SaXcell, een spin-off van hogeschool Saxion, gaat in een nieuw in te richten productiefaciliteit hoogwaardig textiel maken op basis van gebruikt textiel. In een pilot plant in Enschede worden oude katoenvezels door een duurzaam recycleproces omgezet in nieuwe cellulosevezels, genaamd SaXcell. Met een productie van 100 kilo vezelpulp per dag gebeurt dit voor het eerst op grotere schaal. Dit is mogelijk dankzij een consortium van investeerders die op 9 april een aandeelhoudersovereenkomst aangaan, waarmee de productie van SaXcell van start kan gaan.

SaXcell is een samenwerking tussen hogeschool Saxion, de vijf uitvinders, Sympany, WeVoTex en drie Turkse textielbedrijven: Ugurlular, Modeko en Selin Tekstil. Met het ondertekenen zijn alle partijen mede-eigenaar van SaXcell B.V. Elke aandeelhouder neemt een deel van de textielproductieketen voor zijn rekening. Samen creëren zij een circulair proces van post-consumer textiel tot gerecycled textiel. SaXcell is in 2015 opgericht door Saxion en de onderzoekers die aan de basis staan van de kennis om deze vezel te maken.

Van gebruikt textiel naar hoogwaardig nieuw textiel

In het innovatieve proces van SaXcell ontstaat een nieuwe cellulosevezel, waarbij oorspronkelijke katoencellulose wordt omgezet in een grondstof (pulp) voor nieuwe textielvezel. De eerste stap is het inzamelen van gebruikt textiel. Voor het maken van 100 kilo pulp is eenzelfde gewicht aan oud textiel  nodig. Dat wordt geleverd door textielinzamelaar Sympany en textielproducent WeVoTex. Dit textiel wordt in de productiefaciliteit allereerst tot kleine deeltjes ontrafeld, ook wel vervezeling genoemd. Daarna vindt via het recycleproces van SaXcell de pulpproductie plaats. De pulp gaat vervolgens naar Turkije, waar de partnerbedrijven er met een natspinproces garen en doek van maken.

Het unieke van de SaXcell vezel is dat de kwaliteit beter is dan van het uitgangsmateriaal, de katoenvezel. Binnen de samenwerking wordt de gehele keten – van de toevoer van de grondstof en de productie van de vezel tot het maken van textiel en de verkoop – in zijn geheel door de betrokken partijen georganiseerd.

Duurzaam resultaat

Alleen al in Nederland wordt jaarlijks 145 miljoen kilo textiel weggegooid. Hiervan is ongeveer 65% geschikt om te recyclen. Het recycleproces is milieuvriendelijker dan de productie van katoen: het kost géén landbouwgrond, pesticiden, insecticiden én verbruikt minder water. Daarnaast kan het oplosmiddel om te recyclen voor meer dan 99% worden hergebruikt. De SaXcell vezel zelf kan ook vele malen gerecycled worden. Het resultaat is een milieuvriendelijk,100% gerecycled en eindeloos recyclebaar product.

Saxion Cellulose

De expertise voor chemisch recyclen komt voort uit het Lectoraat Sustainable & Functional Textiles van de hogeschool Saxion. Daar is ook de naam van de vezel bedacht: SaXcell dat staat voor Saxion Cellulose. In de pilotfase die twee jaar duurt produceert SaXcell circa 25 ton pulp per jaar. In deze periode blijft Saxion bij het onderzoek betrokken, daarnaast investeert de onderwijsinstelling in lab faciliteiten die nodig zijn voor de ontwikkeling van de productiefaciliteit. Dan volgt een nieuwe investeringsronde om de productie op te schalen.

Met de pilotfabriek in Enschede komt de circulaire textielketen een stap dichterbij. Ook letterlijk, want SaXcell brengt textielinnovatie terug naar Twente, de bakermat van de Nederlandse textielindustrie.