Natuurmonumenten ontvangt 10 miljoen van de Nationale Postcode Loterij als impuls voor meer natuurinclusieve landbouw in ons land. Een groot deel van de toekenning (8,8 miljoen) is vervolgfinanciering voor het project ‘Rotterdam de boer op!’ In dit innovatieve project werkt Natuurmonumenten sinds 2021 met 23 partners in een onorthodoxe coalitie[1] samen aan meer biodiversiteit, eerlijk geproduceerd eten én een goede boterham voor groene boeren. De aanpak op regionale schaal en in de héle voedselketen is uniek in Nederland. Boeren, burgers en (korte) ketenpartijen beschermen zo samen ‘hun eigen’ landschap, natuur en biodiversiteit. Na twee en een half jaar zijn de eerste tastbare resultaten geboekt. De wens is om de ervaringen opgedaan bij ‘Rotterdam de boer op!’ op meer plekken te laten landen. Daarom is ook 1,2 miljoen euro beschikbaar voor andere natuurinclusieve landbouwprojecten in het land.

Innoveren en experimenteren werkt

De biodiversiteit in Nederland heeft de afgelopen decennia flinke klappen gehad. Het is stil geworden op het platteland dat ooit bulkte van de bloemen, wilde bijen en vogels. Hier is dan ook veel winst voor de biodiversiteit te halen. ‘Rotterdam de boer op!’ ondersteunt nu al ruim honderd boeren met advies, kennis, geld of communicatie. Met als doel om binnen hun bedrijfsvoering enerzijds meer ruimte te maken voor vogels, bloemen en insecten en anderzijds het succesvol op de markt brengen van hun lokale producten. Ook zorgde ‘Rotterdam de boer op!’ de afgelopen twee jaar voor drie voedselbossen, een Herenboerderij en de aankoop van een populaire publieks- en educatieboerderij aan de rand van de stad. Rotterdammers weten de weg naar hun platteland weer te vinden en dankzij de campagne ‘Eet natuurlijk lokaal’ ontstaat er meer bewustzijn over het belang van duurzaam eten uit eigen omgeving .

Opschalen

Voor 2024 staat het Rotterdams Transitiefonds in de steigers. Met dit fonds kan ‘Rotterdam de boer op!’ investeren in boerenbedrijven, verwerkers en retailers die zich inzetten voor een duurzamere voedselketen. Dankzij de toekenning van de Postcode Loterij kan vol worden ingezet op het vergroten van de vraag naar duurzame lokale producten, het versterken van het aanbod, het ondersteunen van meer boeren in transitie met investeringsgeld én doorgaan met wat al zo goed werkt, het verbinden van stad en platteland. Daarnaast kunnen initiatieven in het land worden uitgerold die in essentie dezelfde droom nastreven als ‘Rotterdam de boer op!’.

Winst voor boer, natuur en stedeling

De aanpak van Rotterdam de boer op! verbindt de partners in de coalitie van boeren tot natuurbeschermers. Sjaak van der Tak, voorzitter van LTO: ”Voor veel agrarische vraagstukken geldt dat de uitdagingen levensgroot zijn. Maar de oplossingen vereisen dat partijen pionieren, experimenteren en gezamenlijk nieuwe oplossingen zoeken. Juist hierin is ‘Rotterdam de boer op!’ van grote waarde – als proeftuin én als voorbeeldproject voor andere regio’s. Het is een ambitie die vereist dat partijen elkaar leren kennen en vertrouwen, soms ook: kloven overbruggen en gezamenlijke taal ontwikkelen – en daarmee is het ook een kwestie van lange adem. Juist dat zijn we aan het doen in ‘Rotterdam de boer op!’.”

“Geweldig dat we met deze zeer royale financiële bijdrage van de Nationale Postcode Loterij verder kunnen met dit innovatieve en experimentele project,” zegt Pim van der Feltz, algemeen directeur van Natuurmonumenten. “Hier komen een gezond verdienmodel voor agrariërs en een duurzame en natuurinclusieve voedselproductie samen. Met ‘Rotterdam de boer op!’ laten we zien dat het wél kan. De Postcode Loterij laat zien vertrouwen te hebben in onze aanpak. Goed voor boer, natuur en stedeling. Helemaal mooi dat we dit gedachtegoed nu ook op andere plekken in het land kunnen toepassen en de bloemen, bijen en vogels weer terug te krijgen in de polders en op de akkers”.

Dat de Rotterdamse aanpak werkt ziet ook biologisch melkveehouder Arie van den Berg uit Schipluiden: “’Rotterdam de boer op!’ heeft inmiddels echt naam opgebouwd, ook in de landelijke netwerken van de groene boeren waar ik actief ben. Het project wordt spontaan door mensen genoemd als voorbeeld. En het is het juiste moment voor dit project. Boeren zoeken actiever de weg richting de kortere voedselketen. Daarnaast is bewustwording onder stadsbewoners nu essentieel om markt te creëren en te vergroten om zo deze boeren te ondersteunen.”

Moedig, impactvol en baanbrekend

Jonne Arnoldussen, managing director Postcode Loterij: “Met het Droomfonds steunt de Nationale Postcode Loterij moedige, impactvolle en baanbrekende initiatieven. Begin 2021 ontving Natuurmonumenten voor het project ‘Rotterdam de boer op!’ hieruit een bijdrage van 5 miljoen euro. En al binnen een paar jaar heeft Natuurmonumenten samen met boeren, burgers en ketenpartners een fantastische start gemaakt met de groene transitie van het landbouw- en voedselsysteem in de regio Rotterdam. De Postcode Loterij is trots om aan de basis te staan van dit innovatieve droomproject. Dankzij de deelnemers van de Postcode Loterij steunen wij Natuurmonumenten opnieuw met een extra bijdrage. Niet alleen om het succes van ‘Rotterdam de boer op! voort te zetten maar om ook nieuwe initiatieven te ontplooien. Zodat uiteindelijk een systeemverandering op gang komt die voor alle betrokkenen voordeel oplevert”.

[1] De coalitie bestaat uit Natuurmonumenten (= initiatiefnemer), Aardpeer, DRIFT, Coöperatie Ondergrond, Fresh Ventures, FrieslandCampina, Gemeente Midden-Delfland, Gemeente Rotterdam, Greenchoice, Herenboeren Nederland, LTO Noord, Naturalis Biodiversity Center, Picnic, Rabobank, Rechtstreex, Rotterdam Make it Happen, Rotterdamse Oogst, Royal Koopmans, SMK (Stichting Milieukeur), Staatsbosbeheer, Stichting DOEN, Verstegen Spices en Sauces, Voedselbosbouw en het Zuid-Hollands Landschap.

Foto: Patrijzen langs akkerrand @Fred Horst