De Nederlandse markt voor alternatieve eiwitten staat aan de vooravond van een exponentiële groei en zal naar verwachting € 10 miljard overschrijden tegen 2030. Ondanks de wereldwijd erkende expertise in landbouw en biotechnologie, lopen startups en scale-ups tegen belemmeringen aan in het opschalen. Foodvalley NL en Invest-NL brachten de uitdagingen in kaart en doen aanbevelingen voor de ontwikkeling van een Nederlands ecosysteem voor alternatieve eiwitten.
Het rapport ‘Enhancing the ecosystem for alternative protein innovation: Strategies for scaling success’ laat zien dat beperkte toegang tot faciliteiten, hoge operationele kosten, complexe regelgeving en financieringstekorten opschaling in de weg staan. Met nationale samenwerking, gerichte infrastructuur en innovatieve financieringsmodellen, kan Nederland haar rol als koploper in voedselinnovatie verder versterken.
Uitdagingen bij opschaling
Om de eiwittransitie te versnellen is innovatie nodig, maar startups en scale-ups in de sector voor alternatieve eiwitten worden geconfronteerd met verschillende obstakels bij het opschalen van laboratorium- naar commerciële productie. De huidige pilot- en demonstratiefaciliteiten voldoen niet aan de groeiende vraag, en beperkte toegang tot gedeelde faciliteiten leidt tot vertragingen bij de marktintroductie. Hoge operationele kosten, waaronder uitgaven voor apparatuur, personeel en grondstoffen, vormen een aanzienlijke financiële last voor gedeelde faciliteiten.
Het navigeren door de regelgeving voor nieuwe voedingsproducten bemoeilijkt het proces voor startups en scale-ups verder. Bovendien belemmert de “Valley of Death” – de kritieke financieringskloof tussen R&D en commercialisatie – innovatie en markttoegang.
Aanbevelingen voor de groei van de alternatieve eiwitsector in Nederland
Om de uitdagingen te overwinnen en het volledige potentieel van de alternatieve eiwitsector in Nederland te benutten, doen Invest-NL en Foodvalley NL verschillende aanbevelingen. Ten eerste is het cruciaal om een nationale strategie te ontwikkelen die innovatieclusters creëert en de regelgeving stroomlijnt om groei te stimuleren. Overheidsbeleid moet deze samenwerking ondersteunen met structurele financiering en infrastructuur.
Daarnaast is strategische investering in ‘shared facilities’ essentieel. Het opzetten van regionale hubs met geavanceerde gedeelde faciliteiten, ondersteund door publiek-private samenwerkingen, kan bedrijven helpen sneller te groeien. Het implementeren van flexibele toegangsmodellen maakt deze faciliteiten betaalbaarder voor startups en scale-ups.
Verder moeten de financiële ondersteuningsmechanismen worden uitgebreid met vouchers, subsidies en innovatieve financieringsmodellen. Het introduceren van brugfinancieringsprogramma’s is ook belangrijk om de kloof tussen de R&D-fase en commercialisatie te overbruggen.
“Om tot een duurzaam en klimaatneutraal voedselsysteem te komen, is de transitie naar alternatieve eiwitbronnen met een lagere uitstoot cruciaal. Nederland heeft een unieke kans om een wereldwijde koploper te worden in de alternatieve eiwitrevolutie. Dit rapport dient als een
oproep tot actie om met alle partijen samen te werken en de groei van deze veelbelovende sector te stimuleren”, aldus Michiel Strijland, Business Development Manager bij Invest-NL.
“Het rapport benadrukt de kritieke noodzaak om de opschalingsuitdagingen van startups en scale-ups aan te pakken,” zegt Emmanuel Anom, Lead Shared Facilities bij Foodvalley NL. “Door strategisch te investeren in ‘shared facilities’ en ondersteunende financiële mechanismen te implementeren, kunnen we Nederland positioneren als wereldleider in de overgang naar duurzame eiwitproductie.”
