De meerderheid (94%) van de ondervraagde Europese bedrijven werkt eraan om tegen 2024 te voldoen aan de CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive). Ze dreigen daarbij wel in tijdnood te komen door gebrek aan daadkracht. Dit blijkt uit een tweede jaarverslag van Workiva Inc., ’s werelds toonaangevende cloudplatform voor geïntegreerde rapportage. Ook blijkt dat rapportageteams een steeds grotere werklast accepteren en absorberen en daarbij onderschatten ze de hoeveelheid werk die voor de CSRD-deadline ligt.

Invloed van de CSRD op de jaarlijkse rapportage

Volgens het Workiva-rapport “Annual Reporting Barometer 2023: Facing up to the CSRD”, waarbij meer dan 500 financiële leiders in heel Europa werden ondervraagd, is 59 procent van de respondenten die niet eens verplicht zijn om aan de CSRD te voldoen, toch van plan om dit geheel vrijwillig te doen. Het effect van de CSRD is duidelijk voelbaar: meer dan driekwart (77%) van de ondervraagde bedrijven geeft aan dat ESG nu een matige of grote invloed heeft op hun jaarlijkse rapportagestrategieën. Voor 73 procent van de respondenten in de DACH-regio en 67 procent in het Verenigd Koninkrijk en Ierland (UKI) heeft ESG nu een matige of grote invloed.

Bedrijven onderschatten het werk dat voor hen ligt

Hoewel Europese organisaties aansturen op verandering (waarbij 43 procent van de respondenten van plan is om de komende 12 maanden ongeveer evenveel tijd als vorig jaar te besteden aan financiële transformatie), merken financiële teams dat ze een steeds grotere werklast blijven accepteren en absorberen, wat wijst op een frustrerend laag tempo van vooruitgang. Meer dan een derde (37%) van de respondenten gaf toe zich tijdens de vorige verslagperiode overweldigd te voelen en hun capaciteit te hebben overschreden. In het UKI voelden bedrijven de meeste druk, met 60 procent overcapaciteit. Het is dan ook geen verrassing dat 41 procent tijdens de rapportageperiode van volgend jaar om meer tijd vroeg.

“De CSRD-opdracht heeft al een aanzienlijke impact op het rapportagelandschap”, zegt Erik Saito, senior vice president en general manager van EMEA bij Workiva. “Veel rapporteringsteams zitten op of nabij hun capaciteit en zullen worden uitgedaagd door de werkdruk van aanvullende CSRD-rapporteringseisen – inclusief aanvullende informatieverschaffing, zekerheid voor de accountant en XBRL-tagging – waardoor veel bedrijven nieuwe technologische oplossingen zullen gebruiken. Workiva heeft de mogelijkheid om bedrijven te helpen aan deze complexe wettelijke vereisten te voldoen en de chaos rond de rapportage te verminderen.”

Samenwerking staat in de schijnwerpers

Ondanks de CSRD-opdracht dat bedrijven verplicht om zowel financiële als duurzaamheidsinformatie in hun jaarverslagen op te nemen, werkt slechts 10 procent van de ondervraagden momenteel aan een betere samenwerking tussen financiën en duurzaamheid. Evenzo werkt slechts 10 procent actief aan het verbeteren van de samenwerking tussen financiën en risico, terwijl slechts zes procent zich richt op de integratie van financiën, duurzaamheid en risico. UKI-bedrijven liepen met 12 procent iets voor op Europa, ondanks het feit dat ze niet per se aan de CSRD hoeven te voldoen, terwijl DACH met acht procent verder achterblijft. Dit wijst erop dat er weliswaar verbeteringen worden aangebracht, maar dat het niet duidelijk is of de bestaande plannen om de samenwerking tussen financiën, duurzaamheid en risico’s te optimaliseren om aan de CSRD-eisen te voldoen, ver genoeg gaan.

“Er is een duidelijk gebrek aan diepgaand begrip als het gaat om de vereisten van geïntegreerde rapportage – in het bijzonder met betrekking tot de naleving van de CSRD en de tijdlijnen die nodig zijn om een echt cross-functionele rapportagestructuur op te zetten, te testen en te optimaliseren”, vervolgt Saito. “Organisaties kunnen de naleving van de CSRD eenvoudigweg niet benaderen met een ’trial-and-error’-aanpak; de eisen zijn veel complexer dan alles wat er eerder is geweest en zullen alleen maar toenemen.”

Processen optimaliseren met technologie

Gezien de noodzaak om financiën en duurzaamheid te integreren, moeten organisaties hun bestaande processen heroverwegen en een routekaart ontwikkelen om zowel hun financiële als (niet-financiële) duurzaamheidsgegevens met audit en controles in hun rapportageproces op te nemen. Financiële rapportageteams mogen de huidige werklast dan wel accepteren, maar als teams werken met grotendeels handmatige processen, zullen ze moeite hebben om de schok van de CSRD op te vangen. Zesenveertig procent van de respondenten integreert actief technologie in hun rapportageprocessen of heeft dat al gedaan, waarbij de UKI en DACH met respectievelijk 52 en 50 procent voorop lopen in Europa.

“De CSRD is een noordelijke ster voor organisaties en verandert de perceptie rond jaarlijkse verslaggeving, maar bedrijven zijn niet voorbereid en bewegen niet snel genoeg om aan de nieuwe eisen te voldoen,” concludeerde Saito. “Europese bedrijven lopen misschien voorop bij het integreren van ESG in hun jaarlijkse rapportagestrategieën, maar dat is vaak omdat het moet en niet omdat ze het echt onder controle hebben. Bedrijven moeten prioriteit geven aan kosteneffectieve, efficiënte oplossingen bij het optimaliseren van hun processen.”