Volgens een nieuw rapport van Schone Kleren Campagne samen met een aantal andere organisaties en vakbonden is er de afgelopen drie jaar veel verbeterd aan hoe transparant kledingbedrijven zijn over hun toeleveringsketens. Toch kan het nog stukken beter: de meeste merken moeten nog over de streep worden getrokken. 

In 2016 werd de Transparency Pledge opgesteld door onze coalitie van organisaties. De Pledge (belofte) is bedoeld als een ondergrens en een nieuwe standaard voor openheid over de toeleveringsketens van de wereldwijd opererende kledingindustrie.

Openbaarheid van gegevens over productielocaties (welk merk produceert in welke fabrieken) is belangrijk voor arbeidsters, arbeiders, hun belangenbehartigers en consumenten. Met die informatie kunnen de vaak-voorkomende misstanden en mensenrechtenschendingen in de kledingindustrie sneller worden aangepakt.

Negenendertig bedrijven hebben tot dusver toegezegd zich aan de Transparency Pledge te zullen houden. Van de 74 bedrijven die sinds 2016 door de coalitie zijn benaderd zijn 33 de belofte niet naar de letter nagekomen, en 21 meldden de gevraagde informatie niet openbaar te willen maken.

Hoewel de transparantie flink is toegenomen zitten er teveel beperkingen aan vrijwillige actie van bedrijven. Het zou effectiever zijn om nationale wetgeving in te voeren die bedrijven verplicht tot zorgvuldigheid waar het gaat om mensenrechten in hun supply chains. Daaronder zou ook verplichte openbaarmaking van fabrieksnamen en -locaties moeten vallen.

Wetgeving

“Transparantie is geen wondermiddel tegen schendingen van arbeidsrechten, maar het is van cruciaal belang voor een bedrijfstak die zichzelf graag beschrijft als ethisch en duurzaam”, zegt Aruna Kashyap, adviseur vrouwenrechten bij de mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch en een van de opstellers van het rapport. “Alle merken zouden deze standaard voor transparantie in de toeleveringsketen moeten accepteren, maar op de langere termijn is wetgeving nodig die transparantie verplicht en het naleven van belangrijke mensenrechten-praktijken afdwingt.”

Sinds medio 2018 heeft de coalitie zeven initiatieven op het gebied van maatschappelijk-verantwoord ondernemen (mvo) benaderd: groepen bedrijven en andere belanghebbenden die ethische bedrijfspraktijken stimuleren en transparantie in de toeleveringsketens willen bevorderen.

In het rapport valt te lezen dat de resultaten op het gebied van transparantie in de toeleveringsketens aanzienlijk verschillen per bedrijf, onafhankelijk van aan welk mvo-initiatief zij zijn aangesloten. Door volle transparantie niet verplicht te maken voor hun leden verankeren de mvo-initiatieven de status-quo. De coalitie dringt er bij de initiatieven op aan om een leidende rol op zich te nemen en van bedrijven te eisen dat ze, als voorwaarde voor lidmaatschap, in januari 2020 informatie over hun toeleveringsketens openbaar maken, in lijn met de Transparency Pledge.

“Mvo-initiatieven moeten stoppen met het bieden van uitvluchten voor bedrijven die hun supply chains ondoorzichtig willen blijven houden”, zegt Christie Miedema, campagnecoördinator voor de Clean Clothes Campaign in Amsterdam. “In plaats daarvan moeten ze samen met de voorlopers onder hun leden het voortouw nemen en transparantie een vereiste voor lidmaatschap maken.”

Eén van die initiatieven, het Nederlandse Convenant Duurzame Kleding en Textiel heeft supply chain-transparantie van individuele leden niet tot een voorwaarde voor lidmaatschap gemaakt, maar vereist wèl dat haar leden informatie over toeleveranciersfabrieken bekendmaken aan het eigen secretariaat. Vervolgens wordt die informatie in samengestelde vorm voor het Convenant als geheel openbaar gemaakt. Hiervoor wordt het Open Apparel Registry gebruikt, een gemakkelijk toegankelijke en gebruiksvriendelijke database.

Het Ethical Trading Initiative in het VK en de Fair Wear Foundation in Amsterdam hebben stapsgewijs maatregelen genomen om het transparantiebeleid van hun leden te verbeteren. De Sustainable Apparel Coalition, ‘Amfori’ en het Duitse “Bündnis für nachhaltige Textilien” koppelen geen enkele vereisten rond transparantie aan lidmaatschap van hun initiatieven.

De Fair Labor Association in de VS heeft volgens het rapport wèl stappen ondernomen om de toeleveringsketen-transparantie onder haar leden te vergroten. In november j.l. kondigde de associatie aan dat al zijn aangesloten merken en retailers informatie over de toeleveringsketens openbaar moeten maken vóór 31 maart 2022 volgens de vereisten van de Transparency Pledge. De Fair Labour Association schat in dat meer dan 50 merken en retailers dit nieuwe beleid zullen moeten gaan volgen en vanaf april 2022 en zullen worden onderworpen aan een speciale inspecties.

“Overheden hebben een verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat er wetgeving komt die bedrijven verplicht om due diligence [‘gepaste zorgvuldigheid’] op mensenrechtengebied in hun wereldwijde toeleveringsketens uit te voeren en transparant te zijn over waar hun producten worden gemaakt,” zegt Bob Jeffcott van de ngo Maquila Solidarity Network in de VS, ook een partner in de coalitie. “Dergelijke wetgeving is essentieel voor eerlijke concurrentie tussen bedrijven en voor de bescherming van de rechten van arbeidsters in hun toeleveringsketens.”

De Transparency-Pledgecoalitie bestaat uit Clean Clothes Campaign/Schone Kleren Campagne, IndustriAll Global Union, Internatational Corporate Accountability Roundtable, International Labor-Rights Forum, ITUC CSI IGB, Human-Rights Watch, Maquila Solidarity Network, Workers-Rights Consortium en UNI Global Union. Voor meer info, zie www.transparencypledge.org