Door de toename in het gebruik van plastics, neemt de hoeveelheid microplastics in het milieu toe. De impact van deze kleine plastic deeltjes wordt echter nog niet meegenomen in milieu- en duurzaamheidsanalyses. Met behulp van een nieuwe methode brengt TNO daar verandering in. De nieuwe methode berekent binnen een levenscyclusanalyse hoeveel microplastics er vrijkomen bij het maken, gebruiken en weggooien van een bepaald type plastic. Hoofdonderzoeker Anna Schwarz legt uit hoe deze methode werkt en wat de gevolgen zijn voor toekomstige milieu-analyses.

Gehele impact in kaart brengen

Eerder onderzoek van TNO naar microplastics in Nederland laat zien dat een flinke reductie van microplastics haalbaar is door het inzetten op diverse maatregelen.

Anna Schwarz, onderzoeker bij TNO vertelt: “Door ons uitgebreide onderzoek naar microplastics weten we al veel over de bronnen van microplastics en waar ze terechtkomen in het milieu. Over de milieu-impact van microplastics is helaas nog minder bekend.”

Schwarz vervolgt: “Bij TNO hebben we jarenlange ervaring met levenscyclusanalyse (LCA), om de impact van producten gedurende hun levenscyclus te evalueren. Je wilt de impact op mens en milieu meenemen in deze analyse van producten. De milieu-impact van plastic vervuiling en microplastics worden daar tot nu toe echter niet in meegenomen.

Een plastic verpakking komt eerder in het milieu terecht dan een glazen pot, en heeft daarmee impact op het milieu. Doordat dit nu niet wordt meegenomen is de vergelijking eigenlijk niet helemaal eerlijk. Daarom hebben we een nieuwe methode ontwikkeld die deze impact van microplastics wel meeneemt in de LCA van plastic producten. Dat brengt ons een stap dichterbij een volledig beeld van de impact van plastic producten.”

Nieuwe methode

Schwarz: “Voor de ontwikkeling van onze nieuwe methode hebben we onze eigen kennis gecombineerd met die van het RIVM en de Radboud Universiteit. Met deze nieuwe methode kunnen we berekenen hoeveel microplastics vrijkomen bij het maken, gebruiken en weggooien van een plastic product. Hierin nemen we mee wat er gebeurt als het in het milieu komt en hoeveel microplastics er dan worden gevormd.

De methode, die zich nu focust op de impact van microplastics in watersystemen, is goed toepasbaar en ook beschikbaar voor anderen die er berekeningen mee willen doen. De methode kan voor veel partijen interessant zijn. Producenten die alternatieven voor plastic producten maken, kunnen kijken hoe hun product zich verhoudt tot het plastic alternatief als de impact van microplastics ook worden berekend. Ook voor bio afbreekbare producten kunnen we nu een eerlijkere vergelijking maken.”

Infographic van de levenscyclus van een plastic product en de momenten waarop plastic leks naar het milieu

Eerste resultaten

“De nieuwe methode hebben we al een paar keer toegepast, bijvoorbeeld in een studie waarin de microplastics impact van twee typen meerlaagse verpakkingsfilms, gemaakt van verschillende soorten polymeren, worden vergeleken. Opvallend is dat er een groot verschil zit in waar verschillende soorten plastic polymeren terechtkomen, afhankelijk van hun dichtheid.

Daarnaast is de degradatiesnelheid van plastics bepalend voor hoe groot de microplastics impact is; hoe langzamer een polymeer degradeert, hoe langer microplastics in het water blijven en hoe groter de impact op het milieu”, vertelt Schwarz.