Bedrijven die serieus werk maken van circulair ondernemen en daarvoor over eigen grenzen heen kijken en samenwerking zoeken, weten de kansen voor circulair ondernemen te verzilveren. Dat is de ervaring na een jaar Circular Economy Challenge. Vijf automotive bedrijven en drie bedrijven in de voedingsbranche zijn samen met de Rabobank op zoek gegaan naar hoe zij de overgang naar circulair ondernemen kunnen maken. De eerste stappen in die richting zijn ook gezet. De kennis over de ‘circulaire economie’ is in potentie een interessant exportartikel. De Rabobank verwacht dat de transitie naar een circulaire economie meer dan 80.000 banen op kan leveren in Nederland, zo blijkt uit het economisch onderzoek ‘De potentie van de circulaire economie’ dat de Rabobank vandaag heeft gepubliceerd.

Van afval naar grondstof

Grondstoffen worden steeds schaarser en daardoor veelal ook duurder. Dat kan voor bedrijven de drijfveer zijn om kritisch te kijken naar het eigen grondstofgebruik. Maar er is meer, zo blijkt uit de CE Challenge, die vandaag wordt afgesloten op een bijeenkomst met meer dan 500 geïnteresseerden.

Circulair ondernemen is een motor voor innovatie en draagt bij aan verbetering van de woon-, werk- en leefomgeving. Circulair ondernemen biedt ondernemers kansen voor nieuwe producten en meer afzet, voor meer waarde voor (rest)producten, minder kosten en voor een toekomstbestendig bedrijfsmodel. In het afgelopen jaar hebben ondernemers in de CE Challenge de eerste concrete stappen gezet. Denk aan granulaat van autobanden dat weer als grondstof voor nieuwe autobanden wordt ingezet. Of automatten hergebruiken voor een tweede leven en vervolgens recyclen: van voetveeg naar voedingsbodem. En zoet afvalwater kan worden benut om verzilting van landbouwgronden tegen te gaan. Deze praktijkvoorbeelden illustreren dat circulair ondernemen een stap verder gaat dan uitsluitend het recyclen van afval. 

Nederland circulaire hotspot

“Samenlevingen die niet meer circulair zijn, zijn op lange termijn niet houdbaar. Nederland is het land bij uitstek om circulair ondernemen tot een succes te maken. Ons land is afhankelijk van de import van grondstoffen weet grondstoffen al heel efficient te gebruiken, de ruimte is schaars en het welvaartsniveau hoog”, aldus Hans Stegeman, econoom van de Rabobank in een toelichting op zijn onderzoek. De transitie naar een circulaire economie kan leiden tot aanzienlijke vermindering van de milieubelasting. In het meest gunstige scenario levert het de komende vijftien jaar maar liefst 80.000 nieuwe banen op. Stegeman: “Door een voortvarende overgang naar een circulaire economie te realiseren, kunnen we onze kennis en kunde van circulaire bedrijfsmodellen vervolgens exporteren.”

De winst van circulair ondernemen wordt onderschat omdat in de economische rekenmodellen vooral ‘productie’ wordt gewaardeerd. Om circulair ondernemen op waarde te schatten zullen de economische modellen een breder welvaartsbegrip moeten hanteren, waarin het nut en het gebruik van goederen zwaarder wegen. 

Verdeling van winsten en kosten in de kringloop

Niet alleen het opzetten van een goederenkringloop is complex en vraagt tijd. Hetzelfde geldt voor de financiering, zo leert de CE Challenge. In een traditioneel ondernemingsmodel lopen financiële stromen via de route van inkoop-productie-verkoop. Maar als de kringloop van materialen de kern van het bestaan wordt, wat is dan nog afval en wat is dan grondstof? Wie is dan eigenaar van wat in welke fase van de kringloop? Hoe ontstaat een kasstroom, wie financiert werkkapitaal? Een standaardoplossing voor de financiering bestaat niet. Circulair ondernemen betekent een systeemverandering en vraagt dus om een nieuwe manier van kijken van de bank, de ondernemer en de overige partners. Er zijn regisseurs nodig, die zorgen voor vertrouwen tussen partijen en een goede verdeling van winsten en kosten in de kringloop. 

CE Challenge in de regio

De positieve ervaringen en waardering van de ondernemers voor de eerste CE Challenge vraagt om een vervolg. De Rabobank daagt in 2016 opnieuw ondernemers verspreid over verschillende sectoren uit om samen met de bank op zoek te gaan naar de kansen die circulair ondernemen biedt en deze kansen ook te verzilveren.
Verspreid over heel Nederland gaan lokale Rabobanken regionale CE-Challenges organiseren, waarmee een groot aantal ondernemers de kans krijgt om de eerste stappen te zetten in de transitie naar een circulaire economie. 

CE Challenge is een initiatief van de Rabobank in samenwerking met DLL, Circle Economy, MVO Nederland en Royal HaskoningDHV. Aan de CE Challenge 2015 namen de volgende bedrijven deel uit de automotivesector: ARN, Kargro, Polyscope, Tamoil en Visscher-Caravelle. Uit de voedingsbranche de bedrijven: Coroos, HessingSupervers en Vivera. 

Meer informatie over het onderzoek ‘de potentie van de circulaire economie’

Meer informatie over de resultaten en ervaringen van de ondernemers met CE Challenge