Als het gaat om het gebruik van katoen, is de overgrote meerderheid van internationale modebedrijven (89%) niet transparant, niet duurzaam en tonen ze weinig vooruitgang in het verbeteren van arbeidsomstandigheden, zo blijkt uit de nieuwe Cotton Ranking, gepubliceerd door Solidaridad en het Britse Pesticide Action Network (PAN UK). Dit ondanks een brede set van mogelijkheden die bedrijven hebben om de ergste sociale en milieugevolgen van de katoenproductie te verzachten en aan te pakken, zo blijkt uit ‘Cotton and Corporate Responsibility’, dat gelijktijdig met de Ranking is gepubliceerd.

De grote problemen in de katoenproductie zijn het resultaat van bewuste keuzes

Een groot deel van de katoen die door grote bedrijven wordt gekocht, is niet gecertificeerd. Slechts negen van de 82 grootste textielbedrijven ter wereld kopen 99% of 100% van hun katoen met een certificaat: Decathlon, H&M, Ikea, Adidas, Columbia, Marks & Spencer, C&A, Lojas Renner en Puma. Dertig bedrijven doen zelfs helemaal niets met gecertificeerde katoen en eindigen onderaan de ranglijst.

Veel bedrijven noemen de complexe toeleveringsketens als belemmering, maar er zijn volop mogelijkheden voor bedrijven om verantwoordelijkheid te nemen voor het oplossen van problemen in de katoenproductie. Een nieuwe publicatie ‘Cotton and Corporate Responsibility’ bevat veel aanbevelingen voor bedrijven om te investeren in klimaatadaptatie voor kleine boeren, eerlijke en transparante inkoop en betere betaling van katoenproducenten.

“Katoenproductie is verre van duurzaam en gezien de mogelijkheden en middelen die grote bedrijven en merken hebben, is dat een keuze. Een beroerde keuze wel te verstaan. We hoeven daar geen genoegen mee te nemen. Merken en modewinkels kunnen andere keuzes maken. Ze kunnen transparant zijn over hun leveranciers. Ze kunnen ervoor kiezen om eerlijke prijzen te betalen, in plaats van de complexiteit van problemen als excuus te gebruiken. Modebedrijven kunnen ervoor kiezen om de dialoog aan te gaan met alle spelers in hun toeleveringsketen, in plaats van zich te verschuilen achter tussenpersonen”, zegt Heske Verburg van Solidaridad.

Keuzes van bedrijven leiden tot schade voor mens en milieu

Op dit moment leven veel kleinschalige katoenboeren in armoede en krijgen geen eerlijk inkomen of loon.  Ze krijgen geen training of steun om de negatieve gevolgen van klimaatverandering te beperken. Door klimaatverandering gaan de opbrengsten in de katoenproducerende landen omlaag, waardoor het inkomen van boeren nog verder daalt.

De nieuwe onderzoeken laten zien wat de gevolgen zijn van de keuzes die veel bedrijven maken: “Bijna de helft van de kleine katoenboeren wordt jaarlijks vergiftigd door pesticiden. Pesticidevergiftiging voorkomen is mogelijk als textiel- en kledingbedrijven ervoor kiezen verantwoordelijkheid te nemen voor hun toeleveringsketens en om meer te investeren in de ondersteuning van agro-ecologische katoenproductie”, zegt Rajan Bhopal, katoenexpert bij PAN UK.

Een nieuw platform voor duurzame katoen

De Cotton Ranking en de ‘Cotton and Corporate Responsibility’ paper zijn de eerste publicaties op een nieuw platform: Sustainable Cotton Hub. Dit platform brengt experts samen die in de katoensector werken. Het doel is om de problemen in de katoenproductie bloot te leggen en de economische, sociale en ecologische oorzaken te onderzoeken. De Hub zal op den duur concrete aanbevelingen geven aan alle actoren in de lange productieketen van textiel. Later dit jaar zullen nieuwe papers worden gepubliceerd over onderwerpen als klimaatverandering, natuur en ongelijkheid.