Bij het maken van textiel worden chemische stoffen gebruikt. Veel schadelijke chemische stoffen mogen niet meer in textiel gebruikt worden. Ze kunnen nog wel voorkomen in oudere ingezamelde kleding. Het RIVM deed onderzoek naar de veiligheid van gerecycled textiel. Chemische stoffen in kleding lijken nu bij het recyclen geen gezondheidsproblemen op te leveren. Wel is het sorteren van textiel arbeidsintensief en daardoor duur. Dat komt vooral doordat kleding uit veel verschillende materialen bestaat. Het is voor recycling daarom belangrijk dat textiel gemakkelijker uit elkaar te halen is. Ontwerpers kunnen hier al bij de keuze van materialen rekening mee houden.
Recycling van textiel nog in de kinderschoenen
De Nederlandse overheid streeft naar een circulaire economie in 2050. Daarin worden materialen en grondstoffen opnieuw gebruikt voor dezelfde of nieuwe toepassingen. Voor textiel is het doel dat in 2030 minimaal 30% van alle textiel uit gerecyclede vezels bestaat. Op dit moment is dat nog maar het geval voor 1-4% van het textiel. Om het doel voor 2030 te halen, moet er meer consumentenkleding gerecycled worden.
Chemische stoffen lijken niet het probleem
Kleding moet voldoen aan de Europese wet voor chemische stoffen (REACH, Registration, Evaluation, Authorisation and restriction of Chemicals). Het RIVM heeft van verschillende soorten vezeltypes in nieuw en gerecycled textiel in kaart gebracht welke chemische stoffen erin kunnen zitten. Dat geeft producenten en gebruikers van gerecycled textiel handvatten waar ze bij welke materialen op moeten letten. Gerecyclede vezels afkomstig van ingezameld textiel wordt nu op zeer kleine schaal toegepast in nieuwe producten. Er zijn bijvoorbeeld spijkerbroeken te koop die deels gemaakt zijn van katoenvezels uit ingezamelde jeans.
Het RIVM heeft voor dit onderzoek gebruik gemaakt van beschikbare gegevens over stoffen in nieuw en ingezameld textiel. Op basis van deze informatie verwacht het RIVM dat de huidige kleding gemaakt van gerecycled (consumenten)textiel voldoet aan de wettelijke grenswaardes voor stoffen. Of dat zo blijft hangt af van hoeveel en welke soorten textiel gerecycled zullen worden.
Kansen voor textielrecycling beginnen bij het ontwerp
Textielrecycling is een arbeidsintensief proces. Katoenen jeans bijvoorbeeld bevatten vaak andere materialen zoals elastaan (stretchstof), naaigarens en ritsen. Het is deze combinatie van materialen die verwerking tot gerecyclede vezels moeilijk maakt.
Daarom is het belangrijk dat ontwerpers meer weten over recyclingprocessen van textiel, zodat ze daarmee rekening kunnen houden bij het ontwerpen van textielproducten. Bijvoorbeeld door minder soorten textielvezels te gebruiken en door te zorgen dat deze makkelijk uit elkaar te halen zijn.
Dit onderzoek is gedaan in opdracht van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA)
