Bedrijven moeten niet-financiële prestaties meten en erover rapporteren om toekomstige risico’s in te schatten en prestaties te optimaliseren, en om bedrijven te helpen concurrerend te blijven en tegelijkertijd hun milieu- en sociale impact te verbeteren. Dit wordt geconcludeerd in een nieuwe whitepaper van Circle Economy Coalition Circular Accounting (CCA), gepubliceerd met het Koninklijk Nederlands Instituut van Registeraccountants en Invest-NL. Het introduceert een methode om circulaire impactgegevens te meten en de volgende stappen identificeert voor bedrijven, financiers en accountants.

Financiële rapportage wordt als essentieel onderdeel beschouwd voor het beoordelen van de economische gezondheid, winstgevendheid en het toekomstperspectief van een bedrijf.  Bedrijfsmanagement, financiers en investeerders vertrouwen grotendeels op wereldwijde standaarden voor boekhouding en rapportage (zoals IFRS) voor het formuleren van- en sturen op doelstellingen. Deze financiële overzichten en ratio’s (solvabiliteit, liquiditeit en rentabiliteit) helpen management en investeerders bij besluitvormingsprocessen. De aannames achter de financiële overzichten weerspiegelen echter niet volledig de negatieve impact op korte en lange termijn zoals de uitputting van natuurlijke materialen en klimaatverandering. Hierdoor wordt waardevernietiging en cruciale waardecreatie door organisaties met een positieve impact vaak over het hoofd gezien.

Het whitepaper van de Coalitie Circulaire Accounting (CCA) is gebaseerd op de impact casus rondom het vooruitstrevende afvalverwerkingsbedrijf Meerlanden en kennispartner Impact Institute. Het doel van deze impactmeting is om de positieve en negatieve impacts in kaart te brengen om hier vervolgens over te kunnen rapporteren en deze informatie mee te kunnen nemen in zowel strategische als financiële besluitvorming.

Beginnen met circulaire impactmeting en rapportage

Impactmeting methodologieën zijn ontwikkeld om impact data te kunnen integreren in besluitvormingsprocessen. Aangezien dit een opkomend vakgebied is zijn er veel methodologieën beschikbaar en moeten er keuzes en aannames worden gemaakt. Daarom is er dringend behoefte aan standaardisatie om benchmarking mogelijk te maken en een gelijk speelveld te creëren. Het Impact Institute heeft een Integrated Profit & Loss (IP&L) -methodologie ontwikkeld die een holistische beoordeling van de impact van een organisatie mogelijk maakt. Negatieve en positieve effecten van verschillende dimensies worden apart toegelicht om ongewenste verrekeningseffecten te voorkomen. Deze methodiek is gebruikt om de impact van Meerlanden in het inzamel- en verwerkingsprocess van Groente, Fruit- en Tuinafval (GFT) inzichtelijk te maken. Hieruit wordt duidelijk dat recycling van GFT een substantieel lagere negatieve impact heeft dan wanneer GFT als onderdeel van het restafval wordt verwerkt. De vernietiging van materialen en grondstoffen door verbranding van restafval betekent dat de waarde van het materiaal volledig verloren gaat. Als gevolg hiervan moeten er meer nieuwe materialen worden ingekocht wat voorkomen had kunnen worden doormiddel van recycling.

De stap maken naar impact accounting

Door circulaire impact te integreren in financiële verslaglegging wordt er een completer beeld geschetst van de waarde van een bedrijf. Vervolgens is het de rol van accountants om zekerheid te geven over de impact data en om greenwashing te voorkomen. Dit laatste is tegenwoordig vooral van belang vanwege de toenemende vraag naar duurzaamheidsverslaglegging vanuit stakeholders in combinatie met externe accountants. Daarnaast is het de taak van interne accountants om te zorgen dat niet alleen de positieve effecten in de bedrijfsrapportage worden beschreven. Idealiter wordt een evenwichtig en gestructureerd overzicht van de positieve en negatieve effecten geboden, wat uiteindelijk de basis kan zijn voor strategische en financiële besluitvormingsprocessen.

Dit is vooral belangrijk omdat steeds meer bedrijven de lineaire ‘take-make-waste’ -economie omvormen tot een circulaire economie – duurzaamheid is big business. Als digitaal de trend van de jaren 2010 was, staan ​​duurzaamheid en de circulaire economie centraal in de jaren 2020 – gedreven door de vraag van consumenten en investeerders, zoals gerapporteerd door Forbes. De ogen zijn gericht op de zakenwereld om de uitstoot van broeikasgassen en afval te verminderen en prioriteit te geven aan het welzijn van de werknemers – naast andere milieu- en sociale indicatoren.

Tegenwoordig zijn financiële overzichten de belangrijkste informatiebron over de huidige en toekomstige prestaties van een bedrijf. Ze vormen ook de primaire basis waarop beslissingen van management en investeerders worden genomen. Maar hier ligt het probleem: de huidige uitspraken hebben een zeer beperkte focus. Ze weerspiegelen niet volledig de beperkingen op korte en lange termijn en de gevolgen van niet-financiële aspecten, zoals uitputting van hulpbronnen, sociale ongelijkheden of klimaatverandering.

De nieuwe whitepaper van de CCA ‘How to find the value of circular impact in business’  zegt dat positieve en negatieve sociale en milieueffecten moeten worden geïntegreerd in financiële rapportage en uiteindelijk in governance en financiële besluitvormingsprocessen.

‘De waarde van een bedrijf zal in toenemende mate worden gekoppeld aan de milieu- en sociale impact ervan – dus het moet een routine worden om impactinformatie te integreren in alle strategische besluitvormingsprocessen ‘, zegt Aglaia Fischer, projectmanager Circular Finance bij Circle Economy.

De vervolgstappen voor dit opkomende thema

De auteurs bevelen de volgende drie vervolgstappen aan:

  • Bedrijven moeten impactgegevens verzamelen. Meerlanden is een mooi voorbeeld van een pionierend bedrijf dat niet alleen de kosten ziet, maar ook de voordelen van het inschatten van impact en het voorbereid zijn op de toekomst. Desalniettemin is de eerste stap duidelijk geworden: bedrijven moeten beginnen met het verzamelen en ordenen van data – alleen degenen die meten zijn in staat om te sturen en daadwerkelijk ‘sturen op impact’ in plaats van op winst.
  • Financiers hebben impactgegevens nodig. Een cruciale volgende stap is de integratie van impactdata in risicobeoordelingen. Momenteel lijkt een risicobeoordeling vaak twee bijna gescheiden aspecten samen te brengen: financiers analyseren financierbaarheid en financiers kijken naar duurzaamheidsaspecten. Uiteindelijk zou het routine moeten worden dat zowel bedrijven als financiers impactinformatie integreren in alle strategische besluitvormingsprocessen.
  • Accountants moeten worden geïnformeerd en greenwashing voorkomen. Succesvolle circulaire impactgegevens zullen een completer beeld geven van de waarde van de prestaties van een bedrijf en van de waarde van de goederen en diensten die door het bedrijf worden geleverd. Het is de rol van accountants om vervolgens assurance te geven over de impactdata en greenwashing te voorkomen.

Download de Nederlandse samenvatting (pdf) of het volledige rapport (pdf)