Dit is een van de conclusies uit het rapport,” We are not machines”, dat vandaag wereldwijd wordt uitgebracht door onder anderen Community Aid Abroad en de Clean Clothes Campaign. Het rapport is gebaseerd op interviews die de auteur, Tim Conner, in juli 2001 en januari 2002 heeft gehouden met in totaal 35 arbeid(st)ers van 4 verschillende fabrieken die voor Nike en/of adidas produceren in Indonesië.
Volgens het rapport zijn de meeste arbeid(st)ers voor hun dagelijkse levensbehoeften afhankelijk van het extra inkomen dat zij kunnen verdienen door veelvuldig over te werken. Zij zijn zwaar getroffen door de negatieve economische gevolgen, na de terroristisch aanval op 11 september in de VS, waardoor de vraag naar de Indonesische sportschoenen is verminderd. Hierdoor is het aantal uren overwerk in de meeste fabrieken die voor het rapport zijn onderzocht drastisch verminderd en parallel hiermee het inkomen van de arbeid(st)ers.
Het rapport laat zien dat alhoewel de druk die op arbeid(st)ers wordt uitgeoefend om
snel en veel te produceren is afgenomen, zij nog steeds worden vernederd en gedwongen worden om onder gevaarlijke omstandigheden te produceren. Arbeid(st)ers zijn met rede bang om zich bij onafhankelijke vakbonden aan te sluiten omdat dat kan leiden tot ontslag, gevangenschap of fysiek geweld. In de fabriek, waar in Indonesië de grootste productie voor Nike en adidas wordt gedraaid, worden vrouwen die hun bij de wet geregelde, onbetaalde, menstruatieverlof willen opnemen gedwongen om te bewijzen dat zij menstrueren door hun onderbroek om laag te trekken.
Het rapport wordt gelanceerd in aanloop naar de Wereldkampioenschappen Voetbal die plaatsvinden in Juni 2002. Tijdens de Wereldkampioenschappen zal dit jaar niet het Nederlands Oranje schitteren maar wel de bekende symbolen van Adidas, als sponsor van de Wereldkampioenschappen, en zowel van Nike en Adidas als sponsor van verschillende teams. Nike en Adidas timmeren stevig aan de weg om hun naam gekoppeld te krijgen aan grote sportieve prestaties. “Helaas”, zegt Esther de Haan van de Schone Kleren Kampagne, “zijn beiden nog steeds niet sportief genoeg om de arbeidsters die hun producten maken een loon uit te betalen waar zij ook van kunnen leven.”
Nike en adidas zouden er voor moeten zorgen dat arbeidsters de vrijheid hebben om zich aan te sluiten bij vakbonden. Om ervoor te zorgen dat de verbeteringen niet alleen terug te vinden zijn in de PR van de bedrijven maar ook daadwerkelijk op de werkvloer moeten zij een onafhankelijk en transparant monitoring systeem invoeren.
Op 8 maart, internationale vrouwendag, wordt het rapport gepresenteerd tijdens de opening van de tentoonstelling van deze foto’s. De tentoonstelling wordt geopend om 17.00 op de Frederik Hendrikstraat 111-115, in Amsterdam.