Organisaties in de publieke – en profit sector geven zichzelf een ruime onvoldoende (4,8) voor duurzaamheid. Veel organisaties worstelen met het verankeren van Environmental, Social & Governance (ESG)-criteria in hun strategie en dagelijks handelen. Hoewel organisaties aangeven te beschikken over goed stakeholdersmanagement worden stakeholdersbelangen onvoldoende opgenomen in de daarvoor benodigde stuurinformatie. Ook een evaluatie en eventuele herijking van relevante stakeholders vanuit de internationaal erkende Sustainable Development Goals (SDG’s) om van de wereld een betere plek te maken in 2030 vindt nog onvoldoende plaats. De verwachtingen van alle relevante stakeholders worden daarmee niet of nauwelijks geborgd om te komen tot betrouwbare interne of externe ESG-verslaglegging, blijkt uit onderzoek van BDO Accountants & Adviseurs naar de organisatievitaliteit van profit- en publieke organisaties.
Dit heeft een negatief effect op de organisatievitaliteit en brengt de toekomstbestendigheid van vele organisaties in gevaar. Vanwege de huidige disruptieve omgeving is het belang van duurzame businessmodellen groter dan ooit. Uit het onderzoek blijkt dat veel organisaties wel bezig zijn met het opstellen van beleid om te verduurzamen. Bij het realiseren van duurzaamheidsambities blijft het echter vaak bij initiatieven die zich bevinden in de marges van de kernactiviteiten, zoals LED-verlichting voor kantoor, groene stroom en medewerkers stimuleren tot ander reisgedrag. Voor toekomstbestendigheid van de organisaties zelf is daarentegen in veel gevallen aanpassing van het producten of dienstenportfolio noodzakelijk.
Duurzame bedrijfsvoering
De meer dan 100 ingevulde self assessments geven een beeld van de veerkracht, wendbaarheid en toekomstbestendigheid van organisaties. Het belang van een duurzame bedrijfsvoering is aanzienlijk toegenomen in de afgelopen jaren. “Het is een voorwaarde om toekomstbestendig te blijven. Maatschappelijke crises volgen zich in een rap tempo op, waarbij zowel organisatierisico’s als kansen zich sneller voordoen dan een aantal jaar geleden. Vrijwel iedere organisatie voelt hier de gevolgen van, waardoor continuïteit van de bedrijfsvoering in de komende jaren niet meer vanzelfsprekend is. Het belang om te sturen op ESG-criteria is groter dan ooit”, stellen Chris van den Haak en Jeroen Brak, die samen eindverantwoordelijk zijn voor de marktbenadering van de publieke en profit sector bij BDO.
Verplicht rapporteren over duurzaamheid
Er komt veel ESG-wetgeving op organisaties af. De Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) die vanaf 2024 in werking treedt is slechts een voorbeeld waarmee een bredere verantwoordelijkheid op het gebied van duurzaamheid bij organisaties wordt belegd. Dit betekent dat naast de onoverkomelijke impact van duurzaamheid op businessmodellen er ook transitierisico’s bijkomen door het mogelijk niet voldoen aan wet- en regelgeving. “Een groot deel van de organisaties heeft de uitdaging om ook op de lange termijn maatschappelijk relevant en competitief te blijven. Ons advies is om duurzaamheid integraal te benaderen, afgestemd op de strategie, doelstellingen en risico’s van organisaties. Om echt grote stappen voorwaarts te zetten, is samenwerking nodig met partijen die zich bevinden buiten de eigen organisatiegrenzen. Het is de maatschappelijke verantwoordelijkheid van organisaties om bij te dragen aan het transparanter maken van de gehele waardeketen waarbij zij betrokken zijn. Rapportage zal daarbij een grote rol spelen waarbij organisaties in overleg met de relevante stakeholders de eigen positie moeten heroverwegen. Dit zal leiden tot meer duurzame businessmodellen”, aldus Van den Haak en Brak.
Tien cruciale onderdelen bedrijfsvoering
Het BDO-onderzoek naar organisatievitaliteit biedt inzicht in actuele trends en aandachtspunten op tien cruciale onderdelen van de bedrijfsvoering. Naast duurzaamheid, zijn dat strategie, wet- en regelgeving, innovatie, operationele bedrijfsvoering, digitale transformatie, finance en vastgoed, stakeholdermanagement, fiscaliteit, mensen en leiderschap.