Van Waning is niet de enige die deze speurtocht maakte. In dit themanummer van P+ staan tal van andere, nieuwe ontwikkelingen, die een onverwacht nieuw licht werpen op het vraagstuk van creëren van draagvlak voor MVO-beleid.

In zijn voorwoord geeft hoofdredacteur Jan Bom de kern van de conclusie weer, die er op neer komt dat mensen eerst zich ‘eigenaar’ moeten voelen, of ten minste in de ‘drivers seat’ worden geplaatst. Dat dit niet alleen voor hoger opgeleiden is weggelegd, maar ook voor mensen die nog maar net in Nederland wonen, is de bijzondere Best Practice van Annette van Waning.

Bom schrijft in zijn First Words:

De reis naar een duurzame wereld kende al vele mijlpalen en evenzovele nieuwe uitdagingen. Herinnert u zich de enorme spurt nog die TNT onder de bezielende leiding van Peter Bakker maakte? Deze CEO ging zo hard, dat de werkvloer het niet kon bijbenen. Zelfs de postbodes niet, die toch wel wat gewend zijn, als het gaat om het maken van kilometers. Ze vonden al dat MVO-gedoe allemaal goed en wel, zo lang ze er hun Kerstpakket maar niet voor hoefden in te leveren. Dat ging de postbestellers echt te ver.

Vele nieuwe woorden volgden die inhoud aan dit nieuwe vraagstuk moesten geven. Hoe laat je MVO op de werkvloer landen? Hoe creëer je draagvlak? Aan het formuleren van fraaie business principles heb je dan niet zoveel. Een bedrijf laat zich ook niet organiseren als een vereniging, waarbij met meerderheid van stemmen een gezamenlijke koers wordt afgesproken. Een MVO manager kan zichzelf vermenigvuldigen in de vorm van ‘MVO Ambassadeurs’ in diverse bedrijfsonderdelen en op diverse bedrijfsniveaus. Maar dan nog krijg je niet het gevoel dat consumenten nu voelen, wanneer ze met elkaar een coöperatie vormen en hun eigen energie gaan produceren. Het is het gevoel van geluk dat je je eigen doel kunt bepalen, niet langer afhankelijk bent van hogere machten, die naar willekeur over je kunnen beslissen. Het gevoel baas over je eigen leven te zijn.

Dit nummer van P+ markeert die ontwikkelingen, die antwoord geven op de vraag hoe draagvlak voor duurzaamheid te organiseren is. Onze stralende ‘covergirl’ Annette van Waning geeft haar collega’s in de schoonmaak praktische tools in handen, zoals een smartphone, waarmee ze zelfstandig hun taak kunnen verrichten. Een apparaat om trots op te zijn. Trotser dan op de stofdoek. Door het scannen van afgeronde werkzaamheden weten de schoonmaakmedewerkers en het ziekenhuis welke bedden een grote of kleine beurt hebben gehad en waar ze zich in het ziekenhuis bevinden.

De MVO manager van het Jaar somt de resultaten op: “Dit draagt bij aan transparantie, preventie van infectie en beheersing van de kosten. Voor medewerkers is dit ook prettiger; ze weten dat wat ze doen zinvol is, eigen inbreng en regie over het werk.”

In familiebedrijven krijgt die regie de vorm van flexibiliteit, zeker in het kleinere mkb. Er is zoveel te doen, dat banen nog niet zo zijn opgeknipt in strak afgescheiden taken, zoals dat bij grote concerns het geval is. Multi-inzetbaarheid is een deugd. Het gevolg: gaat het in een deel van de onderneming door economische teruggang wat minder, dan volgt niet meteen een ontslaggolf, maar worden de krachten elders ingezet. Een familie zorgt voor elkaar, ook voor aangetrouwde leden, ook voor de medewerkers. Die in ruil daarvoor met alle hens aan dek het schip door de zwaarste storm proberen te loodsen. Ook weer vanuit betrokkenheid en het gevoel: wij zitten in de driver’s seat.

Eigen regie hebben ook de ondernemers die kapitaal verzamelen door middel van crowdfunding, vorig jaar al goed voor 14 miljoen euro. Vooral bedrijven in de duurzaamheid zijn hierin succesvol. Door het wel en wee van hun nieuwe product of dienst met heel veel kleine investeerders te delen, weten de bedrijven zich gesteund door honderden fans. Die gedragen zich als gedreven ambassadeurs, ook omdat ze een financieel belang bij het succes van het product hebben. Binnen een maand wisten Clemens Oude Groeniger en zijn partner Marjel Neefjes geld voor een hele schaapskudde bij elkaar te sprokkelen. Elke particuliere financier was met honderd euro goed voor één schaap. En was meteen klant bij de herders, die hun schuld aflossen in de vorm van heerlijke koteletjes. De natuur zorgt voor dividend, in de vorm van nieuwe lammetjes. Andere crowdfunders wisten hun draagvlak op vergelijkbare wijze te organiseren. Het mooie is, deze kapitaalverschaffing werkt alleen voor doelen die goed zijn.

Wij noteerden: “Crowdfunding voor clusterbommen zal dus nooit werken, een investering in zonnepanelen des te meer.”

Dat wereldwijd opererende concerns nog eens op cursus zouden moeten bij wijkbewoners. Ik had het niet kunnen voorspellen, toen de schip van maatschappelijk verantwoord ondernemen van wal stak.