Om de transitie naar een duurzame wegverhardingssector te versnellen, publiceerden we in maart van dit jaar de Duurzame Impact Strategie Infra. Deze strategie hebben we nu getoetst aan de praktijk in projecten en omgezet naar concrete bouwstenen met handelingsperspectief. Deze praktijktoetsing is op woensdag 6 november gepubliceerd.
Hoe kunnen we de transitie naar een duurzame wegverhardingssector versnellen? Welke barrières staan ons in de weg en hoe pakken we die aan? En hoe ziet een waarde gedreven, duurzame infrasector er dan uit? Dat waren de vragen waar afgelopen jaar 18 professionals uit de wegverhardingssector, onder leiding van dr. Maurits Sanders, kerndocent MMBAmodule Publiek Private Partnerships, en André Nijhof, hoogleraar Duurzaam Ondernemen en Stewardship, aan hebben gewerkt. Deze vragen hebben geleid tot het rapport Duurzame Impact Strategie Infra. Met trots presenteren de onderzoekers nu de praktijktoetsing van deze strategie.
Vijf bouwstenen
De groep heeft de afgelopen maanden vijf projecten besproken en daarbij gebruik gemaakt van Donella Maedows’ hefbomen (‘leverage points’) om patronen, structuren en mentale modellen te identificeren die duurzaam werken nog in de weg staan. De inzichten uit de discussies zijn vervolgens vertaald naar 25 concrete maatregelen, ondergebracht onder vijf bouwstenen, die kunnen worden toegepast in de dagelijkse projectpraktijk.
Bouwsteen 1: Convergeren naar de meest duurzame technologieën
Er is al veel duurzame technologie beschikbaar, maar de inzet ervan en de kennis erover blijven vaak beperkt tot individuele projecten. Door te convergeren naar een beperkt aantal duurzame technologieën is opschaling en bredere toepasbaarheid van duurzame technologie mogelijk.
Bouwsteen 2: Projectoverstijgend inkopen om een nieuw speelveld te creëren
Publieke opdrachtgevers moeten de gezonde en veilige leefomgeving centraal gaan stellen bij het verlenen van opdrachten en daarbij verder kijken dan alleen het projectresultaat. Marktpartijen worden zo uitgedaagd mee te denken over de realisatie van maatschappelijke opgaves.
Bouwsteen 3: Nieuwe proposities faciliteren
Het moet voor marktpartijen aantrekkelijk zijn om samen te werken en nieuwe proposities te ontwikkelen voor duurzame infra-oplossingen. Publieke opdrachtgevers moeten op hun beurt omgevingen creëren om deze oplossingen toe te passen en waarin zij van de opgedane ervaringen kunnen leren.
Bouwsteen 4: Gezamenlijk gebruik van data, koppelen van systemen en kennis verbinden om op sectorniveau de goede keuzen te maken
Data is onmisbaar bij het nemen van beslissingen over infraprojecten. Het is cruciaal dat er een open en toegankelijke dataset beschikbaar is, zodat alle betrokken partijen over dezelfde informatie beschikken.
Bouwsteen 5 – Regie op schaarse ruimte
In Nederland is ruimte schaars en dat betekent dat er zorgvuldige en weloverwogen beslissingen moeten worden gemaakt over ruimtegebruik. Een gezonde en veilige leefomgeving voor burgers moet daarbij voorop staan.
Vervolg in het Nationaal Platform Duurzame Wegverharding
De bouwstenen uit de praktijktoetsing hebben ondertussen ook al een vervolg. 23 van de 25 voorgestelde maatregelen zijn opgenomen en verwerkt in het Deltaplan Duurzame Wegverharding, de actieagenda die het Nationaal Platform Duurzame Wegverharding komende jaren uit gaat voeren. De partners die hebben meegewerkt aan de Duurzame Impact Strategie gaan actief deelnemen in het platform als ‘critical friend’ in de sponsor board, het sectorteam of het programmateam.
André Nijhof is blij met de resultaten: “De praktijktoetsing van de Duurzame Impact Strategie Infra is een belangrijke stap naar concrete maatregelen voor de dagelijkse praktijk. Door samen te werken met verschillende partijen uit de sector creëren we een veilige broedplaats die ruimte biedt voor vernieuwing. Met actie en reactie versnellen we de transitie naar verduurzaming in de infrasector, waarbij we samen de weg vrijmaken voor een duurzame toekomst.”
