Innovatieve ondernemingen presteren beter op het gebied van duurzaamheid en inclusie, maar zijn ook financieel weerbaarder. Innovatie en financiële toekomstbestendigheid lijken complementair aan duurzaam en inclusief gedrag van ondernemingen. Dat schrijven economen van RaboResearch in een vandaag verschenen studie, waarvoor onderzoek is gedaan onder ruim 1.500 Nederlandse bedrijven.
Sinds 2020 meet RaboResearch de voortgang van Nederlandse bedrijven in de transitie naar een duurzame en toekomstbestendige economie met de zogeheten ‘Nieuwe Economie index voor de Transitie van het bedrijfsleven’ (NEx-T). De onderzoekers kijken hierbij naar hun intentie, strategie en resultaten op het gebied van biodiversiteit, circulaire economie, groene energie, inclusief ondernemen, nieuwe rijkdom, echte prijzen en transparante ketens. Ondanks de inspanningen van veel bedrijven, stagneert deze transitie de afgelopen twee jaar, vertelt economisch onderzoeker Suzanne Bijkerk. “Dit roept de vraag op of de focus op traditionele ondernemingsdoelen, zoals financiële resultaten en innovatie, de vooruitgang op het gebied van duurzaamheid en inclusie belemmert.”
Innovatie als prioriteit
Het onderzoek laat zien dat ondernemingen innovatie voor komend jaar hoog op de agenda hebben staan. Maar liefst 45-74% van de bedrijven geeft aan innovatie te willen prioriteren, terwijl slechts 19-61% de verbetering van financiële toekomstbestendigheid als prioriteit ziet. Bijkerk: “Dit benadrukt de belangrijke rol die innovatie speelt in de strategieën van Nederlandse bedrijven. Belangrijke drijfveren om te innoveren zijn het verbeteren van de kwaliteit van producten en diensten, en de reputatie van het bedrijf, evenals het inspelen op toekomstige marktvraag. Ondernemingen die aangeven dat de huidige of verwachte toekomstige vraag hen motiveert om te innoveren, scoren ook daadwerkelijk hoger op innovatie: 40% hoger dan ondernemingen zonder deze drijfveer. Daarnaast blijkt dat ondernemingen die innoveren vanuit een intrinsieke motivatie om meer duurzaam te ondernemen, niet alleen beter scoren op duurzaamheid en inclusiviteit, maar ook op innovatie en financiële toekomstbestendigheid. Dit toont aan dat maatschappelijke motivatie een sterke samenhang heeft met duurzaamheid, inclusie en innovatie.”
Jongere ondernemingen presteren beter
Innovatieve ondernemingen zijn vaak jonger en meer gericht op lange-termijndoelstellingen, gaat Bijkerk verder. “Ze scoren hoger op duurzaamheid, inclusie en financiële toekomstbestendigheid. En andersom gaat het ook op: ondernemingen die goed scoren op duurzaamheid en inclusie presteren beter op innovatie en financiële toekomstbestendigheid. Ons onderzoek laat verder zien dat een marktgedreven focus en een focus op maatschappelijk verantwoord ondernemen van het management belangrijk zijn voor innovatie. Bovendien blijkt dat de motivatie om maatschappelijk verantwoord te ondernemen belangrijker is voor duurzaamheid en inclusiviteit dan bijvoorbeeld de grootteklasse van een onderneming.”
Uitdagingen voor Nederlandse ondernemingen
Ondanks de positieve samenhang tussen duurzaamheid, inclusie, innovatie en financiële toekomstbestendigheid, blijft het combineren van duurzame en sociale doelstellingen met ondernemingsdoelstellingen een uitdaging voor Nederlandse bedrijven, besluit Bijkerk. “Uit onze studie blijkt dat ondernemingen vaker aangeven dat ze voornemens zijn hun processen en producten te verbeteren, maar aanzienlijk minder enthousiast zijn of minder mogelijkheden hebben om hun liquiditeit, rentabiliteit of solvabiliteit te verbeteren. Duurzame en sociale doelen concurreren echter niet met meer traditionele doelen zoals innovatie en financiële toekomstbestendigheid; ze zijn juist complementair aan elkaar. Deze complementariteit zien we, maar we kunnen de oorzaak niet vaststellen met dit onderzoek. De drijfveren van het management lijken erg belangrijk te zijn. Het management van bedrijven speelt een cruciale rol bij duurzaamheid en innovatie en niet de grootte of sector van een bedrijf. En dat biedt hoop bij het innovatiever en duurzamer worden van ondernemingen.”
