De bezorgdheid over klimaatverandering onder Nederlanders neemt verder af. Ook de bereidheid om te investeren in duurzame oplossingen daalt. De urgentie die men voelt om energiebesparende maatregelen te nemen, bevindt zich zelfs op het laagste niveau sinds 2021. Dit blijkt uit de nieuwste versie van de Nationale Monitor Energietransitie, die sinds 2018 jaarlijks de houding en het gedrag van Nederlanders ten aanzien van de energietransitie peilt.
Het representatieve onderzoek, uitgevoerd door MWM2 in opdracht van Feenstra, laat zien dat 68% van de 1.020 respondenten zich ‘veel’ tot ‘een beetje’ zorgen maakt om het klimaat. Vorig jaar was dit nog 73%.
(klik op de afbeelding om te vergroten)
In lijn met de afgenomen zorgen voelen Nederlanders minder urgentie om actie te ondernemen op het gebied van verduurzaming. Met 61% bevindt de ervaren noodzaak zich zelfs op het laagste niveau sinds 2021. Ook het percentage mensen dat bewust energiebesparende maatregelen neemt, daalt.
Minder bereidheid tot investeren; zonnepanelen en warmtepompen minder populair
De bereidheid om te investeren in de verduurzaming van de woning neemt eveneens af, maar ligt met 7 op de 10 Nederlanders nog steeds hoog. Subsidies zijn hierbij een belangrijke overweging. Bij investeringen boven de €5.000,- zou twee derde van de Nederlanders niet overgaan tot verduurzaming als er geen subsidie zou zijn. Bij mensen die wel investeren is het verlagen van de energierekening een belangrijkere motivatie dan goed doen voor het milieu.
(klik op de afbeelding om te vergroten)
Opvallend is verder dat de groei in het aantal zonnepanelen voor het eerst in jaren stagneert. Ook het aantal Nederlanders dat van plan is zonnepanelen te plaatsen, neemt af. De populariteit van de (hybride) warmtepomp laat eveneens een kentering zien. De twijfel over deze technologie is toegenomen: als men nu een cv-ketel zou moeten vervangen, zou slechts 34% voor een warmtepomp kiezen, terwijl 41% voor een nieuwe cv-ketel zou gaan. Vorig jaar was dit nog andersom.
(klik op de afbeelding om te vergroten)
Woningen klaar voor de toekomst
Ondanks de afgenomen bereidheid om te investeren, denkt ruim vier op de tien Nederlanders dat hun woning al (bijna) klaar is voor de toekomst; dit is een lichte stijging ten opzichte van voorgaande jaren. Hierbij moet worden aangetekend dat mensen met een hoger inkomen meer vertrouwen hebben in de toekomstbestendigheid van hun woning dan mensen met een lager inkomen: van 27% onder de laagste inkomens tot 56% onder de hoogste.
Vertrouwen in overheidsbeleid laag
Nederlanders verwachten nog steeds dat de overheid en gemeenten het voortouw nemen in de energietransitie. Toch wordt hun deskundigheid op dit gebied laag ingeschat en neemt het vertrouwen in de klimaataanpak van het kabinet verder af. Een ruime meerderheid (66%) vindt het overheidsbeleid en de regelgeving onduidelijk, en vraagt zich af of financiële prikkels blijven bestaan. Voor circa de helft van de respondenten (48%) is dit een reden om verduurzamingsinvesteringen uit te stellen.
Energieprijzen en gedrag: thermostaat stijgt
De bezorgdheid over stijgende energieprijzen blijft groot, mede door de actuele geopolitieke ontwikkelingen. Ondanks deze zorgen is de gemiddelde thermostaatstand in Nederlandse huishoudens weer iets gestegen. Deze ligt echter nog altijd lager dan vóór de energiecrisis van 2022/2023. De gemiddelde thermostaat staat in Nederland momenteel op 18,3 graden Celsius. Voor 2023 was dit nog 18.8 graden.
(klik op de afbeelding om te vergroten)
De ‘Nationale Monitor Energietransitie’ wordt jaarlijks uitgevoerd door MWM2 in opdracht van Feenstra. Dit onderzoek is gebaseerd op een online vragenlijst onder 1.020 Nederlanders in de leeftijdscategorie 18-75 jaar, die thuis (mede)verantwoordelijk zijn voor energiezaken. Door de vergelijkbare opzet met eerdere jaren biedt het onderzoek een betrouwbaar inzicht in trends en ontwikkelingen op het gebied van energietransitie en verduurzaming in Nederland.
