Bedrijven in de Europese Unie hebben de gezondheids-, prijs- en handelsschokken van de afgelopen vier jaar relatief goed doorstaan ​​en hebben hun ambities op het gebied van groene en digitale transformatie vergroot, blijkt uit een onderzoek van de European Investment Bank (EIB). 

De Investment Survey 2024 van de EIB, die vandaag is gepubliceerd tijdens de jaarvergaderingen van de Wereldbank en het IMF in Washington, schetst een beeld van het leiderschap van EU-bedrijven in de groene transitie en de versterking van hun toeleveringsketens in het licht van verhoogde geopolitieke risico’s en verstoringen van de toeleveringsketen .

Veel bedrijven in Europa zijn tevreden met hun investeringsniveaus van de afgelopen drie jaar en zijn vastbesloten de klimaatverandering aan te pakken en digitale technologieën te omarmen, zo blijkt uit het onderzoek. Het bestrijkt in totaal ongeveer 12.000 bedrijven in alle EU-landen, evenals een vergelijkingssteekproef in de Verenigde Staten.

Terwijl het aandeel van de bedrijven in de EU die verwachten de investeringen te zullen verhogen in plaats van te verlagen, is gehalveerd tot een nettosaldo van 7% in 2024, vergeleken met vorig jaar, blijven bedrijven in Europa hun Amerikaanse tegenhangers overtreffen en leiden ze in hun investeringen tot het terugdringen van de uitstoot die klimaatverandering veroorzaakt of omgaan met de gevolgen van zwaar weer. Uit de laatste Investeringsenquête blijkt dat 61% van de bedrijven in de EU heeft geïnvesteerd in de aanpak van de klimaatverandering, vergeleken met 56% in 2023 en 53% in 2022. De groene transitie vergt transformatie, maar brengt ook kansen met zich mee. Ruim een ​​kwart van de bedrijven in de EU – 27% – beschouwt de transitie naar een netto-nuleconomie als een kans voor de komende vijf jaar.

“De inzet van EU-bedrijven voor de groene en digitale transitie illustreert het potentieel van de Europese economie”, aldus EIB-president Nadia Calviño. “Het onderzoek bevestigt dat publiek-private samenwerking de kern vormt van strategische investeringen om het concurrentievermogen, de veiligheid en de autonomie van de EU op de mondiale markten te ondersteunen.”

Ongeveer 90% van de bedrijven in de EU en de VS heeft maatregelen genomen om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen. Tot de belangrijkste toegepaste strategieën behoren investeringen in afvalvermindering en -recycling en energie-efficiëntie. Het is waarschijnlijker dat EU-bedrijven dan Amerikaanse bedrijven duurzame transportopties hebben ingevoerd, hebben gekozen voor de opwekking van hernieuwbare energie en doelstellingen voor emissiereductie hebben vastgesteld. Eén op de drie bedrijven in de EU – 34% – beschouwt de groene transitie als een bedrijfsrisico, vergeleken met 42% in de VS.

In de EU is 37% van de totale investeringen door bedrijven gericht op immateriële activa zoals onderzoek, vaardigheden en knowhow, wat de nadruk legt op een strategische focus op innovatie en digitale oplossingen. 74% van de EU-bedrijven geeft aan digitale technologieën te gebruiken, wat neerkomt op een percentage van 4% stijging ten opzichte van vorig jaar. Ondertussen blijft de VS koploper met 81%.

Vooruitkijkend naar de komende drie jaar geven veel Europese bedrijven echter prioriteit aan vervangingsinvesteringen boven capaciteitsuitbreiding, waarbij slechts 26% van de EU-bedrijven van plan is hun activiteiten in de komende drie jaar uit te breiden, vergeleken met 47% van de Amerikaanse bedrijven.

“De focus van EU-bedrijven op innovatie is welkom en moet worden ondersteund”, aldus EIB-president Nadia Calviño. “Daarom werkt de EIB-groep aan een nieuw actieplan om de integratie van de Europese kapitaalmarkten te versterken en daardoor particuliere spaargelden naar productieve investeringen in Europa te kanaliseren.”

Het ondernemingsklimaat blijft een punt van zorg voor bedrijven in de Europese Unie en de Verenigde Staten, waarbij een gebrek aan geschoolde arbeidskrachten en onzekerheid over de toekomst een van de belangrijkste zorgen in beide regio’s zijn. Bedrijfsinvesteringen worden nog steeds belemmerd door de hoge energiekosten, die aanzienlijke obstakels vormen voor 46% van de bedrijven in de EU.

De meerderheid (60%) van de EU-exporteurs meldt dat zij nog steeds moeten voldoen aan verschillende normen en regels voor consumentenbescherming van lidstaat tot lidstaat, wat erop wijst dat de marktfragmentatie voortduurt.

“Europese bedrijven boeken vooruitgang bij het aanpakken van zowel de klimaatverandering als de digitale transformatie”, zegt EIB-hoofdeconoom Debora Revoltella. “Maar het stimuleren van de EU-investeringen vereist een minder gefragmenteerde interne EU-markt.”

Het onderzoek onderstreept ook het belang van robuuste toeleveringsketens. De zorgen over handelsverstoringen zijn afgenomen vergeleken met vorig jaar, maar bedrijven zagen geen verbeteringen op het gebied van nieuwe regelgeving, tarieven of handelsbeperkingen. Bedrijven uit de EU zijn goed geïntegreerd in de wereldhandel en hebben daar in het verleden aanzienlijk van geprofiteerd. In een nieuwe wereld met toenemende geopolitieke spanningen reageren EU-bedrijven door de veerkracht van hun toeleveringsketens te vergroten bij het kijken naar economische veiligheid en efficiëntie.

Het rapport uit 2024 dient beleidsmakers, economen en leiders uit het bedrijfsleven door inzicht te bieden in het investeringslandschap en door acties te identificeren die nodig zijn om de economische groei en veerkracht te bevorderen.