Het Nederlandse beleid dat de duurzaamheid van bouwmaterialen meet, is achterhaald. Er zitten weeffouten in de rekenmethode waarmee bouwers berekenen hoe duurzaam bouwmaterialen zijn. ‘De rekenmethode loopt achter op de feiten,’ zegt onderzoeker circulair bouwen Joke Dufourmont van het AMS Institute in televisieprogramma Wat houdt ons tegen? van omroep HUMAN. Hierdoor komen natuurlijke materialen als hout en bamboe slechter uit de bus dan vervuilende materialen als beton en staal.
Beton en staal zijn goed voor minstens elf procent van de wereldwijde uitstoot van CO2. Mede door het gebruik van deze bouwmaterialen, is de bouw een van de sectoren die het meest moet verduurzamen om de klimaatdoelen te halen. In 2030 wil Nederland de CO2-uitstoot hebben verminderd met 55 procent. ‘Op het gebied van materialen moeten we nog een grote klapper maken,’ zegt Andy van den Dobbelsteen, hoogleraar klimaatontwerp en duurzaamheid aan de TU Delft. ‘Als we zo doorgaan, gaan we de klimaatdoelen voor de bouw niet halen.’
Natuurlijke materialen als hout, bamboe en hennep maken een duurzame manier van bouwen mogelijk. Tijdens de groei slaan bomen en gewassen CO2 op. Ook kost het produceren van dit soort bouwmaterialen minder energie. Bouwbedrijven, wetenschappers en de politiek zien bouwen met hout en natuurlijke gewassen als een oplossing om de bouwsector te verduurzamen. Demissionair minister de Jonge zette onlangs samen met meerdere ministeries 200 miljoen euro apart om dit soort bouw te stimuleren.
Tegelijk benadeelt het Nederlandse beleid voor duurzaam materiaalgebruik, de MilieuPrestatie Gebouwen, dit soort natuurlijke materialen. Ten eerste wordt de CO2 die opgeslagen is in deze materialen niet meegerekend. Ten tweede is de aanname dat beton en staal hergebruikt kunnen worden, en natuurlijke materialen niet. Beton en staal krijgen zo een ‘bonus’. Hierdoor kan een betonnen huis ‘duurzamer’ uit de bus komen dan een houten huis. ‘Terwijl iedereen op z’n klompen kan aanvoelen dat een houten woning duurzamer is,’ zegt bouwexpert Norbert Schotte.
Afgelopen oktober kondigde demissionair minister Hugo de Jonge van Volkshuisvesting nieuwe regelgeving aan waardoor duurzaamheidseisen voor woningen en kantoren strenger worden. Maar deze aanpassingen lossen volgens experts de problemen in de methode niet op. ‘Gerommel in de marge,’ noemt bouwexpert Schotte de plannen van het ministerie, want de weeffouten blijven bestaan.
In Wat houdt ons tegen? onderzoekt journalist en schrijver Jeroen Smit samen met klimaatjournalisten Jaap Tielbeke en Daphné Dupont-Nivet wat nodig is om ècht te verduurzamen, met iedere week een ander thema. Wat moet er veranderen? Welke spelregels moeten worden aangepast? Welke sleutelfiguren houden grote omwentelingen tegen en welke leiders moeten voorop gaan in de transformatie? Wat houdt ons tegen?
Wat houdt ons tegen? is een productie van HUMAN.
Wat houdt ons tegen? Aflevering 4: Duurzaam Bouwen
zondag 10 december, 22.45 uur, HUMAN, NPO 2 en NPO Start.
Foto: Daphné Dupont-Nivet (links) en Hugo de Jonge (rechts) (c) HUMAN