Methaan is een bijna dertigmaal krachtiger broeikasgas dan CO₂. SRON-onderzoekers speuren daarom naar grote methaanlekken over de hele wereld. Een vuilnisbelt in Buenos Aires blijkt tientallen tonnen methaan per uur uit te stoten, vergelijkbaar met de klimaatimpact van anderhalf miljoen auto’s. Ook wijzen ze vuilnisbelten in India en Pakistan aan als grote uitstoters, waarmee ze nieuw laaghangend fruit hebben gevonden in de strijd tegen klimaatverandering. Publicatie op 10 augustus in Science Advances.

Methaan levert na CO₂ het grootste aandeel in het door de mens versterkte broeikaseffect. Dit komt door zijn hoge Global Warming Potential (GWP-100): per gewicht is methaan bijna dertigmaal krachtiger als broeikasgas dan CO₂. Als er dus bij menselijke activiteit—olie-installaties, kolenmijnen, veestallen of vuilnisbelten—methaan vrijkomt maak je het minder schadelijk door het af te fakkelen en het zo om te zetten naar CO₂. En als je het opvangt kun je die omzetting zelfs nuttig gebruiken in je CV-ketel of gasfornuis. SRON-onderzoekers hebben nu met satellietdata een aantal vuilnisbelten gevonden die laaghangend fruit vormen in de strijd tegen klimaatverandering. Vier vuilnisbelten in Argentinië, India en Pakistan stoten meerdere of zelfs tientallen tonnen methaan per uur uit.

Het methaan-onderzoeksteam van SRON gebruikte het Nederlandse ruimte-instrument Tropomi om steden met veel uitstoot te identificeren. Buenos Aires, Delhi, Lahore en Mumbai vielen op, waarbij hun stedelijke uitstoot ook nog gemiddeld dubbel zo hoog ligt als schattingen op basis van wereldwijde inventarisaties. Vervolgens vroegen ze de Canadese satelliet GHGSat om in te zoomen, waaruit bleek dat de vuilnisbelten in deze steden verantwoordelijk zijn voor een groot deel van de uitstoot. De vuilnisbelt in Buenos Aires stoot 28 ton methaan per uur uit, vergelijkbaar met de klimaatimpact van anderhalf miljoen auto’s*. De drie andere vuilnisbelten zijn goed voor resp. drie, zes en tien ton methaan per uur, wat nog steeds neerkomt op de impact van honderddertigduizend tot vijfhonderdduizend auto’s.

‘Methaan is geurloos en kleurloos, dus het is moeilijk om te zien waar het lekt,’ zegt hoofdauteur Bram Maasakkers (SRON). ‘Maar satellieten zijn hier bij uitstek voor geschikt. Met Tropomi speuren we super-emitters op die grote methaanwolken de atmosfeer in pompen. Dat is eeuwig zonde want met relatief weinig moeite los je het op. Je kunt bijvoorbeeld het GFT-afval scheiden en composteren zodat er veel minder methaan vrijkomt. En als je toch al het afval mixt, kun je alsnog het geproduceerde methaangas opvangen of affakkelen. Bovendien heeft methaan slechts een levensduur van ongeveer tien jaar in de atmosfeer, dus als we nu iets aan de uitstoot doen zien we al snel het resultaat in de vorm van minder opwarming van de aarde. Natuurlijk is alleen methaanbeperking niet voldoende, ook CO₂ moeten we inperken, maar we kunnen er klimaatverandering wel mee afremmen.’

*Op basis van de schatting van de Amerikaanse Environment Protection Agency (EPA) van 4,6 ton CO2 die een typisch passagiersvoertuig jaarlijks uitstoot.

Tropomi

Tropomi is een samenwerking tussen SRON, Airbus Nederland, KNMI en TNO, in opdracht van het NSO en ESA. Airbus DS NL was hoofdaannemer voor het ontwerp en de bouw van het instrument. TNO was verantwoordelijk voor het optisch ontwerp. De wetenschappelijke leiding is in handen van het KNMI en SRON. Tropomi is gefinancierd door het Ministerie van EZK, het Ministerie van OCW en het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

Foto: Links: Methaanconcentraties in 2018-2019 gemeten door Tropomi rondom Buenos Aires. Rechts: zoom-in door GHGsat op 19 april 2021 waarbij methaanpluimen zichtbaar zijn afkomstig van de vuilnisbelt in het centrum van de stad. De witte pijl geeft de windrichting aan. Credit: SRON/GHGSat, bevat Copernicus Sentinel data (2018–2019), verwerkt door SRON