Op 1 september, de eerste dag van de Wereldhavendagen, hebben Rijkswaterstaat, Gemeente Rotterdam, Havenbedrijf Rotterdam en Hogeschool Rotterdam hun samenwerking aan de aanpak van plastics in het water van de Rijn-Maasdelta bekrachtigd. Met de ondertekening van een samenwerkingsovereenkomst op RDM Rotterdam werd het startsein gegeven voor gezamenlijke kennisontwikkeling binnen een Living Lab. Voorafgaand werd tijdens een vaartocht op het historische schip RWS1 van Rijkswaterstaat inzicht gegeven in de plasticproblematiek en hoe kennisdeling in een Community of Practice Plastic bijdraagt aan de aanpak hiervan. Ook is er gekeken hoe eenzelfde samenwerking kan worden toegepast op opgaven rondom waterveiligheid.

Living Lab Plasticvrije Rijn-Maasdelta

Sinds 2020 is er een Community of Practice Plastic (CoPP) waarin meer dan 20 partijen kennis delen over plastics in water en de aanpak daarvan. Er is nog veel kennis nodig over deze problematiek en de oplossingen die nodig zijn om te komen tot een plasticvrije delta. Het Living Lab Plasticvrije Rijn-Maasdelta wordt opgericht om met de deelnemende partijen, lectoren en studenten te werken aan kennisvragen op het gebied van inzameling, monitoring, verwerking en bronaanpak van plastics in wateren. Hiervoor gaat Hogeschool Rotterdam een samenwerkingsovereenkomst aan met Rijkswaterstaat, Gemeente Rotterdam en Havenbedrijf Rotterdam. In de komende drie jaar wordt toegewerkt naar een concrete aanpak voor een plasticvrije Rijn-Maasdelta. Tijdens de vaartocht lichtte Tijmen den Oudendammer, regisseur van de CoPP bij Centre of Expertise (CoE) HRTech van Hogeschool Rotterdam, toe hoe deze samenwerking de komende jaren gestalte krijgt.

Community of Practice Plastic

Communities of Practice (CoP’s) zijn netwerken van mensen en organisaties die kennis op een onderwerp delen met elkaar en hierdoor gezamenlijk leren. Zo is binnen de CoPP de afgelopen jaren kennis en data gedeeld over plastics in de wateren van de Rijn-Maasdelta. Door deze samenwerking is inzicht verkregen in de grootte van de problematiek: de vervuiling van de oevers is de afgelopen vier jaar in beeld gebracht en er is onderzocht in welke mate vangsystemen werken voor verwijderen van plastics uit water. Hiermee is ook duidelijk geworden dat het probleem complex is en de bronnen erg diffuus. Reden genoeg dus om de samenwerking op kennisontwikkeling te verstevigen. De komende drie jaar werken lectoren, docent-onderzoekers en studenten samen aan kennisvragen zoals welke methoden het meest geschikt zijn voor het verwijderen van plastics uit water en het duurzaam verwerken hiervan. Daarnaast wordt de kennisdeling verder geprofessionaliseerd door het vergroten van de kennis in de zwerfafvalkaart, waarbij alle data van deelnemende partijen wordt verbonden om zo een gebiedsdekkend beeld van de plasticproblematiek te krijgen.

Waardevol netwerk

Judith van der Stel, afdelingshoofd van de afdeling Netwerk en Ontwikkeling van Rijkswaterstaat: “De CoPP is een waardevol en interessant samenwerkingsnetwerk omdat Rijkswaterstaat, Gemeente Rotterdam, Havenbedrijf Rotterdam, Hogeschool Rotterdam en de overige CoPP-partijen elkaar makkelijk kunnen vinden, waardoor kennis sneller wordt verbonden en zich in de goede richting kan ontwikkelen. Juist de samenwerking met Hogeschool Rotterdam is waardevol, omdat jongeren daardoor ingezet kunnen worden, de partijen beter leren kennen en een bijdrage kunnen leveren aan de aanpak van de problematiek”.

Hoogwaterveiligheid

Ook op het thema hoogwaterveiligheid – de bescherming tegen overstromingen uit rivieren en zee – wordt ingezet op samenwerking met verschillende partijen om te komen tot praktijkoplossingen. Hiervoor is de Community of Practice Hoogwaterveiligheid (CoPH) opgericht. Tijdens de vaartocht werd naast het thema plastics ook verkend hoe kennishiaten op het thema waterveiligheid verder verholpen kunnen worden door de inzet van bijvoorbeeld studenten Civiele Techniek en Watermanagement.

Foto: Roy Borghouts