Om optimaal om te gaan met grondstoffen is het noodzakelijk het afvalbeleid te wijzigen: niet alleen sturen op gewicht en volume, zoals nu het geval is, maar ook op de waarde van de grondstoffen en de milieubelasting die voorkómen kan worden door inzamelen en hergebruik. Zo is gft inzamelen nuttig vanwege het grote volume; vanuit milieuoogpunt is het echter belangrijker om een kilo textiel te recyclen dan een kilo gft, omdat de productie van textiel het milieu zwaar belast. Dit stelt het Planbureau voor de Leefomgeving in het rapport ‘Grondstof voor de circulaire economie’ dat gisteren (27 september) is uitgekomen.
Reparatie en revisie van producten te prefereren boven recycling van materialen
Een circulaire economie stelt andere eisen aan producten, waardoor bijvoorbeeld reparatie en revisie mogelijk wordt. Denk bijvoorbeeld aan smartphones die na revisie weer opnieuw worden verkocht en gebruikt; dat levert ecologisch en bedrijfseconomisch meer op dan het recyclen van alleen de materialen die in producten zitten. Dit begint al bij een slim ontwerp, waardoor het product minder grondstoffen vergt, een langere levensduur kent en demontabele onderdelen bevat.
Liever verkopen als tweedehandskleding dan verwerken tot kussenvulling
Een circulaire economie is gericht op het optimaal inzetten en hergebruiken van producten en grondstoffen. Dat wil zeggen: met de hoogste waarde voor de economie en de minste schade voor het milieu. Vooral eerder in de keten kan het grondstoffengebruik nog aanzienlijk efficiënter. Hergebruik van producten en ook reparatie, onderhoud en revisie van producten zijn te prefereren boven recycling van de gebruikte materialen. In het geval van textiel betekent dit liever ingezameld textiel verkopen als tweedehandskleding (hergebruik) dan recycling van het materiaal. En als hergebruik geen optie is, dan is het beter om er poetslappen van te maken dan het textiel te ontleden tot vezels om er kussenvulling van te maken. Verbranden is de minst geprefereerde optie. Een groot deel van het afgedankte textiel belandt momenteel echter nog in het restafval en uiteindelijk in de verbrandingsoven.
Andere manier van samenwerken noodzakelijk
Nieuwe organisatie- en samenwerkingsverbanden in het bedrijfsleven zijn volgens het PBL noodzakelijk om de grondstoffen optimaal te gebruiken. Wat namelijk voor de ene partij afval is, kan voor een ander bedrijf een waardevolle grondstof zijn. Voorbeelden zijn het maken van dozen uit tomatenstengels en de levering van CO2 uit de industrie aan de glastuinbouw voor de groei van planten.
Download het rapport (pdf)
