 geven het goede voorbeeld, omdat zij duurzaamheid serieuzer nemen dat hun collega-opdrachtgevers,” concludeert Van Alphen. “Hoe hoger in de Top 25, hoe meer deze opdrachtgever bedrijven de kans geeft zich met duurzaamheid echt te onderscheiden.”