Hoe kun je landbouw en zonneparken met elkaar combineren? Het op zaterdag 21 september geopende zonnepark Symbizon moet daar het antwoord op geven. De rijen met zonnepanelen staan verder uit elkaar dan gebruikelijk, waardoor de tractoren er tussendoor kunnen rijden. Daardoor kunnen akkerbouwers er de komende jaren gewassen zoals aardappelen, haver, uien en bonen verbouwen.

Brug tussen akkerbouw en zonnestroom

Symbizon is een zonnepark in Almere waar zonnepanelen en landbouw samengaan. Doel van het pilotproject is te laten zien dat bij een slimme combinatie van de twee het land in gebruik blijft voor bijvoorbeeld voedselproductie, dat de ecologische eigenschappen verbeteren en er tegelijkertijd zonne-energie opgewekt kan worden. Zo dragen we bij aan de maatschappelijk opgave voor de opwek van duurzame energie, zonder dat er landbouwgrond verloren gaat.

Het doel van het project is een extra plus voor de agrariër. Dit willen we bereiken door te onderzoeken hoe we zo goed mogelijk samen kunnen werken en de impact op de gewasgroei kunnen minimaliseren en idealiter zelfs kunnen verbeteren. De rijen met zonnepanelen staan 9 en 15 meter uit elkaar om de invloed van schaduw te bepalen. Het zonnepark heeft een vermogen van 0,7MWp.

Eric Tonnaer, Design lead Agri-PV Vattenfall: “Het is een klein park, maar met grote potentie. Zonnepanelen zorgen voor een stabiele extra inkomstenstroom, waardoor agrariërs kunnen blijven doen wat ze het liefst willen doen: boeren. Daarmee helpen we de energietransitie verder zonder dat dit ten koste hoeft te gaan van de agrarische sector, een klassieke win-win.”

Annemarie Schouten, head Solar development Vattenfall Nederland: “De vraag naar elektriciteit stijgt de komende jaren en zonne-energie is een belangrijke mogelijkheid om in die vraag te kunnen voorzien. Meervoudig landgebruik is in een dichtbevolkt land als Nederland een logische stap om de verschillende belangen bij elkaar te brengen. Het is niet ‘of-of’, maar ‘en-en’.

Foto: Sander Bel

Panelen draaien met de zon mee

In het zonnepark worden rijen met panelen afgewisseld met stroken waar diverse gewassen worden geteeld. Om optimaal gebruik te maken van het beschikbare zonlicht zijn de panelen bevestigd op een kantelbare onderconstructie die met de zon meedraait. Daarnaast kunnen de panelen handmatig worden gedraaid om zo veel mogelijk ruimte voor de agrariër te creëren. De panelen zijn dubbelzijdig, waardoor ook het gereflecteerde licht van de bodem, de gewassen en de naastgelegen rijen wordt opgevangen en meer elektriciteit kan worden opgewekt.

Akkerbouw en kruiden

Tussen de panelen worden diverse gewassen verbouwd. Onder de stellages, waar landbouwmachines niet zo gemakkelijk kunnen komen, is plaats voor het verbouwen van kruiden, wat de biodiversiteit bevordert. Het beheer van de landbouwgrond is in handen van Hemus/ERF. AERES Hogeschool doet onderzoek naar de gewassen en de bodem. Deze partijen hebben al ruime ervaring opgedaan in deze vorm van landbouw. Ze kijken ook naar het effect van schaduw van het zonvolgsysteem op gewasopbrengst, eventuele ziekten en het gebruiksgemak voor de agrariër.

Sensoren om business case te verbeteren

In het park worden verschillende andere onderzoeken gedaan om de combinatie van landbouw en zon te optimaliseren en aantrekkelijk te maken voor agrariër en Vattenfall. Zo installeerde TNO sensoren in het park die kijken naar het beschikbare licht tussen en onder de panelen en de invloed van opstuivend vuil, op instraling en energieopbrengst.

Het zonnepark ligt in Almere, in de oksel van de snelwegen A6 en A27 en wordt mogelijk gemaakt met Topsector Energiesubsidie van de RVO. Het terrein wordt ter beschikking gesteld door het Rijksvastgoedbedrijf. Vindo Solar BV bouwde het park.

Foto: Olof van der Gaag (voorzitter NVDE), Annemarie Schouten (head Solar Development Vattenfall Nederland) en Rosemarie Slobbe (directeur Hemus) zaaien het eerste gewas tijdens de opening van het park. Foto: Futur Fox/Nelson Rodrigues