De uitdaging in de Nederlandse landbouw zijn talrijk en urgent: afnemende bodemvruchtbaarheid, vervuild water, afnemende biodiversiteit, opwarming van het klimaat, druk op natuurgebieden, voeding gerelateerde gezondheidsuitdagingen. Maar ook toenemende sociale ongelijkheid en de daarmee samenhangende beperkte toegang tot gezonde en natuurlijke voeding zijn aanleiding voor actie. Terwijl het politieke klimaat voor duurzaamheid onder druk staat stoomt een groep koplopers gestaag op met ambitieuze initiatieven om de vraag naar bio te stimuleren en de transitie naar een nieuwe landbouw te versnellen.
Actieplan Biologisch
Een bevlogen Henk Offringa, topambtenaar Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) opende samen met Sepha Smit, Senior Advisor Biologische Landbouw en Marktontwikkeling bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). De twee sprekers benadrukten de spilfunctie van de biologische landbouw als aanjager van duurzame landbouw. Zij konden rekenen op grote complimenten van de aanwezigen voor de nieuwe wind na jaren van radiostilte. In een geanimeerde dialoog met de aanwezigen werd verkend hoe krachten gebundeld kunnen worden en de beschikbare middelen het meest effectief aangewend kunnen worden.
Stimuleren van de vraag
Prominente retailers deden uit de doeken hoe zij inzetten op een groeiende consumentenvraag naar bio. Terwijl diverse duurzaamheidsclaims lijken te verzanden in een wildwest markt van al dan niet ge-greenwashte labels staat het bio-logo als een huis verankerd in wet- en regelgeving. COOP’s Thomas Roland en de Deense bio-expert Paul Holmbeck gingen dieper in op een verscheidenheid aan ‘nudge’ technieken om de vraag naar bio te versterken. Vervolgens namen Anton Järhild van ICA Zweden en Rebekah Simmons van Lidl Nederland de aanwezigen in een vogelvlucht mee in hun bio-ambities en de campagnes die bewezen effectief zijn.
Jaap Korteweg van Those Vegan Cowboys promootte het even simpele als geniale idee van het Hutspot akkoord tussen telers en supermarktketens, waarin conventionele aardappelen, peen en uien volledig vervangen worden door biologische.
In de woorden van Charlotte Linnebank van Questionmark: Supermarkten mogen meer ambitie tonen om hun biologische assortiment steviger neer te zetten en zich niet te verbergen achter het gemakkelijke excuus van de ‘keuzevrijheid van de consument’.
Paard van Troje
In het kader van de CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) moeten bedrijven rapporteren over hun maatschappelijke impact. De Robin Food Coalition ziet CSRD niet alleen als verplichting, maar ook als een uitgelezen kans om de maatschappelijke voordelen van biologische landbouw transparant te maken en te verzilveren. Een potentieel Paard van Troje dat de nieuwe economie uitrolt waarin winst pas winst is als mens en milieu ook winnen. Rogier Schulte van Impact Institute presenteerde samen met Ajay Varadharajan van Greenswapp een online ‘impacttool’ die de Robin Food Coalition overweegt in te zetten om haar partnerbedrijven op een simpele manier door de compliance jungle van de CSRD te loodsen. Naast materialiteits- en stakeholderanalyses genereert het systeem bio-keten specifieke impact data die afgezet kunnen worden tegen de impact data van het gangbare alternatief.
De collectieve intelligentie van bio-koplopers
Tot slot nemen RFC-bestuurders Volkert Engelsman en Noa Widdershoven de aanwezige bedrijven mee in een wervelwind van vele projecten die de nog jonge coalitie reeds gelanceerd heeft. Volkert Engelsman: “RFC navigeert op 5 M’s: Materialiteit, Meten, Managen, verMarkten en Monetariseren van duurzaamheidsinspanningen. We ontsluiten niet alleen de collectieve intelligentie van bio MKB-koplopers, maar voorkomen ook dat ieder bedrijf afzonderlijk het wiel moet uitvinden. De koplopers ontwikkelen prototypes voor de nieuwe economie die later opgeschaald kunnen worden door de grote bedrijven”. Onder andere aan bod kwam een Maatschappelijke Kosten-Baten Analyse waarin gangbare en biologische landbouw systematisch met elkaar vergeleken worden. RFC heeft hiervoor een consortium samengesteld met Boston Consulting Group, VNO-NCW, Rabo Bank en het Ministerie van LNV. Als potentiële game changer wordt een Natuurlijk Kapitaal Pilot gepresenteerd met Landbanking Group, PWC, ABN AMRO. Duurzaamheidsinvesteringen worden potentieel activeerbaar op de balans en drukken daarmee niet langer op de winst en verliesrekening. Tenslotte wordt ook de ludieke campagne met Carice van Houten en Anne-Marie Jung tentoongesteld aan het publiek.
Één ding is duidelijk na deze bijeenkomst: elke stem in het orkest telt en de Robin Food Coalition dirigeert met hoog tempo verder.