Het Wereld Natuur Fonds (WWF-NL) publiceert het rapport ‘Farming with Biodiversity – Towards nature-positive production at scale’. Ons voedselsysteem is op dit moment de grootste bedreiging voor biodiversiteit. Het rapport laat zien dat productie van voedsel en natuurbescherming wel degelijk hand in hand kunnen gaan. Bovendien kan natuurvriendelijke landbouw bijdragen aan voedselzekerheid en het landbouwsysteem robuuster maken tegen klimaatverandering.
Sarah Doornbos, Wereld Natuur Fonds: “Natuur en landbouw zijn nauw met elkaar verbonden. Die verbondenheid kun je benutten waardoor natuur en landbouw elkaar niet tegenwerken, maar versterken. Natuurvriendelijke landbouw biedt leefgebied voor wilde dieren en verbindt natuurgebieden waardoor wilde dieren zich kunnen verplaatsen. Tegelijkertijd kunnen biodiversiteit en natuurlijke processen, zoals bestuivende insecten, natuurlijke plaagbestrijding en een rijk bodemleven, de landbouwproductie ondersteunen.”
Beter voor natuur én mensen
Natuurvriendelijke landbouw, ook wel agro-ecologie genoemd, heeft nog veel meer voordelen. In plaats van zoveel mogelijk voedsel produceren met allerlei negatieve gevolgen zoals aantasting van water-, lucht- en bodemkwaliteit en grootschalig verlies van natuur, is de inzet bij agro-ecologie voedselproductie in balans met natuur. Bij agro-ecologie wordt gebruik gemaakt van lokale boerenkennis en wordt diversiteit in gewassen en veerassen gestimuleerd. Boeren zijn hierdoor minder afhankelijk van pesticiden en kunstmest, de diversiteit aan voedsel is groter en zowel opbrengsten als inkomens zijn stabieler, ook in een veranderend klimaat.
Grootschalige transitie
Agro-ecologie krijgt steeds meer erkenning en wordt over de hele wereld in de praktijk gebracht, op zowel kleine boerenbedrijven als in grootschaliger landbouwsystemen. Nieuwe technologieën die werken mét natuur in plaats van ertegen, zoals strokenteelt, robotisering en sensors, kunnen daarbij helpen. Om de wereld te voeden, natuur te beschermen en klimaatverandering tegen te gaan is een brede en grootschalige omslag noodzakelijk op zowel kleine en grote boerenbedrijven, via meer gebiedsgerichte samenwerking met onder anderen natuurbeschermers. Voor deze omslag moeten boeren worden ondersteund door overheden, toeleveranciers, financiers, voedselbedrijven en supermarkten.
Gezamenlijke verantwoordelijkheid
Agro-ecologie kan de oplossing zijn om wereldwijd voedselzekerheid te realiseren en tegelijkertijd natuur te herstellen. Nederland speelt een belangrijke rol in het wereldwijde voedselsysteem en kan hieraan dus een grote bijdrage leveren. We zijn een belangrijke importeur en exporteur van voedsel en de thuisbasis van gerenommeerde kennisinstellingen. En Nederland heeft grote agrarische bedrijven en internationale financiers van de landbouwsector. Tegelijkertijd lukt het in Nederland niet om dit hand in hand te laten gaan met natuurbescherming in eigen land en dragen onze voedselproductie en investeringen nog steeds bij aan ontbossing elders. Met dit rapport laat WWF-NL zien dat het anders moet, maar ook dat het anders kan. De aanbevelingen uit het rapport kunnen boeren, politiek, overheden, bedrijven, maatschappelijke organisaties, burgers en wetenschappers inspireren hieraan bij te dragen.
Foto: © Cover: WWF, Photograph: Jonathan Caramanus / Green Renaissance / WWF-UK