Alles klopt: een volledig circulair product dat ook nog eens lichter en goedkoper is dan het vervuilende lood dat het vervangt. Met deze duurzame innovatie – het nieuwe lood – is Leadax winnaar van de ING Circulair Ondernemenprijs 2019. Leadax is klaar om de wereld te veroveren. Maar is de wereld ook klaar voor Leadax?

Ooit was het een autoruit, nu zit het op spouwmuren en schoorstenen. Leadax maakt ‘het nieuwe lood’ van gerecycled folie dat komt uit gelaagd glas. Van autoruiten, dus. En uit veiligheidsglas. “Lood wordt al duizenden jaren gebruikt. Het werkt prima als afdichtingsproduct. Het is alleen jammer dat het een toxisch en zwaar metaal is”, zegt Roeland van Delden, directeur van Leadax. Leadax heeft dezelfde eigenschappen als lood, maar zonder de schadelijke effecten voor gezondheid en milieu. En het is ook nog eens lichter en goedkoper.

Afval als grondstof

Afval wordt een nieuwe grondstof, dankzij Leadax. Maar het duurde 3 jaar voordat Roeland van Delden met Leadax op de markt kwam. Van Delden is sinds 1999 eigenaar van het moederbedrijf van Leadax, Bitufa. Vers uit de studiebanken begon hij na een studie financiële bedrijfskunde als sales manager bij het bedrijf dat hij later zou overnemen. Bitufa leverde materialen voor dakbedekking. “Maar dakbedekking is letterlijk en figuurlijk een sluitpost. Ik heb het bedrijf daarom al snel omgeturnd. We zijn gestopt met dakbedekking en zijn keldermaterialen gaan produceren.”

Maar die zogenoemde ‘bitumineuze materialen’ hebben niet de toekomst. Van Delden: “We kwamen in actie toen het kabinet het Nationaal Grondstoffenakkoord aankondigde, in 2014. Daarin stond ook dat het gebruik van bitumen vanaf 2050 verboden is. Om te blijven voortbestaan moesten we zorgen dat het zwaard van Damocles boven ons hoofd zou verdwijnen – we moesten gaan omdenken. We hebben toen al een missie neergezet: we gaan met het afval van vandaag zorgen dat afval nooit meer terugkomt.”

Een miljard kilo aan goedkope grondstof

“Dan begin je in wat potjes te roeren”, beschrijft Van Delden de volgende stappen. “We kwamen een afvalberg tegen die interessant kon zijn voor ons: het afval van autoruiten en van veiligheidsglas uit gebouwen. Dat glas wil iedereen hebben, maar niemand wist wat ze met het folie moesten doen dat ertussen zit. Daarvan komt wereldwijd één miljard kilo per jaar vrij. Dat bleek de ideale basis voor ons product. Het is goed voor het milieu, het is volledig recyclebaar en met één miljard kilo per jaar hebben we een goedkope grondstof.”

Het duurde nog 3 jaar voordat Leadax klaar was om naar de markt te gaan. “We hebben twee jaar in het laboratorium doorgebracht en het kostte een jaar om het productieproces uit te werken.” Eind september opent Leadax een nieuwe fabriek van 6.500 m2. Neemt de nieuwe fabriek van Leadax het op termijn helemaal over van de bitumenfabriek van het moederbedrijf? “Dat zou kunnen”, zegt Van Delden. “Maar het is ook nog mogelijk dat er een nieuwe ontwikkeling komt waardoor bitumen toch recyclebaar wordt. Het is in elk geval prettig om klaar te zijn voor de toekomst.”

De wereld moet weten dat Leadax bestaat

Leadax is al in 14 landen te koop. “We werken voornamelijk met exclusieve distributeurs per land die een goed netwerk hebben in de professionele handel.” Een belangrijke hobbel is om de wereld te laten weten dat Leadax bestaat, legt Van Delden uit. “Iedereen die Leadax kent, gaat het gebruiken en blijft dat doen. Maar voordat iedereen in de oren geknoopt heeft dat Leadax een goed product is, dat is a hell of a job.”
Een grote uitdaging is ook om de complete miljard kilo aan afval te gaan gebruiken die er jaarlijks vrijkomt. “Als we al het lood in de wereld zouden vervangen, is die miljard kilo nog niet op. We zijn dus ook volop bezig om andere producten te ontwikkelen. En volgend jaar willen we dakbedekking uit afval op de markt gaan brengen. De eisen aan het product zijn wel weer heel anders, net als de distributie en de markt.”

Je kan het niet alleen

De kip met de gouden eieren vind je niet zonder samenwerking, benadrukt Van Delden. “We werken samen met kenniscentra, universiteiten en hogescholen. En met toeleveranciers in de Cleantech Regio, een netwerkorganisatie.” Het is goed om transparant te zijn, voegt hij eraan toe. “Dit soort grote ideeën kun je niet voor jezelf houden. Het is belangrijk dat je anderen een kijkje in de keuken biedt, maar je hoeft ze ook niet in de pannen te laten kijken. Bij samenwerkingsafspraken laten we daarom geheimhoudingsverklaringen tekenen. En het product is gepatenteerd.”

Duurzame Dinsdag stond al een half jaar bij Van Delden in de agenda, vertelt hij. En nu is Leadax ook nog winnaar van de ING Circulair Ondernemenprijs 2019, na te zijn genomineerd uit maar liefst 522 inzendingen. Leadax wint naast een geldprijs veel publiciteit en ondersteuning van ING. Van Delden: “We hebben ook een ontmoeting met een aantal ministers. En we mogen ons product tonen aan de Tweede Kamer. Dat is weer mooie aandacht. Die kunnen we goed gebruiken!”

Dit artikel werd eerder gepubliceerd op de website van ING