Wat kunnen ondernemers – naast de inspanningen van de netbeheerders en andere partijen – zelf doen om problemen met netcongestie op korte termijn het hoofd te bieden? In het onderzoeksrapport ‘Oplossingen voor netcongestie bij bedrijven’ zijn succesvolle praktijkvoorbeelden in beeld gebracht. Daarin worden zeven praktische oplossingen voor bedrijven aangedragen. Met onder meer ‘sturing-achter-de-meter’ en ‘elektriciteitsopslag’ zijn goede resultaten gerealiseerd door bedrijven die te maken hebben met netcongestie, zo blijkt uit het onderzoek dat is uitgevoerd in opdracht van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO).

Door de overstap op duurzame energie (energietransitie) neemt de vraag naar elektriciteit toe. Op piekmomenten ontstaat file op het elektriciteitsnet, ofwel netcongestie. Netbeheerders moeten daarom steeds vaker bedrijven die aanvragen doen voor (de uitbreiding van) transportcapaciteit op een wachtlijst zetten. Om het huidige gebrek aan capaciteit op te lossen wordt door de netbeheerders hard gewerkt aan uitbreiding van het elektriciteitsnet. Dit kost veel tijd en geld. In de tussentijd worden bedrijven uitgedaagd efficiënter en bewuster om te gaan met de beschikbare capaciteit.

Belang voor ondernemers

Het onderzoek laat zien welke mogelijkheden ondernemers hebben als ze geconfronteerd worden met netcongestie. Voor ondernemers is het belangrijk om te kijken welke oplossingen nu al mogelijk zijn om efficiënter gebruik te maken van het elektriciteitsnet. Dat kan in veel gevallen financieel voordelen opleveren, bijvoorbeeld omdat het netkosten bespaart.

Meeste potentieel

In het rapport staan zeven oplossingen uitgewerkt aan de hand van analyses van 49 succesvolle praktijkvoorbeelden van bedrijven uit verschillende sectoren. Veel potentie zit in individuele oplossingen zoals ‘sturing-achter-de-meter’, zo blijkt uit het onderzoek. Door het elektriciteitsverbruik op piekmomenten te verschuiven naar andere momenten kan netcongestie worden verminderd. Concreet bestaat deze oplossing uit hardware en software die monitoring en sturing van vraag en aanbod van elektriciteit mogelijk maakt. Ook elektriciteitsopslag in de vorm van batterijopslag kan door een bedrijf worden ingezet, afhankelijk van de sector. Een andere oplossing is een capaciteitsbeperkend contract (CBC). Dit contract biedt bedrijven de mogelijkheid om hun elektriciteitsverbruik flexibel aan te passen. In ruil voor een financiële vergoeding verbinden bedrijven zich eraan om hun energieverbruik te verminderen op momenten van congestie.

Energiehubs

Collectieve oplossingen waar volgens het onderzoek grote kansen liggen zijn het delen van één bestaande netaansluiting door twee gebruikers (‘cable pooling’) en het afsluiten van groepscontracten waarbij meerdere bedrijven gezamenlijk vermogen afnemen van de netbeheerder (ook bekend als ‘energiehub’).

Kosten

Naast het potentieel van de verschillende oplossingen (hoeveel vermogen kan met een oplossing gerealiseerd worden?) behandelt het rapport ‘Oplossingen voor netcongestie bij bedrijven’ de kosten van de verschillende oplossingen. In een andere, aparte studie van onderzoeksbureau Ecorys is de brutokostprijs van netcongestie onderzocht, ofwel de gemiste inkomsten van bedrijven doordat zij geen grotere of helemaal geen netaansluiting kunnen krijgen. Een vergelijking van beide rapporten leert dat de kosten van de beschreven oplossingen over het algemeen lager zijn dan kosten en gederfde inkomsten die bedrijven zouden ondervinden als gevolg van netcongestie.

Aanbevelingen

De onderzoekers concluderen dat ondernemers het beste kunnen beginnen met individuele oplossingen en om prioriteit te geven aan het in kaart brengen van het elektriciteitsverbruik, nu en voor de komende jaren. Het is daarbij belangrijk om te kijken naar de momenten waarop de stroom verbruikt wordt (het verbruiksprofiel) en de mate van flexibiliteit in het stroomverbruik (is het mogelijk een deel op een ander moment te gebruiken?). Verder wordt ondernemers aangeraden om bij de netbeheerder na te gaan of capaciteitsbeperkende contracten en groepscontracten lokaal mogelijk zijn.

Het onderzoek is uitgevoerd door adviesbureau Merosch en onderzoeksbureau CE Delft in opdracht van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). In totaal zijn 49 praktijkvoorbeelden geanalyseerd waar één of meerdere oplossingen worden toegepast in netcongestiegebied.