De keuze van de vestigingsplaats is voor een bedrijf van vitaal belang. Maar moeten bedrijven zich daarbij beperken tot economische criteria en een kortetermijnvisie hanteren die gericht is op onmiddellijke winstgevendheid? Dat is de aanpak die heeft geleid tot de-industrialisatie en delokalisatie. Of moeten we het bedrijfsleven net vanuit een collectieve invalshoek bekijken en ten dienste stellen van de maatschappij, met een duidelijke sociale en ecologische verantwoordelijkheid op lange termijn? Bedrijven moeten zichzelf niet zien als geïsoleerde entiteiten, maar als spelers die zich volledig inzetten voor een verantwoordelijke toekomst.
Het bedrijfsleven: speerpunt van lokale vernieuwing en industriële ecologie
Wanneer een bedrijf ervoor kiest om zich ergens te vestigen, is dat niet alleen een economische keuze. Het wordt het ook een essentiële pijler van de lokale ontwikkeling. Door zich in soms verwaarloosde gebieden te vestigen, stimuleren ze de commerciële activiteit, moderniseren ze de transportinfrastructuur en creëren ze vooral banen – een van de krachtigste hefbomen om de werkonzekerheid te bestrijden en bij te dragen tot de vooruitgang van de hele gemeenschap.
Het is precies in deze dynamiek dat het idee van industriële en lokale ecologie zijn volle betekenis krijgt. Door optimaal gebruik te maken van lokale hulpbronnen, energie te bundelen en afval te hergebruiken, positioneren bedrijven zich als modellen van economische, ecologische en sociale efficiëntie. Neem het voorbeeld van de Manutan Group, ook actief in Nederland, dat de circulaire economie centraal heeft gesteld in zijn bedrijfsmodel door zijn Circular Hub op te richten. Dit geïntegreerde centrum gewijd aan het hergebruik van gebruikt bedrijfsmeubilair is gevestigd in een wijk in ontwikkeling, in Le Bourget, nabij Parijs. Dit initiatief is een goede voorbeeld van de transformerende rol die bedrijven kunnen spelen in achterstandswijken, door innovatie in dienst te stellen van de gemeenschap.
Het potentieel van bedrijven gaat zelfs nog verder met het delen van infrastructuur. Maar al te vaak beschikken bedrijven over onderbenutte middelen die goed gebruikt zouden kunnen worden in de gemeenschap. Elk initiatief draagt bij aan het versterken van sociale banden en het optimaliseren van het gebruik van beschikbare middelen, bijvoorbeeld wanneer een bedrijf besluit om zijn lege ruimtes ’s nachts beschikbaar te stellen om daklozen te huisvesten.
Bedrijven kunnen ook een sleutelrol spelen in de opleiding en ontwikkeling van vaardigheden. Als ze geconfronteerd worden met tekorten in bepaalde beroepen, kunnen ze opleidingscentra voor leerlingen oprichten om de arbeidskrachten van morgen voor te bereiden of scholen oprichten om toekomstig talent op te leiden.
Deze aanpak is echter niet zonder uitdagingen: bedrijven beschikken vaak niet over de interne vaardigheden om deze complexe partnerschappen op te zetten. Het wordt daarom noodzakelijk om werknemers op te leiden die in staat zijn om dit lokale netwerk uit te bouwen.
Een microsamenleving gedreven door een ambitie voor sociale rechtvaardigheid
Een bedrijf is niet louter een economische entiteit, maar belichaamt een microsamenleving waarin de grote hedendaagse thema’s op het spel staan: meritocratie, respect, sociale rechtvaardigheid. Door een omgeving te creëren waarin werknemers zich gehoord en gewaardeerd voelen, kan het bedrijf een rol spelen in het verminderen van sociale spanningen. Zoals de opkomst van extreme spelers laat zien, is veel van de huidige politieke onrust geworteld in een gevoel van minachting en een gebrek aan waardigheid bij grote delen van de bevolking.
Bedrijven hebben daarom de plicht om hun sociale en lokale rol volledig op zich te nemen, door actief betrokken te raken bij andere belangrijke spelers zoals de overheid, lokale gemeenschappen en verenigingen. Een oprecht en vastberaden engagement in deze richting zou wel eens een van de sleutels kunnen zijn om de spanningen die door onze samenleving lopen te verminderen. Het is zeker geen wonderoplossing, maar wel een cruciale stap in de richting van een meer harmonieuze en duurzame toekomst voor iedereen. Samen, door onze krachten te bundelen, kunnen we een toekomst vormgeven waarin economie, ecologie en solidariteit naast elkaar bestaan en elkaar versterken.
Nisrene Haddad, CSR director van Manutan Group