Er dreigt een tekort aan betaalbare biologische grondstoffen. Nederlandse boeren en tuinders schakelen traag om naar biologische landbouw. Waar de Nederlandse consument in vijf jaar tijd zo’n 50% meer bio kocht, groeide het oppervlak aan biologische landbouwgrond niet of nauwelijks. Dit laatste blijkt uit de gisteren door Skal Biocontrole gepubliceerde cijfers.

In heel Europa groeit de verkoop van biologische producten. Denemarken is koploper; daar heeft biologisch al een aandeel van 7,6% van de retailmarkt. In Nederland is dit 3,7%. Biologisch is daarmee in ons land al jaren het snelst groeiende segment in de supermarkten. Probleem is dat de productie in Nederland geen gelijke tred houdt met de groeiende vraag.

Overbrugging
Bionext-directeur Bavo van den Idsert: ‘Er is in Nederland op dit moment grote vraag naar biologische zuivel, biologisch vlees en groentegewassen. We importeren daarom zelfs biologische melk, terwijl er tegelijkertijd een overschot aan gangbare melk is.’ Er zijn diverse belemmeringen voor boeren om over te stappen van conventionele naar biologische landbouw. Bionext vraagt de overheid om maatregelen die de markt een handje helpen, zoals het aanpassen van fiscale regelingen om de financiering van grond en gebouwen te vergemakkelijken (zoals groenfinanciering), kennis en voorlichting en een aangepast pacht- en grondbeleid van de overheid.

Van den Idsert: ‘Door de omschakelperiode van twee jaar, waarin boeren volgens de biologische regels moeten werken, maar hun product nog niet als biologisch mogen afzetten, hebben zij hogere kosten in combinatie met lagere opbrengen. In de eerste jaren is het voor boeren flink wennen om te produceren volgens de biologische regels. Het helpt als ze geholpen worden met voorlichting op hun vakgebied. Een aangepast pacht- en grondbeleid moet ervoor zorgen dat overheidsgronden bij voorkeur gaan naar biologische bedrijven. En investeringen in biologische landbouw zouden per definitie onder groene investeringsregelingen moeten vallen.’

Rol provincies
De tijd dat er een ideologische kloof gaapte tussen biologische en conventioneel werkende boeren, is al lang verleden tijd. De biologische sector zelf organiseert informatiebijeenkomsten over omschakelen. Deze trekken honderden belangstellende gangbare boeren. De stap naar daadwerkelijk omschakelen wordt echter maar door een beperkt deel van hen gemaakt.
Provincies blijken een cruciale rol te kunnen spelen in dit proces. Flevoland, met daarbinnen gemeente Dronten, is koploper biologisch. De jonge provincie vond innovatieve biologische landbouw goed passen bij waar de provincie voor staat. Ook in Noord-Holland was jarenlang een actief beleid om het areaal te vergroten.

Bionext ziet een prominente rol voor provincies als het gaat om het stimuleren van het omschakelprojecten, waarin boeren via een introductiecursus kunnen kennismaken met biologisch, in een keukentafelgesprek met een expert kunnen doorpraten over financiële en bedrijfsmatige aspecten en het aanstellen van boerenbuddies: een ervaren bio-boer als vraagbaak voor een startende bio-boer. Als Nederlandse boeren kunnen voldoen aan de groeiende vraag, verandert Nederland niet van een biologisch exportland naar een importland en hebben boeren een betere garantie op een gezonde toekomst voor hun bedrijf.