De wereldwijde CO2-uitstoot schoot in 2021, na de tijdelijke dip van 2020 met circa 5 procent omhoog, een absoluut record. De klimaattop in Glasgow scherpte eind 2021 de klimaatbeschermingsdoelen voor 2030 iets aan door ongeveer 0.3 graden van de verwachte opwarming af te halen. Eén van plekken waar de uitstoot drastisch moet verminderen is het bedrijfsleven, maar wordt deze voldoende gestimuleerd om actie te ondernemen?
Volgens recent South Pole onderzoek onder bedrijven is het antwoord zowel ja als nee. Aan de ene kant stellen meer bedrijven net-zero doelstellingen en stellen ze in toenemende mate ook wetenschappelijk onderbouwde tussendoelen om dit te bereiken. Dit is geweldig nieuws en het laat zien dat het bedrijfsleven actief meebeweegt. Aan de andere kant geven bedrijven ook aan dat de belangrijkste reden om verder te gaan met klimaatactie niet ligt in de anticipatie op overheidsregulering of de druk van de financiële sector. De druk van beleggers om klimaatactie te ondernemen blijft laag, ondanks de toenemende wetgevingsvoorstellen inzake de openbaarmaking van emissies van bedrijven in hun activiteiten en investeringen en ondanks het feit dat investeerders in toenemende mate hun aandacht en participaties naar de groene economie verschuiven. Dit is duidelijk een belangrijke reden waarom transformationele verandering niet snel genoeg gebeurt.
De klimaattransitie gaat aan niemand voorbij, ook niet aan de financiële instellingen zelf. Er komen veel initiatieven op de financiële sector af, zoals bijvoorbeeld de EU Taxonomy (eenduidige naamgeving en terminologie), de Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR) en het Platform for Carbon Accounting Financials (PCAF). Het is duidelijk dat deze (inter)nationale regelgeving vanuit de overheid en de toezichthouders zal leiden tot een sterke toename in transparantie waarmee de bedrijven in de financiële sector dienen te meten en te rapporteren over hun emissies. Het is voor de financiële sector niet langer voldoende om enkel de operationele emissies (z.g. scope 1 en 2) te meten, maar ook -en met name- de gefinancierde emissies (scope 3).
Dit betekent dat de financiële sector in toenemende mate verantwoordelijk zal worden gehouden voor de emissies van hun klanten en investeringen. Tijdens de klimaattop besloten ook rijke landen af te zien van buitenlandse investeringen in fossiele brandstoffen met een verwachte positieve invloed op investeringen van banken en pensioenfondsen. Dit is een goed teken dat ook is onderstreept tijdens het 20ste Nationaal Sustainability Congres (11 november 2021) in South Pole’s paneldiscussie over de impact van de financiële sector op duurzaamheidsbeslissingen in het bedrijfsleven met experts Daan Spaargaren (Strateeg Verantwoord Beleggen at PME Pensioenfonds) en Maryse Hazelzet (Senior Advisor Sustainability Vereniging Nederlandse Banken) en Danielle Cohen Henriquez (Managing Consultant Sustainable Finance bij South Pole).
Binnen de financiële sector wordt traditioneel gezien intensief gehandeld op basis van korte termijn beleggingsresultaten. In toenemende mate zijn het de (jongere) medewerkers en (pensioen)klanten van deze instellingen die pleiten voor een veel sterkere nadruk op een sustainable toekomstgericht resultaat gekoppeld aan korte termijn acties die per direct gericht zijn op klimaatimpact. Zo hebben verschillende pensioenfondsen (met name PME en ABP) recent aangegeven dat gesprekken met de emitters binnen de fossiele industrie te weinig resultaat hebben opgeleverd. Deze pensioenfondsen en andere asset managers, zoals bijvoorbeeld Blackrock, hebben als reactie hierop, hun investeringsfocus gelegd op de hernieuwbare industrie. Daarnaast is het de sterke verwachting dat ook de richtlijnen van het Science Based Targets initiatief (SBTi) voor de financiële sector zullen leiden tot duidelijke en ambitieuze reductiedoelstellingen voor de korte en middellange termijn.
Er is nog steeds weinig overheidsdruk om in actie te komen, op een moment dat we weinig tijd hebben om te rommelen. In Nederland kom steeds meer aandacht voor het klimaat en met nieuwe ministers voor Klimaat, Energie en Natuur gaan we de goede kant op. De echte impact zit niet alleen in het verschaffen van transparantie, maar vooral in het verschuiven van investeringspatronen om de juiste impact te realiseren.
Lees meer over wereldwijde klimaatdoelstellingen in het bedrijfsleven in het volledige 2021 net zero onderzoeksrapport van South Pole: “The push and pull of Net Zero – Drivers of Climate Action”
René Groot Bruinderink geeft leiding aan het Climate Solutions team van South Pole in Nederland en begeleidt bedrijven bij het realiseren van hun duurzaamheidsambities. Hij heeft meer dan 25 jaar ervaring met diepgaande kennis van de utiliteitsmarkt, de energietransitie en duurzaamheid oplossingen voor het bedrijfsleven en bekleedde diverse managementfuncties bij energie- en duurzaamheidsbedrijven waaronder Essent en Ecofys.