De Transparantiebenchmark is een belangrijk beleidsinstrument op het gebied van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen in Nederland. Het geeft van bijna 500 van de grootste in Nederland actieve bedrijven inzicht in de transparantie in maatschappelijke jaarverslaggeving.

Een goede verslaggeving over MVO-beleid en -activiteiten stelt belanghebbenden in staat om met een bedrijf in dialoog te treden. Dat geeft het bedrijf vervolgens een extra prikkel een stap verder te komen in het denken en doen ten aanzien van MVO. De SER gebruikt de resultaten om de voortgang van zijn initiatief internationaal
MVO te monitoren.

Afgelopen jaar is een aantal veranderingen doorgevoerd in de Transparantiebenchmark:
– Verbreding: De onderzoeksgroep is uitgebreid van 183 naar 473 ondernemingen. Ondernemingen zijn geselecteerd op basis van een aantal selectiecriteria ten aanzien van omvang. Vijf (kleinere) ondernemingen
zijn daarnaast vrijwillig toegetreden.
– Verdieping: De criteria zijn geactualiseerd om de stimulerende werking voor de kwaliteit van maatschappelijke verslaglegging te vergroten. Ze zijn gebaseerd op de nieuwe richtlijn 400 van de Raad voor de Jaarverslaglegging. Door deze actualisatie zijn de scores dit jaar niet één op één te vergelijken met voorgaande jaren.
– Vernieuwing: De website is interactief gemaakt – de scores van alle ondernemingen zijn te zien en er kunnen eenvoudig vergelijkingen worden gemaakt. De beoordelingssystematiek is vernieuwd. Ondernemingen
kunnen zelf hun informatie beoordelen op basis van een online self assessment. Zij krijgen het vertrouwen dat ze dit waarheidsgetrouw doen (‘high trust’ principe); hun input wordt op kwaliteit getoetst.

Op deze manier worden ondernemingen meer betrokken en is het leereffect groter. Ook past deze aanpak bij het uitgangspunt dat bedrijven zelf belang hebben bij en zelf verantwoordelijk zijn voor MVO. De meerderheid van de ondernemingen is positief over de self assessment. Niet uitgesloten kan worden, dat een aantal ondernemingen
de self assessment rooskleurig invult. Correctie kan plaatsvinden door de uitvoerder van de Transparantiebenchmark en door de partijen in de maatschappij die de scores van bedrijven kunnen zien via de website.

De resultaten van de Transparantiebenchmark 2010 geven het volgende beeld:
– Bedrijven scoren, door de nieuwe criteria, over het algemeen iets lager dan vorig jaar. Dit komt doordat de lat wat hoger is gelegd, om voortdurend te blijven uitdagen tot verbetering. Overigens is de gemiddelde score van de kopgroep gestegen.
– De uitbreiding van het aantal bedrijven heeft geleid tot een flink aantal bedrijven met een nulscore. Dit betekent dat ze geen maatschappelijk jaarverslag hebben of het niet (kosteloos) openbaar hebben gemaakt. Het betekent niet dat deze bedrijven geen MVO beleid hebben, het wil zeggen dat ze er (nog) niet transparant over zijn.
– De winnaar van De Kristal, de nieuwe prijs voor het bedrijf dat als hoogste eindigt in de Transparantiebenchmark, had 197 (uit 200) punten: KPN.
– Er zijn grote verschillen tussen sectoren. De sectoren ‘Transport’ en ‘Banken’ scoren het hoogst, de sectoren ‘Universiteiten’ en ‘Retail’ het laagst.

De opdracht tot uitvoering van de Transparantiebenchmark is voor twee jaar (afgelopen en komend jaar) verleend aan KPMG. Door de nieuwe opzet blijft de Transparantiebenchmark ook in 2011 een effectief instrument om via
transparantie en dialoog verder te komen op het gebied van MVO, zowel voor bedrijven die beginnen als voor ondernemingen die al vergevorderd zijn.